REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czego potrzebują nauczyciele w Polsce? Nie tylko podwyżki

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
zawód nauczyciela wynagrodzenia prestiż braki kadrowe
Zawód nauczyciela a wynagrodzenia i prestiż - przyczyny braków kadrowych
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Co zrobić, aby wzrosła liczba nauczycieli w Polsce? Czego potrzebują nauczyciele? Okazuje się, że nie tylko podwyżki wynagrodzeń. Jak zachęcić do wyboru zawodu nauczyciela? Oto pomysły z różnych państw.

Czego potrzebują nauczyciele w Polsce?

Niski poziom wynagrodzenia nauczycieli w porównaniu z innymi zawodami to tylko jeden z czynników, które wpływają na niedobór kadr pedagogicznych w różnych krajach. Z analizy naukowców z Wielkiej Brytanii wynika, że popularne strategie szybkich rozwiązań, takie jak programy stypendialne, nie działają w długiej perspektywie. Potrzebne jest więc nie tylko zwiększenie płac, ale i budowanie prestiżu tego zawodu, by osoby, które mają predyspozycje do jego wykonywania, nie bały się obierać takiej ścieżki kariery zawodowej.

REKLAMA

Jest pewien związek pomiędzy wynagrodzeniem a niedoborami kadry nauczycielskiej, ale nie jest on całkowicie jednoznaczny. Najważniejszym czynnikiem są wynagrodzenia i zarobki przedstawicieli innych zawodów wymagających wyższego wykształcenia dostępnych dla potencjalnych kandydatów na nauczycieli. Nie chodzi ściśle o poziom wynagrodzenia nauczycieli, ale to, jak on się ma do innych obszarów. Być może jest to uproszczenie, ale jeśli studenci kierunków humanistycznych, prawniczych, sportowych, nauk ścisłych mogą dostać pracę z wyższym wynagrodzeniem i podwyżkami, taka sytuacja będzie sprzyjać niedoborom nauczycieli, ponieważ znajdą się osoby, które mogłyby zostać nauczycielami, ale wybiorą inne zawody – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria prof. Stephen Gorard, dyrektor ośrodka Evidence Centre for Education na Uniwersytecie w Durham w Wielkiej Brytanii.

Z analizy „What are the key predictors of international teacher shortages?”, którą przeprowadził zespół prof. Stephena Gorarda na podstawie danych z 18 różnych krajów świata, wynika, że mimo natężonych inwestycji w rekrutację i utrzymanie nauczycieli w 35 z 43 systemów edukacji w Europie brakuje kadr w tym zawodzie. Organizacje międzynarodowe, takie jak Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), wezwały do pilnego zajęcia się tą kwestią. Analiza naukowców z Uniwersytetów w Durham, Warwick i Birmingham wykazała, że aspekt ekonomiczny w kształtowaniu niedoborów kadrowych w zawodzie nauczyciela należy rozumieć szerzej niż tylko przez pryzmat niskich zarobków.

Ważny jest prestiż zawodu nauczyciela

Najważniejsze są elementy, które składają się na reputację czy prestiż związany z zawodem nauczyciela w społeczeństwie. Jest to pojemny termin, który obejmuje wiele aspektów, na przykład sposób przedstawiania nauczycieli w mediach i literaturze. Kluczowe jest jednak to, czy jesteśmy w stanie zapanować nad przypadkami znieważania i poniżania nauczycieli przez uczniów – wyjaśnia prof. Stephen Gorard.

Problemem jest także niski status tego zawodu w oczach opinii publicznej. Z badań przytaczanych we wspomnianej publikacji w „Research Papers in Education” wynika, że tylko 25 proc. nauczycieli w Anglii uważa, że są cenieni przez społeczeństwo, a 10 proc. – że doceniają ich decydenci. Wielka Brytania jest jednocześnie krajem poważnie dotkniętym niedoborem nauczycieli. Z kolei kraje, w których nauczyciele są bardziej doceniani przez rząd i opinię publiczną, generalnie nie zgłaszają uporczywych lub dużych niedoborów nauczycieli. W Singapurze, Korei Południowej, Tajwanie, Chinach (Szanghaju) ponad 70 proc. nauczycieli wskazało, że nauczanie było ich pierwszym wyborem kariery. Jednak bycie docenionym także może nie być wystarczającym bodźcem do wybrania tej ścieżki kariery. Przykładem jest Finlandia – chociaż tam nauczanie jest cenionym zawodem, to tylko nieco ponad połowa nauczycieli wskazała, że ten zawód był ich pierwszym wyborem.

Jak zachęcić do zawodu nauczyciela?

Pomysły na to, jak zachęcić absolwentów uczelni do wyboru kariery pedagogicznej, są różne. Rząd Wielkiej Brytanii od lat stosuje program stypendialny i zasiłkowy w celu przyciągnięcia absolwentów kierunków deficytowych. W ocenie różnych badaczy zwiększenie podaży nauczycieli nie zakończy się powodzeniem bez znacznych, nawet 50-proc. podwyżek wynagrodzeń, ale i to nie da gwarancji optymalnego zatrudnienia, jeśli zawód nie będzie się cieszył większym prestiżem.

Konieczna jest motywacja wewnętrzna. Wiele osób zajmuje się nauczaniem, ponieważ chcą działać na rzecz społeczności lokalnej. Zdarza się stosowanie środków motywacyjnych, takich jak premie finansowe czy bonusy dla nowych pracowników i na zakończenie pracy. Często przedstawiciele określonych dziedzin, na przykład przedmiotów ścisłych, fizyki, matematyki otrzymują pieniądze, żeby studiować dodatkowo pedagogikę. Ta metoda nie jest szczególnie skuteczna. Kiedy dodatkowe środki się skończą, w przypadku tych osób wskaźniki odejść z pracy są co najmniej na tym samym poziomie, co u osób, które nie otrzymywały żadnych dodatków motywacyjnych. Nie można kogoś związać z zawodem nauczyciela samymi dodatkami motywacyjnymi – nie ma co do tego wątpliwości – ocenia ekspert. – Inną kwestią jest to, czy osoby, które są motywowane głównie przez pieniądze, powinny wykonywać zawód nauczyciela i odpowiadać za edukację dzieci. Nie jest to argument przeciwko wysokim wynagrodzeniom dla nauczycieli, bo powinni oni otrzymywać wynagrodzenia stosowne do ich specjalistycznych kwalifikacji. Jednak stosowanie krótkoterminowych i dyskryminacyjnych programów motywacyjnych nie przynosi oczekiwanych skutków. Pieniądze przeznaczane na programy motywacyjne lepiej przekazać do ogólnej puli na wynagrodzenia dla nauczycieli.

Odchodzenie nauczycieli z zawodu

Poważnym problemem jest też odchodzenie nauczycieli z zawodu. Z analizy prof. Gorarda wynika, że kluczowy wpływ na to mają czynniki takie jak stres, satysfakcja z pracy i brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Często zauważanym w różnych badaniach czynnikiem jest obciążenie pracą nauczycieli. Według OECD nauczyciele języka angielskiego mają nadmiernie dużo pracy, zwłaszcza jeśli chodzi o czas, który muszą poświęcić na działania niezwiązane z bezpośrednio z nauczaniem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy ujęte w umowie godziny pracy nauczycieli są dłuższe, prawdopodobieństwo niedoborów kadry nauczycielskiej jest mniejsze. Chodzi nie tyle o godziny pracy, ale o godziny dydaktyczne, godziny kontaktu z uczniami. Wysoki stosunek godzin dydaktycznych do godzin pracy ujętych w umowie obserwuje się w krajach, w których występują niedobory nauczycieli. W innych krajach, w których stosunek godzin pracy do godzin dydaktycznych jest dość wysoki, więc nauczyciele mają czas na przygotowanie lekcji, ocenę prac itd., problem jest mniej nasilony. Prestiż i renoma nauczycieli jest częściowo związana z wynagrodzeniem, częściowo z zasobami szkolnymi, traktowaniem ze strony uczniów i społeczeństwa oraz czasem pracy poza zajęciami dydaktycznymi w klasie – mówi dyrektor Evidence Centre for Education na Uniwersytecie w Durham.

W badaniu naukowcy zastosowali nowe podejście, aby określić, jakie jeszcze czynniki odgrywają rolę w krajach cierpiących na niedobory nauczycieli.

Wielu elementów mających potencjalny wpływ na niedobory nauczycieli nie da się w prosty sposób zmienić. Jest to na przykład gęstość zaludnienia kraju – niedobory nauczycieli występują na obszarach o niższej gęstości zaludnienia, ale nie w obszarach miejskich o dużej gęstości. W krajach takich jak Singapur ten problem nie występuje i właściwie nie wiemy, dlaczego tak jest. Kolejnym czynnikiem jest wskaźnik zatrudnienia absolwentów. Na obszarach o wyższym wskaźniku bezrobocia absolwentów kierunków humanistycznych i innych niedobory nauczycieli są niższe. Nie sugerujemy jednak, że bezrobocie absolwentów jest sytuacją pożądaną – wyjaśnia ekspert.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Newseria

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może pracować w wakacje? [Przepisy prawne]

Prawo przewiduje do 30 tys. zł kary dla pracodawcy za nielegalne zatrudnienie. Czy dziecko może legalnie pracować w wakacje? Praca przy zbieraniu truskawek, innych owoców czy pomaganie w gastronomii to popularne sposoby na zarobek młodych Polek i Polaków. Czy zawsze przepisy prawne na to pozwalają?

Ważne zmiany na rynku pracy od 1 czerwca 2025 r. dla bezrobotnych i pracodawców. Nowości w zasiłku, stypendium stażowym, bonie na zasiedlenie

Zmiany na polskim rynku pracy, obowiązujące od 1 czerwca 2025 r., dotyczące działalności urzędów pracy wprowadza ustawa o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Jest to zupełnie nowy akt prawny, który zamienia obowiązującą dotychczas (przez ponad 20 lat) ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Co się zmienia? Jest wiele nowości, które zadowolą osoby korzystające z usług urzędów pracy. Przedstawiamy najważniejsze z nich.

Jawność wynagrodzeń w Polsce staje się faktem: opublikowana ustawa nakładana na pracodawców nowe obowiązki: jakie i od kiedy

23 czerwca opublikowano w Dzienniku Ustaw ustawę, która wprowadza m.in. obowiązek podawania osobie ubiegającej się o zatrudnienie, w czasie rekrutacji i z wyprzedzeniem, informacji o proponowanym wynagrodzeniu. 62,3% firm uważa potencjalne napięcia i konflikty w zespole za najważniejsze wyzwanie związane z ujawnianiem wysokości płac.

Pracownicy najczęściej zmieniają miejsce zatrudnienia z powodu niesatysfakcjonującego wynagrodzenia. Jakie oferty pracy przyciągają uwagę, a jakie poszukujący nowego miejsca pomijają

Pomimo wciąż niejednoznacznej sytuacji na rynku pracy, wielu profesjonalistów deklaruje otwartość na atrakcyjne propozycje zawodowe. Zarówno po stronie firm, jak i kandydatów dominuje jednak ostrożność. 36 proc. kandydatów zazwyczaj rezygnuje z aplikowania na ofertę pracy, jeśli brakuje w niej ważnych informacji.

REKLAMA

Przeciętne wynagrodzenie [MAJ 2025]

GUS podał przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w maju 2025 roku. To kwota brutto. Ile wynosi przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w maju tego roku? Czy wzrosło w porównaniu z poprzednim rokiem? Komentarz ekonomisty.

Digitalizacja umów. Czyli inteligentna rewolucja w systemie teleinformatycznym

Projekt nowelizacji ustawy o systemie teleinformatycznym do obsługi niektórych umów to nie tylko krok w stronę cyfryzacji, ale wręcz skok technologiczny w obszarze relacji zatrudnienia. Na pierwszy plan wysuwa się otwarcie systemu dla wszystkich zainteresowanych podmiotów – bez względu na ich rozmiar czy status. Dlatego warto zapoznać się z planowanymi zmianami.

Niższy dodatek za pracę w nocy od 1 lipca 2025 r. Ile wyniesie i kogo dotyczy?

Od 1 lipca 2025 r. osoby pracujące w nocy otrzymają niższy dodatek za każdą godzinę pracy w tych godzinach. Z czego wynika ta zmiana? Ile wyniesie stawka? Kto może liczyć na dodatek i jak go obliczyć?

Wszystkie weekendy z wolnym piątkiem: ta grupa gotowa przejść na czterodniowy tydzień pracy natychmiast

90 proc. profesjonalistów chce pracować w modelu czterodniowego tygodnia pracy, o ile nie wpłynie to na ich zarobki. Jako największe korzyści skróconego tygodnia pracy specjaliści wskazują więcej czasu wolnego oraz poprawę ogólnej satysfakcji z życia Jako największe zagrożenia – obniżenie wynagrodzenia oraz pracę w nadgodzinach.

REKLAMA

Najmłodsi pracownicy niechętnie idą na zwolnienie lekarskie, dlaczego

Pracownicy z pokolenia Z czyli do 29. roku życia) rzadziej korzystają ze zwolnień lekarskich niż ich starsi współpracownicy. Dane z audytów absencji chorobowej przeprowadzonych w przedsiębiorstwach na terenie całej Polski w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy pokazują jasno, że najmłodsza grupa pracowników charakteryzuje się najniższym poziomem nieobecności z powodów zdrowotnych.

Zetki chcą pracować z sensem, w dobrej atmosferze i za dużą kasę

Dla pokolenia Z zaangażowanie w pracę naprawdę ma znaczenie. Z kolei 40 procent młodych mówi, że bardzo się stara w codziennych obowiązkach, a kolejne 42 procent twierdzi, że nie zawsze wszystko wychodzi im idealnie. 57 proc. młodych wskazuje pieniądze jako kluczowy czynnik wyboru pracodawcy i motywacji. Ale to nie wystarczy.

REKLAMA