Działalność gospodarcza w Polsce i zatrudnienie na Słowacji - ustalenie kraju ubezpieczenia społecznego

SN rozstrzygnął sprawę dot. ustalania kraju, w którym podlega się ubezpieczeniu społecznemu

Uchylenie w innym państwie UE decyzji o niepodleganiu danej osoby tamtejszym przepisom o ubezpieczeniu społecznym nie wpływa na orzeczenie sądu polskiego orzekającego w tej samej kwestii wobec tej samej osoby - uznała w środę Izba Pracy Sądu Najwyższego.

Skomplikowana sprawa, w której w środę SN rozstrzygnął zagadnienie prawne, dwa lata temu była głośna z powodu wystosowania na jej kanwie pytań do Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczących zasad niezależności sądów i niezawisłości sądownictwa.

Polecamy: Prawo pracy i ZUS 2020 - pakiet PREMIUM

Po rozstrzygnięciu rzeszowskiego sądu apelacyjnego z marca 2018 r., który uchylił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych stwierdzającą, że obywatel, który przez pewien czas pracował na Słowacji, podlega polskim przepisom o ubezpieczeniu społecznym, oddział ZUS w Jaśle skierował zażalenie do SN.

Skład trzech sędziów SN nabrał wówczas wątpliwości co do tego, jak powinno to zostać rozstrzygnięte i zgodnie z procedurą przekazał te kwestie do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów SN. A w powiększonym składzie orzekającym znalazł się jeden sędzia, który przekroczył 65. rok życia i co do którego wówczas trwała procedura związana z przeniesieniem go w stan spoczynku lub ewentualnym umożliwianiem mu dalszego orzekania. Na tym tle SN w sierpniu 2018 r. zadał pytania TSUE.

Tymczasem we wrześniu 2018 r. oddział ZUS w Jaśle wycofał z SN swe zażalenie. Wtedy też wniosek o umorzenie postępowania złożył prokurator, który przyłączył się do sprawy dzień wcześniej. Ale w październiku 2018 r. SN "uznał cofnięcie zażalenia za niedopuszczalne". "Podkreślić należy, że w sprawach dotyczących pracowników i osób ubezpieczonych, obowiązują reguły, w myśl których szczególne znaczenie ma ochrona ich praw. (...) Niewątpliwie uzasadnionym interesem ubezpieczonego w tej sprawie jest ustalenie, jakiemu ustawodawstwu podlega" - argumentował wtedy SN.

W sprawie wyznaczony został termin rozprawy przez TSUE na 12 lutego 2019 r., ale w związku z uchwaleniem nowelizacji ustawy o SN z dnia 21 listopada 2018 r. został on odwołany. Nowelizacja ta, która weszła w życie z początkiem 2019 r. umożliwiła sędziom SN, którzy przeszli w stan spoczynku po osiągnięciu 65. roku życia, powrót do pełnienia urzędu.

W lipcu 2019 r. do SN wpłynęła z TSUE prośba o informację, czy nadal jest konieczne udzielenie odpowiedzi na przedstawione pytania prejudycjalne. SN udzielił odpowiedzi twierdzącej i wskazał, że pytania zostały zadane w okresie obowiązywania spornych przepisów krajowych.