REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop bezpłatny - w jakich sytuacjach można z niego skorzystać?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
Urlop bezpłatny - w jakich sytuacjach można z niego skorzystać?
Urlop bezpłatny - w jakich sytuacjach można z niego skorzystać?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest urlop bezpłatny oraz jak długo może trwać? Czy pracownik musi składać wniosek? Czy przysługują jakieś świadczenia z ZUS-u i czy należy się zasiłek po urlopie bezpłatnym? Czy można wziąć urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy? To najczęstsze wątpliwości z jakimi borykają się pracownicy.

rozwiń >

Urlop bezpłatny – charakterystyka

Urlop bezpłatny to czasowa przerwa w wykonywaniu pracy, w trakcie której obie strony stosunku pracy są zwolnione z obowiązku wzajemnych świadczeń. Sąd Najwyższy w wyroku z 6 stycznia 2009 r. (II PK 111/08) stwierdził, że istotą jest zawieszenie wzajemnych obowiązków i uprawnień stron stosunku pracy (świadczenia pracy oraz wypłaty wynagrodzenia), mimo trwania tego stosunku prawnego.

REKLAMA

Autopromocja

Urlop bezpłatny pracownik może przeznaczyć na różne cele - może się doszkalać, podnosić kwalifikacje, podróżować a nawet pracować – ale u innego pracodawcy. To od pracownika zależy jak wykorzysta ten urlop. Urlop ten jest niezależny od innych urlopów. Nie jest np. tak, że najpierw trzeba wykorzystać w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy, aby później można było przejść na urlop bezpłatny. Te dwa uprawnienia są od siebie niezależne, jednak z tym zastrzeżeniem, że za czas przebywania na urlopie bezpłatnym pracownik nie nabywa prawa do urlopu wypoczynkowego.

Kolejną ważną informacją jest to, że jeżeli urlop trwa maksymalnie do trzech miesięcy, pracodawca nie może odwołać pracownika z tego urlopu, nawet jeżeli zachodziłyby ważne powody.

W czasie przebywania pracownika na urlopie bezpłatnym pracodawca nie może wypowiedzieć pracownikowi umowy o pracę.

Warto zastanowić się na ile brać urlop bezpłatny, ponieważ co do zasady okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, np. nagroda jubileuszowa, dodatek stażowy, uprawnienia emerytalno-rentowe, odprawa pieniężna, okres urlopu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urlop bezpłatny na wniosek pracownika

Aby uzyskać urlop bezpłatny pracownik musi złożyć do pracodawcy wniosek w formie pisemnej. Co istotne, pracodawca nie jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego, ponieważ przepisy wskazują, że „,może” a nie „musi” to zrobić. Jeżeli pracodawca nie udzieli pracownikowi urlopu bezpłatnego nie musi w żaden sposób uzasadniać swojej decyzji, a pracownikowi nie przysługuje od tego odwołanie.

Czas trwania urlopu bezpłatnego

Przepisy prawa pracy nie określają czasu trwania urlopu bezpłatnego. Wszystko zależy od potrzeb pracownika i porozumienia z pracodawcą. Urlop może trwać miesiąc, trzy miesiące, rok czy też kilka lat. Tak więc, okres trwania urlopu bezpłatnego nie jest limitowany. Wyznacza go pracownik w swoim wniosku, na który zgodę wyraża albo nie pracodawca. W takim samym trybie okres urlopu może być przedłużony. Za porozumieniem stron możliwe jest też dowolne skrócenie urlopu.

Urlop bezpłatny na czas pracy u innego pracodawcy

Podczas urlopu bezpłatnego istnieje możliwość pracy u innego pracodawcy. Jest to tzw. „leasing pracowniczy” czyli „wypożyczanie pracowników”. Aby jednak do tego doszło dotychczasowy i nowy pracodawca muszą zawrzeć ze sobą porozumienie. W porozumieniu należy określić w szczególności czas trwania urlopu bezpłatnego, a tym samym okres pracy na rzecz drugiego pracodawcy. Co ciekawe okres pracy u drugiego pracodawcy wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Okres ten wlicza się jednak do okresu pracy u dotychczasowego (pierwszego) pracodawcy. Oczywiście konieczna jest też pisemna zgoda pracownika.

Urlop bezpłatny a podnoszenie kwalifikacji

Urlop bezpłatny może przysługiwać pracownikowi na czas podnoszenia przez niego kwalifikacji zawodowych. Pracownik może zdobywać lub uzupełniać wiedzę i umiejętności. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik we własnym zakresie, bez inicjatywy oraz zgody pracodawcy decyduje się na podnoszenie kwalifikacji. Takie podnoszenie kwalifikacji ma miejsce w czasie wolnym od pracy, ponieważ pracownikowi przysługuje albo urlop bezpłatny albo zwolnienie z części lub całego dnia pracy, ale bez zachowania prawa do wynagrodzenia. Pracownik nie otrzymuje w takiej sytuacji dofinansowania.

Powrót do pracy po urlopie bezpłatnym

Jeżeli pracownik został wybrany np. w wyborach samorządowych na wójta, ma prawo wziąć u dotychczas zatrudniającego go pracodawcy urlop bezpłatny. Po zakończeniu kadencji, pracownik ma prawo do powrotu do pracy, jednak musi to zgłosić w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru. Pracownik ma prawo powrotu na stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia z poprzednio zajmowanym. Jeżeli pracownik jednak nie zdecydował się na wzięcie urlopu bezpłatnego w związku z wyborem, przysługuje mu za to świadczenie pieniężne - odprawa w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia.

Po zakończeniu urlopu bezpłatnego pracownik ma obowiązek powrócić do pracy, a pracodawca obowiązek dopuścić pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku. Prawo gwarantuje pracownikowi, który po zakończeniu urlopu bezpłatnego zgłosił gotowość pracy, ale nie został do niej dopuszczony przez pracodawcę prawo do wynagrodzenia wynikającego z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a gdy taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony – do 60% wynagrodzenia.

 Trzeba pamiętać, aby po urlopie sprawdzić ważność badań lekarskich oraz przeszkolenia z zakresu BHP i przepisów przeciwpożarowych.

Urlop bezpłatny a świadczenia z ZUS-u

W czasie urlopu bezpłatnego stosunek pracy nie ustaje, ale w okresie urlopu bezpłatnego pracownik nie podlega ubezpieczeniom społecznym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy u pracodawcy, który udzielił takiego urlopu. Może natomiast przystąpić dobrowolnie do ubezpieczenia emerytalnego, rentowego i zdrowotnego.

Zasiłek po urlopie bezpłatnym

Jak wskazuje ZUS - jeżeli niezdolność do pracy trwa po zakończeniu urlopu bezpłatnego, pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego u pierwszego pracodawcy, u którego zakończył się urlop bezpłatny. Natomiast nie ma prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, jakim była praca u drugiego pracodawcy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1510).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Boże Ciało 2025 i inne dni wolne [Czerwiec]

Zgodnie z ustawą o dniach wolnych od pracy w czerwcu 2025 roku występują 2 święta wolne od pracy. W całym roku jest ich 14. Kiedy wypada Boże Ciało? Ile jest dni wolnych od pracy w czerwcu?

Czy czterodniowy tydzień pracy jest realny?

Prawo do trzech wolnych dni w tygodniu to marzenie niejednego pracownika. Czy wkrótce ma szansę stać się realne? Czy czterodniowy tydzień pracy sprawdziłby się w polskich warunkach? Jak wygląda to w innych krajach?

Wpłaty do PPK nalicza się od całego wynagrodzenia uczestnika PPK [Przykłady]

Jeśli uczestnikowi PPK przysługuje np. pakiet medyczny, finansowany w całości przez pracodawcę, również od wartości tego pakietu należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy uczestnik PPK nie otrzymał w danym miesiącu żadnego wynagrodzenia poza tym świadczeniem – w takim przypadku pracodawca nie ma z czego pobrać wpłat do PPK finansowanych przez uczestnika.

2 dni plus do urlopu wypoczynkowego za każde 5 lat pracy. Co się dzieje z propozycją… Nie słychać o niej w kampanii prezydenckiej 2025 r.

W kwietniu 2024 ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej zapowiedziało wprowadzenie urlopu zależnego od stażu pracy dla grupy pracowników. 13 stycznia 2025 r., do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów trafił projekt nowelizacji. Co dalej z projektem?

REKLAMA

Czterodniowy tydzień pracy. Czy polscy pracownicy są gotowi na taką zmianę czasu pracy w Kodeksie pracy

Coraz więcej krajów eksperymentuje z modelem czterodniowego tygodnia pracy, a pierwsze wyniki pokazują jego pozytywne skutki zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Czy polski rynek pracy jest już gotowy na czterodniowy tydzień pracy.

Karty lunchowe a ZUS: jak zgodnie z prawem korzystać z benefitów i zwolnienia ze składek?

Karty lunchowe na zakup posiłków to popularny benefit, który przynosi korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Firmy dzięki nim mogą uniknąć opłacania składek ZUS, ale tylko pod pewnymi warunkami. Co trzeba wiedzieć, by wszystko odbywało się zgodnie z prawem?

Jest weto prezydenta! Andrzej Duda zawetował ustawę obniżającą składkę zdrowotną dla przedsiębiorców

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę zakładającą obniżenie składki zdrowotnej dla firm. Kancelaria Prezydenta uzasadniła decyzję brakiem konsultacji społecznych i wątpliwościami konstytucyjnymi. Zmiana miała objąć 2,5 mln przedsiębiorców i kosztować budżet państwa 4,6 mld zł.

Dodatkowy urlop dla pracownika ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Są warunki i apel o zmianę przepisów

Pracownikowi z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnoprawności przysługuje prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Nie przysługuje on jednak od razu i nie w każdym przypadku. Stąd propozycja zmiany aktualnych przepisów.

REKLAMA

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Pochodzą z ponad 150 państw

Ilu cudzoziemców pracuje w Polsce? Jaki jest udział cudzoziemców w ogólnej liczbie pracujących?

Skrócenie czasu pracy – potrzebna zmiana czy kosztowny eksperyment?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej ogłosiło w poniedziałek, 28 kwietnia 2025 r. rozpoczęcie pilotażowego programu skrócenia czasu pracy. Na jego realizację przewidziano 10 mln zł z Funduszu Pracy. ekspertka BCC ds. prawa pracy, radca prawny w Rycak Kancelaria Prawa Pracy i HR dr Magdalena Rycak o skróceniu czasu pracy.

REKLAMA