Zmiany w rozliczaniu „małych” umów zlecenia i o dzieło

Od 1 stycznia 2011 r. zryczałtowany podatek dochodowy należy pobierać m.in. z tytułu przychodów z umowy zlecenia i o dzieło zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika, jeżeli kwota należności określona w takiej umowie nie przekroczy 200 zł. Oznacza to, że o zastosowaniu zryczałtowanego podatku decyduje każdorazowo tylko wysokość wynagrodzenia wynikająca z każdej takiej umowy, a nie jak do tej pory miesięczna suma należności z tego samego tytułu określonych w umowie lub w umowach.

W jaki sposób w umowie zlecenia określić właściwość sądu >>

WAŻNE!

Od 1 stycznia 2011 r. o konieczności pobrania zryczałtowanego podatku decyduje kwota należności wynikająca z każdej odrębnej umowy zawartej z osobą niebędącą pracownikiem firmy.

Stosowanie przez płatników 18% zryczałtowanego podatku dochodowego jest niekorzystne dla podatników, ponieważ podstawa opodatkowania nie jest pomniejszana o koszty uzyskania przychodu i ewentualne składki na ubezpieczenia społeczne, a sam podatek nie zostaje pomniejszony o ewentualną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Ponadto podatnicy uzyskujący przede wszystkim przychody z tzw. małej umowy zlecenia czy o dzieło nie mają możliwości skorzystania z ulg, np. na Internet, rehabilitacyjnej, dla krwiodawców czy prorodzinnej, gdyż mogą być one stosowane tylko do dochodów opodatkowanych na zasadach ogólnych.

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. >>

Jedyną zaletą zawierania takich umów jest brak obowiązku wykazywania przez podatnika wysokości dochodu w zeznaniu rocznym. Jednak takie rozwiązanie nie wyrównuje podatnikowi utraconych korzyści.

Porównanie zasad rozliczania

@RY1@i65/2011/001/i65.2011.001.000.0017.001.jpg@RY2@

Umowy bez kwoty należności

Można uniknąć niekorzystnych zasad rozliczania ryczałtem „małych” umów cywilnych, jeśli płatnik nie wpisze w takiej umowie kwoty należności, ale np. ustali stawkę godzinową. Wówczas dochody z takiej umowy należy opodatkować na ogólnych zasadach, a podatnik będzie mógł swobodnie korzystać z wielu możliwości obniżenia wysokości podatku, nawet jeśli miesięczny przychód będzie niższy niż 200 zł.

PRZYKŁAD

Pracodawca podpisał w styczniu 2011 r. umowę zlecenia na odśnieżanie dachu biura firmy. W umowie nie określono wysokości faktycznie przysługującego wynagrodzenia za wykonanie tej pracy. Znalazł się w niej jedynie zapis, że zleceniobiorca otrzyma wynagrodzenie w kwocie 25 zł za godzinę pracy. Zatrudniony pracował 6 godzin i należność wyniosła 150 zł. Mimo że wartość rzeczywiście wypłaconego wynagrodzenia nie przekroczy 200 zł, płatnik nie pobiera 18% zryczałtowanego podatku dochodowego. W tej sytuacji powinien opodatkować przychód ze zlecenia według ogólnych zasad.

Prawidłowość postępowania przedstawionego w przykładzie potwierdzają organy podatkowe. Przykładem jest interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 26 kwietnia 2010 r. (nr. IBPBII/1/415-105/10/ASz), który stwierdził, że „(...) skoro z opisanej we wniosku umowy o dzieło nie wynika wprost określona kwota należności za dany miesiąc z tytułu wykonania zlecenia, tylko umowa ta zawiera sposób wyliczenia tej należności według klucza: iloczyn stawki godzinowej oraz liczby rzeczywiście wykonanych godzin, to w takiej sytuacji nie jest spełniony warunek do zastosowania ryczałtu. Aby bowiem postanowienia art. 30 ust. 1 pkt 5a cyt. ustawy mogły mieć zastosowanie, to z treści umowy o dzieło, na podstawie której wypłacane jest wynagrodzenie, winna wynikać miesięczna kwota należności (...)”.

„Małe” umowy zlecenia i o dzieło zawarte na przełomie roku

Ustawa z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym... nie zawiera przepisów wprost rozstrzygających sytuację rozliczenia zawartych na przełomie roku „małych” umów zlecenia i o dzieło. Artykuł 13 tej ustawy stanowi, że znowelizowane przepisy mają zastosowanie do uzyskanych dochodów (poniesionych strat) od 1 stycznia 2011 r. Jednak niektóre znowelizowane przepisy należy stosować do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2010 r., przy czym nie dotyczy to przepisów o rozliczaniu „małych” umów zlecenia i o dzieło. Dlatego należy przyjąć, że wypłacone należności z takich umów w 2011 r. należy rozliczać według nowych przepisów. Dochody z działalności wykonywanej osobiście, do której zalicza się przychody z umów o dzieło i zlecenia zawartych poza działalnością gospodarczą, nie są opodatkowane na zasadzie „przychodów należnych”. A więc płatnicy są zobowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułu m.in. zawartych umów zlecenia i/lub o dzieło z osobą niebędącą pracownikiem płatnika o wartości nieprzekraczającej 200 zł (art. 41 ust. 4 updof). Kryterium decydującym o momencie opodatkowania nie jest więc data podpisania umowy, wykonania zlecenia czy dzieła, ale dokonanie wypłaty (świadczenia) lub postawienie wynagrodzenia do dyspozycji zatrudnionego (niezależnie od faktu odebrania wynagrodzenia).

Jak rozliczać składki od zlecenia zawartego z pracownikiem w okresie urlopu bezpłatnego >>

WAŻNE!

W przypadku umowy zlecenia i/lub o dzieło zawartej na przełomie roku o możliwości stosowania ryczałtu decyduje data wypłaty należności.

Umowa o dzieło z przeniesieniem praw autorskich

Należności z umowy o dzieło z prawami autorskimi należy opodatkowywać wyłącznie na zasadach ogólnych, bez względu na ich wysokość. Przychody z praw autorskich nie są wymienione w katalogu przychodów, do których należy stosować podatek zryczałtowany (art. 13 pkt 2 i 5–9 updof). Jest to przychód z praw majątkowych, za który uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw (art. 18 updof).

WAŻNE!

Przychód z umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich należy opodatkowywać na zasadach ogólnych, bez względu na jego wysokość.

Katalog przychodów podlegających ryczałtowi – bez zmian w 2011 r.

W 2011 r. nie zmieni się zakres przychodów z działalności wykonywanej osobiście, do których należy stosować podatek zryczałtowany.

Katalog przychodów, które podlegają opodatkowaniu 18% ryczałtowym podatkiem dochodowym, jest katalogiem zamkniętym. Obejmuje on przychody:

• z osobiście wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, trenerskiej, oświatowej i publicystycznej, w tym z tytułu udziału w konkursach z dziedziny nauki, kultury i sztuki oraz dziennikarstwa, jak również przychody z uprawiania sportu, stypendia sportowe przyznawane na podstawie odrębnych przepisów oraz przychody sędziów z tytułu prowadzenia zawodów sportowych,
• otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych lub obywatelskich, bez względu na sposób powoływania tych osób, nie wyłączając odszkodowania za utracony zarobek, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 7 updof,
• przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10 updof, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 updof,
• przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych,
• przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:
  – osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
  – właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której są wynajmowane lokale, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie na potrzeby związane z tą nieruchomością,
  z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 9 updof,
• przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 7 updof.

Obowiązki płatnika

Zryczałtowany 18% podatek dochodowy płatnik pobiera od przychodu, którego nie pomniejsza o koszty uzyskania (art. 30 ust. 3 updof) ani o składki na ubezpieczenia społeczne. Tak obliczonego podatku nie należy obniżać o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (7,75%).

Opodatkowanych w ten sposób dochodów płatnik nie powinien łączyć z dochodami opodatkowanymi na zasadach określonych dla skali podatkowej (art. 30 ust. 8 updof).

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Określenie wynagrodzenia w umowie o dzieło >>

W terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym płatnik pobierze podatek zryczałtowany, powinien przekazać go na rachunek właściwego urzędu skarbowego (art. 42 ust. 1 updof).

Do 31 stycznia 2011 r. musi ponadto złożyć deklarację PIT-8AR, w której wykaże podatek zryczałtowany pobrany w 2010 r. (art. 42 ust. 1a updof).

WAŻNE!

Do 31 stycznia 2011 r. płatnicy muszą złożyć w urzędzie skarbowym deklarację PIT-8AR, wykazując w niej podatek zryczałtowany pobrany w 2010 r.

Podstawa prawna:

• art. 13 pkt 2 i pkt 5–9, art. 30 ust. 1 pkt 5a, art. 30 ust. 3, art. 30 ust. 8, art. 41 ust. 4, art. 42 ust. 1–1a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.).