REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można rozwiązać umowę z pracownikiem w wieku przedemerytalnym

Katarzyna Tomaszewska

REKLAMA

Nie wolno wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje do osiągnięcia wieku emerytalnego nie więcej niż 4 lata. Nie oznacza to jednak, że pracodawca nie może zwolnić tego pracownika w innym trybie, np. dyscyplinarnie.

Pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do emerytury, nie można wypowiedzieć umowy o pracę (art. 39 k.p.). Co ważne, aby zakaz ten był skuteczny, okres zatrudnienia pracownika musi umożliwiać uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Zakaz ten obowiązuje także wtedy, gdy rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło wprawdzie po osiągnięciu przez pracownika wieku emerytalnego, jednak jej wypowiedzenie zostało dokonane przez zakład pracy w czasie, gdy pracownik tego wieku jeszcze nie osiągnął (wyrok SN z 19 maja 1992 r., I PRN 19/92).

Autopromocja

Przykład

Pracownik 7 marca 2012 r. osiągnie powszechny wiek emerytalny. Obowiązuje go  3-miesięczny okres wypowiedzenia. Pracodawca w lutym wypowiedział pracownikowi umowę. Wypowiedzenie będzie skutkowało po osiągnięciu przez pracownika wieku emerytalnego, a zatem będzie wadliwe, ponieważ zostało dokonane w trakcie okresu ochronnego.

Obecnie wiek emerytalny wynosi 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. W związku z tym pracownik podlega ochronie od chwili ukończenia 56 lat w przypadku kobiet i 61. roku życia w przypadku mężczyzn.

Są jednak grupy pracowników, których „obowiązuje” niższy od powszechnego wiek emerytalny. Są to osoby zatrudnione w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W stosunku do takich osób niższy wiek emerytalny jest dla nich normalnym ustawowym wiekiem emerytalnym, a to z kolei sprawia, że tacy pracownicy w okresie  4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego właściwego dla tych kategorii zatrudnienia korzystają ze szczególnej ochrony prawnej przewidzianej w art. 39 k.p. (wyrok SN z 5 maja 2011 r., II PK 282/10).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

Ochrona przewidziana w art. 39 k.p. nie dotyczy nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego (wyrok SN z 16 lipca 2008 r., I PK 11/08).

Zakaz wypowiadania umów nie dotyczy natomiast przypadku, gdy skutek wypowiedzenia nastąpił już w okresie ochronnym. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 643/98) „zakaz wypowiedzenia umowy o pracę z art. 39 k.p. nie obowiązuje przed osiągnięciem wieku «przedemerytalnego», chociażby wiek ten pracownik przekroczył w okresie wypowiedzenia”.

Przykład

Pracownik od 5 marca będzie korzystał z ochrony przedemerytalnej. Pracodawca postanawia jednak wypowiedzieć pracownikowi umowę 27 lutego. Takie wypowiedzenie będzie skuteczne. Dokonane zostało bowiem zanim pracownik zaczął być chroniony przed zwolnieniem, mimo że skutki wypowiedzenia nastąpią już w okresie ochronnym.

WAŻNE!

Przepisu art. 39 k.p. nie stosuje się w razie uzyskania przez pracownika prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Nie wolno wypowiedzieć umowy pracownikowi, któremu brakuje do osiągnięcia wieku emerytalnego nie więcej niż 4 lata, jeśli legitymuje się już w chwili rozwiązania umowy o pracę stażem pracy uprawniającym go do przyznania emerytury. Według prawidłowej wykładni art. 39 pkt 4 k.p. nie korzysta z ochrony przewidzianej tym przepisem taki pracownik, któremu wprawdzie brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, lecz którego dalsze zatrudnienie nie umożliwi uzyskania prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (por. wyrok SN z 22 marca 1977 r., I PRN 24/77).


Rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia

Zakaz zawarty w art. 39 k.p. dotyczy tylko i wyłącznie wypowiadania umów.

W związku z tym z pracownikiem w wieku przedemerytalnym można rozwiązać umowę:

  • na mocy porozumienia stron,
  • gdy zastosowanie znajdą okoliczności umożliwiające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia (zwolnienie dyscyplinarne),
  • w trybie bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 k.p., np. z powodu długotrwałej choroby.

Likwidacja lub upadłość pracodawcy

Czteroletni okres ochronny nie obowiązuje w sytuacji, gdy pracodawca ogłasza upadłość lub likwidację zakładu pracy (art. 411 § 1 k.p.).

Likwidacja ta nie może być jednak likwidacją z możliwością zawarcia układu. Jak zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w uchwale z 16 marca 2010 r. (I PZP 2/10), przepis  art. 411 § 1 k.p., wyłączający ochronę pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, ma zastosowanie tylko w razie ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika (art. 15 Prawa upadłościowego i naprawczego) i nie ma zastosowania w razie ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu (art. 14 ust. 1 Prawa upadłościowego i naprawczego).

Co więcej, nie można wypowiedzieć umowy pracownikowi w wieku przedemerytalnym, jeżeli likwidacja jest związana z przejęciem części lub całości zakładu przez innego pracodawcę, jeśli nowy pracodawca kontynuuje tę samą lub podobną działalność. Pogląd ten był wielokrotnie powtarzany przez Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 19 sierpnia 2004 r. (I PK 489/03) i z 19 lipca 1995 r. (I PRN 36/95).

Umowa terminowa

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja pracowników zatrudnionych na podstawie umowy na czas określony, której okres obowiązywania kończy się przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego. Sąd Najwyższy orzekł, że „przewidziany w art. 39 k.p. zakaz wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę nie dotyczy umowy o pracę zawartej na czas określony, która uległaby rozwiązaniu z upływem okresu jej trwania przed osiągnięciem przez pracownika wieku emerytalnego umożliwiającego mu uzyskanie prawa do emerytury” (wyrok SN z 27 lipca 2011 r., II PK 20/11).

W uzasadnieniu tego wyroku Sąd stwierdził, że „prawidłowa gramatyczna (językowa) wykładnia tego przepisu (art. 39 k.p.) nie pozwala na uznanie, że przewidziana w nim ochrona pracownika przed wypowiedzeniem umowy o pracę ma charakter bezwzględny w tym znaczeniu, że dotyczy wszystkich pracowników w wieku przedemerytalnym pozostających w stosunku pracy”.

Podstawa prawna:

  • art. 39, 40, 411 § 1 Kodeksu pracy,
  • art. 14, 15 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (DzU z 2009 r. nr 175, poz. 1361 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 19 maja 1992 r. (I PRN 19/92, PZiS 1992/9/57),
  • wyrok SN z 5 maja 2011 r. (II PK 282/10, niepubl.),
  • wyrok SN z 16 lipca 2008 r. (I PK 11/08, OSNP 2009/23–24/314),
  • wyrok SN z 7 kwietnia 1999 r. (I PKN 643/98, OSNP 2000/11/418),
  • wyrok SN z 22 marca 1977 r. (I PRN 24/77, niepubl.),
  • wyrok SN z 16 marca 2010 r. (I PZP 2/10, OSNP 2011/7–8/97),
  • wyrok SN z 19 sierpnia 2004 r. (I PK 489/03, OSNP 2005/6/78),
  • wyrok SN z 19 lipca 1995 r. (I PRN 36/95, OSNP 1996/3/47),
  • wyrok SN z 27 lipca 2011 r. (II PK 20/11, niepubl.).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Uprawnienia rodzicielskie
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
    nie ma takiej możliwości
    3
    6
    9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
    Następne
    Kadry
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Komunikat ZUS: 29 marca 2024 r. kontakt z ZUS będzie możliwy tylko przez Platformę Usług Elektronicznych - PUE ZUS

    W Wielki Piątek, 29 marca 2024 r., wszystkie placówki ZUS będą zamknięte. W tym dniu czynna będzie jedynie Platforma Usług Elektronicznych (PUE ZUS).

    BHP: Bony, talony, kupony zamiast posiłku profilaktycznego. Kiedy i komu przysługują, kto wydaje

    Pracownicy zatrudnieni w warunkach szczególnie uciążliwych mają prawo do posiłków profilaktycznych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może im przekazać bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią?

    Profilaktyk - czy ten zawód medyczny ochroni nas przed kolejną epidemią? Profilaktyk będzie się zajmował oceną sytuacji zdrowotnej i społecznej populacji, jej potrzeb, określaniem priorytetów jak i opracowywaniem danych epidemiologicznych. Trzeba wiedzieć, że od dnia 26 marca obowiązują nowe zawody medyczne, takie jak: profilaktyk, asystentka stomatologiczna, elektroradiolog, higienistka stomatologiczna, instruktor terapii uzależnień, opiekun medyczny, optometrysta, ortoptystka, podiatra, protetyk słuchu, technik farmaceutyczny, technik masażysta, technik ortopeda, technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajęciowy.

    Terapeuta zajęciowy - nowość, szczególnie dla niepełnosprawnych

    Terapeuta zajęciowy, często pracuje z osobami wykluczonymi społecznie (chorymi, niepełnosprawnymi, starszymi, bezrobotnymi). Często wykorzystuje różnorodne metody aktywności życiowej pacjentów, stara się przeciwdziałać powstawaniu przewlekłego stanu chorobowego lub trwałego kalectwa oraz wspierać podopiecznego w przystosowaniu do życia w społeczności szpitalnej i pozaszpitalnej. Głównymi zadaniem terapeuty zajęciowego jest dobór odpowiednich form terapii, dostosowanych do stanu zdrowia, potrzeb, zainteresowań i możliwości podopiecznego. Trzeba wiedzieć, że to nowy zawód medyczny.

    REKLAMA

    Dożywotnie świadczenie honorowe: Co miesiąc dodatkowe 6246,13 zł od ZUS

    Świadczenie honorowe to dodatkowe pieniądze od ZUS dla osób, które ukończyły 100 lat życia. Od 1 marca 2024 r. kwota świadczenia honorowego dla nowych stulatków wynosi 6246,13 zł brutto.

    Rada Ochrony Pracy: Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wręczył akty powołania członkom Rady

    27 marca 2024 r. Szymon Hołownia, marszałek Sejmu RP, powołał nową Radę Ochrony Pracy. Akty powołania na nową kadencję odebrało 25 członków Rady.

    10000 zł brutto – ile to netto?

    10000 zł brutto wynagrodzenia - ile to netto? Umowa o pracę zawiera wynagrodzenie brutto, od którego należy odjąć składki ZUS, składkę zdrowotną i zaliczkę na podatek. Pozostaje wynagrodzenie netto. Oblicz za pomocą kalkulatora, ile na rękę z 10000 zł brutto otrzyma pracownik.

    Wybierasz się do urzędu, ZUS-u , czy na pocztę w Wielki Piątek? Lepiej sprawdź, które placówki są czynne

    Wielki Piątek nie jest dniem wolnym od pracy, ale nie wszystkie urzędy będą otwarte. Niektóre urzędy marszałkowskie i gminne będą zamknięte, a inne skrócą godziny pracy do 13:00.

    REKLAMA

    Pracownicy chcą zmienić pracodawcę - raport z rynku pracy

    Aż 45% pracowników w Polsce chce zmienić pracodawcę - taka informacja wynika z raportu "Barometr Rynku Pracy".

    Urlop bezpłatny a zapis do PPK

    Urlop bezpłatny - jak wpływa na zapis do PPK? Okazuje się, że nie każda nieobecność w pracy przeszkadza w „zapisaniu” do PPK. Kiedy urlop bezpłatny opóźni zapis do PPK?

    REKLAMA