Bezpieczeństwo w transporcie. Jak wykryć, że kierowca ciężarówki przysypia

Najliczniejszymi użytkownikami dróg są ciężarówki. Błędy popełniane przez kierowców transportu drogowego w wielu przypadkach kończą się wypadkami z ofiarami śmiertelnymi. Jednym z najczęstszych skutków wielogodzinnej jazdy ciężarówką jest nieumyślne, krótkotrwałe przysypianie kierowców. Trwa ono zaledwie kilka sekund, ale może być przyczyną wypadku drogowego. W czasie kilkusekundowego przyśnięcia mogą upośledzać się funkcji poznawcze i motoryczne – obserwowane jest spowolnianie czasu reakcji, zmniejszenie uwagi, a nawet całkowita utrata przytomności. Tym problemem zajęli się naukowcy z Uniwersytetu w Hiroszimie.

W 2022 r. policja japońska ogłosiła, że rozproszenie uwagi i przysypianie kierowców są od ponad dziesięciu lat najczęstszą przyczyną śmiertelnych wypadków drogowych w tym kraju. Naukowcy analizując liczne nagrania z kamer, wykonane podczas wypadków drogowych z udziałem dużych ciężarówek, stwierdzili, że samo zamknięcie oczu przy przysypianiu to tylko część problemu, kolejne to rozluźnienie mięśni i wynikające z tego zmiany kontroli nad poruszającym się pojazdem. To pokazało, że nowa technologia kontrolująca stan kierowcy musi brać pod uwagę różne aspekty ciała i koncentracji. Dotychczasowe technologie skupiały się jednak tylko na kontroli oczu kierowcy.

Jakie są objawy narastającej senności

Naukowcy doszli do wniosku, że kluczowymi objawami sugerującymi narastającą senność są: brak ruchu ciała; rozluźnienie mięśni pleców, szyi, łydek i ud; półprzymknięte oczy i zamknięte oczy na jedną sekundę lub dłużej.

„Do tej pory technologie stosowane do wykrywania i przeciwdziałania zasypianiu za kierownicą koncentrowały się głównie na monitorowaniu oczu kierowcy. To, co odkryliśmy, oznacza, że kluczowe znaczenie ma monitorowanie nie tylko oczu, ale także całego ciała kierowcy, a także zachowania pojazdu, aby niezawodnie wykrywać aktywność związaną z przysypianiem” – powiedział profesor Toshiaki Shiomi, współautor badania.

Naukowcy japońscy swoje badania opisali w czasopiśmie „Accident Analysis and Prevention” (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0001457523001173). W artykule zaznaczyli, że kolejnym krokiem będzie wsparcie prac nad rozwojem zaawansowanych systemów bezpieczeństwa, biorących pod uwagę ich badania. Mogą to być technologie, które monitorują zarówno wnętrze ciężarówek i część zewnętrzną za pomocą kamer lub innych czujników, a także wdrożenie algorytmów, które mogą analizować takie dane w czasie rzeczywistym w celu wykrycia oznak senności lub zmęczenia. Systemy te mogłyby następnie ostrzegać kierowców za pomocą alarmu, gdy istnieje ryzyko zaśnięcia za kierownicą.(PAP)

Tomasz Szczerbicki