REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatkowe obowiązki pracownika a wysokość wynagrodzenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Tomaszewska

REKLAMA

Brak pisemnej zgody pracownika na wykonywanie dodatkowych obowiązków bez podwyżki wiąże się z możliwością powództwa sądowego o ustalenie wysokości dodatkowego wynagrodzenia.

Wynagrodzenie za pracę to jeden z podstawowych elementów umowy o pracę. Pensja ma być tak ustalona, aby odpowiadała w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniała ilość i jakość świadczonej pracy (art. 78 k.p.).

REKLAMA

Sąd Najwyższy w wyroku z 2 października 2008 r. stwierdził, że „rodzaj pracy może być określony w sposób bardziej lub mniej szczegółowy. Strony stosunku pracy, określając rodzaj pracy w sposób ogólny, pozostawiają pracodawcy – w ramach jego uprawnień kierowniczych – uszczegółowienie zakresu czynności pracownika. Zakres czynności pracownika stanowi konkretyzację umówionego rodzaju pracy, stanowi zbiorcze polecenie pracodawcy i nie wymaga zgody pracownika na jego zmianę. Natomiast w razie poczynienia przez strony stosunku pracy szczegółowych ustaleń co do rodzaju pracy w treści umowy o pracę ustalenia te stają się z woli stron istotnymi jej elementami, których zmiana wymaga zgody pracownika, a w razie jej braku – wypowiedzenia zmieniającego” (wyrok SN z 2 października 2008 r., I PK 73/08).

WAŻNE!

Ustalony zakres czynności pracownika nie może wykraczać poza umówiony rodzaj pracy.

Zakres obowiązków a wynagrodzenie

REKLAMA

Zdarza się tak, że pracodawcy w ramach swoich uprawnień polecają pracownikom wykonanie dodatkowej pracy. Polecenia takie powinny mieć co do zasady charakter incydentalny. Jeżeli będą się powtarzać, pracodawca powinien liczyć się z dodatkowymi kosztami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wiążące dla pracownika są tylko te polecenia, które mieszczą się w granicy ustalonego rodzaju umowy, oraz te, na które pracownik wyraził zgodę, podpisując zakres obowiązków. Takie dodatkowe polecenia będą się dla pracodawcy wiązały co najwyżej z koniecznością rekompensaty pracy w godzinach nadliczbowych.

Przykład

Pracownica jest zatrudniona na stanowisku sekretarki. Pracodawca poprosił o przesłuchanie i spisanie raportu ze spotkania z kontrahentami z innego działu. Czynność ta nie należy do obowiązków pracownicy, ale mieści się wciąż w rodzaju powierzonej pracy.

REKLAMA

Tworzenie raportu zajęło pracownicy w sumie 5 godzin. Ponieważ w tym czasie wykonywała również swoje zasadnicze obowiązki – ta dodatkowa praca doprowadziła do powstania nadgodzin, za które pracodawca będzie zobowiązany zapłacić pracownicy wynagrodzenie wraz z dodatkiem lub udzielić czasu wolnego.

Jeżeli pracodawca będzie polecał pracownikowi czynności, które nie mieszczą się w ramach ustalonego rodzaju pracy, a co za tym idzie, będzie rozszerzał zakres obowiązków pracownika, musi liczyć się z tym, że zmienia podwładnemu rodzaj pracy. W takim przypadku niedopuszczalne jest dokonanie tego bez zgody pracownika. Taka zmiana rodzaju umowy wymaga bowiem albo wypowiedzenia zmieniającego albo porozumienia stron. Pracownik nie ma obowiązku wykonywania czynności, które wykraczają poza określony w umowie rodzaj pracy. Taka odmowa nie może powodować negatywnych konsekwencji dla pracownika.


Jak orzekł Sąd Najwyższy, „pracodawca, który nie ma pisemnej zgody pracownika na wykonywanie dodatkowych obowiązków bez podwyżki, może zostać zmuszony przez sąd do wypłaty dodatkowego wynagrodzenia” (wyrok SN z 11 lutego 2010 r., I PK 185/09).

W uzasadnieniu wyroku Sąd zawarł tezę, zgodnie z którą powierzenie pracownikowi dodatkowego rodzaju pracy (nieobjętego treścią umowy o pracę) wymagało od pracodawcy albo podwyższenia wynagrodzenia stosownie do rozmiaru dodatkowych obowiązków wykraczających poza te przewidziane w umowie o pracę, albo dokonania wypowiedzenia zmieniającego warunki zatrudnienia (w przypadku powierzenia dodatkowych obowiązków bez odpowiedniego podwyższenia wynagrodzenia).

Sąd w wyżej powołanym wyroku z 2 października 2008 r. podkreśla, że zmiana warunków pracy może być istotna lub nieistotna. Nieistotna zmiana warunków pracy lub płacy mieści się w zakresie uprawnień kierowniczych pracodawcy i jest dokonywana w drodze polecenia służbowego, które wiąże pracownika. Istotna zmiana tych warunków – w razie braku zgody pracownika – wymaga wypowiedzenia zmieniającego. Na to zróżnicowanie Sąd zwracał uwagę wielokrotnie m.in. w orzeczeniu z 22 sierpnia 1950 r., (C 194/50), w którym stwierdził, że przeniesienie pracownika bez jego zgody na inne stanowisko, do innej pracy i ze znacznym zmniejszeniem uposażenia może być uważane za niezachowanie przez pracodawcę istotnych warunków umowy o pracę. Takie zachowanie pracodawcy może stanowić ważną przyczynę do niezwłocznego rozwiązania umowy o pracę z winy pracodawcy.

Przykład

Pracownica zatrudniona na stanowisku fryzjerki była regularnie proszona o sprzątanie salonu, w którym pracowała. Sprzątanie to nie ograniczało się jedynie do jej stanowiska pracy, lecz dotyczyło całego obiektu. Takie polecenie na dłużej niż 3 miesiące jest niedopuszczalne. W tej sytuacji pracownicy powinna zostać zmieniona umowa o pracę. Na podstawie opisanego wyroku Sądu Najwyższego pracodawca – polecając pracownicy dodatkowe obowiązki – powinien liczyć się z obowiązkiem zapłaty wyższego wynagrodzenia.

Polecenie dodatkowej pracy nie może także stanowić „uzupełnienia” dnia pracy, gdyż zawarty w umowie rodzaj pracy nie wypełnia całej dniówki (wyrok z 11 lutego 2010 r., I PK 185/09). Pracodawca ma bowiem tak zaplanować pracę, aby wypełniała ona całą dniówkę roboczą lub zapłacić za niedopracowane do wymiaru godziny co najmniej wynagrodzenie przestojowe.

Zakres obowiązków

Aby pracodawca miał pewność, za które czynności musi dodatkowo zapłacić, a które mieszczą się w ramach wykonywanej przez pracownika umowy o pracę, może zaproponować pracownikowi sporządzenie zakresu obowiązków. Dokument taki musi być podpisany przez pracodawcę i pracownika. Należy jednak pamiętać, że nie jest to dokument obowiązkowy. Przepisy nie określają, w jakiej formie powinien być on sporządzony, jednak do celów dowodowych powinien mieć formę pisemną.

Co do zasady pracownik nie ma obowiązku podpisywania przedłożonego mu zakresu obowiązków. Przyjęcie zakresu do wiadomości nie musi być bowiem tożsame z jego podpisaniem.

WAŻNE!

Obowiązki określone w zakresie obowiązków muszą mieścić się w ramach wykonywanego przez pracownika rodzaju pracy. Stosowany często zapis „i inne polecenia wydane przez pracodawcę” nie mogą usprawiedliwiać polecania pracy zupełnie innego rodzaju niż przewidziany w umowie.

Inny rodzaj pracy bez zgody pracownika można jedynie polecić na okres do 3 miesięcy w roku.

Podstawa prawna:

Orzecznictwo:

  • wyrok SN z 11 lutego 2010 r. (I PK 185/09, M.P.Pr. 2010/8/394),
  • wyrok SN z 2 października 2008 r. (I PK 73/08, niepubl.),
  • wyrok SN z 22 sierpnia 1950 r. (C 194/50, OSN 1951/2/36).
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

Czerwiec 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz czerwca 2025 do druku z miejscem na notatki. Czerwiec 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Dziecka i Dzień Ojca. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz ważne notatki.

PPK: 10 dni i 3 miesiące to ważne terminy przy zawieraniu umowy o zarządzanie i prowadzenie PPK

Wdrożenie PPK to przede wszystkim wybór instytucji finansowej i zawarcie umowy o zarządzanie oraz umowy o prowadzenie PPK. Podmiot zatrudniający musi pamiętać o ważnych terminach: 10 dni i 3 miesiące. Jakie obowiązki ma pracodawca? Co z mikroprzedsiębiorcą?

REKLAMA

O 339,50 zł więcej dorobi emeryt i rencista od czerwca 2025 roku

Rosną limity dorabiania dla rencistów i wcześniejszych emerytów. Chodzi o kwoty, po przekroczeniu których ZUS obniża lub zawiesza pobierane świadczenie emerytalne lub rentowe. To dobra wiadomość.

Zautomatyzuj HR z SyKOF HR i przygotuj organizację na erę AI

Automatyzacja to nie tylko wygoda – to fundament dla wdrażania sztucznej inteligencji w HR. System SyKOF HR wspiera organizacje w cyfrowej transformacji procesów kadrowo-płacowych, integrując się z ekosystemem ERP i tworząc fundament pod przyszłościowe zastosowania AI.

REKLAMA