REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nadgodziny w ruchomym czasie pracy

Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).

REKLAMA

Ruchome rozpoczynanie i kończenie pracy powoduje kontrowersje w zakresie powstawania nadgodzin. PIP przyjmuje, że w takich przypadkach wcześniejsze niż w dniu poprzednim rozpoczęcie pracy nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych, z czym jednak nie zgadza się część ekspertów.

Ruchomy czas pracy polega najczęściej na tym, że pracownik rozpoczyna pracę w pewnym przedziale czasowym, a godzina zakończenia pracy przypada na 8 godzin po jej rozpoczęciu.

REKLAMA

Autopromocja

PRZYKŁAD
Pracownicy rozpoczynają pracę pomiędzy godz. 8.00 a 10.00, kończą pracę po upływie 8 godzin od chwili rozpoczęcia pracy. Pracodawca nie wskazuje tutaj sztywnych godzin rozpoczynania i kończenia pracy – stworzone zostały pewne „widełki” w tym zakresie. Po stronie pracowników leży decyzja o godzinie rozpoczęcia pracy.

Pojęcie doby pracowniczej a nadgodziny

Do celów rozliczania czasu pracy pracownika, przez dobę należy rozumieć 24 kolejne godziny, poczynając od godziny, w której pracownik rozpoczyna pracę zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy (art. 128 § 3 pkt 1 k.p.).

Przykładowo doba „robocza” pracownika, który zaczyna pracę o 6.00, kończy się o godz. 6.00 kolejnego dnia. W tym przedziale musimy dokonać rozliczenia zarówno dobowej normy czasu pracy, jak i minimalnego wypoczynku dobowego.

Ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych >>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przy ruchomym czasie pracy w tym miejscu powstaje problem. Jeżeli pracownicy sami decydują, o której godzinie rozpoczynają pracę (np. w przedziale 8.00 – 10.00), to mogą występować – i często występują – sytuacje, w których następnego dnia zaczynają pracę jeszcze w poprzedniej dobie roboczej.

PRZYKŁAD
Pracownik w poniedziałek zaczął pracę o godz. 9.00 i pracował przez 8 godzin, we wtorek zaś rozpoczął pracę o godz. 8.00. W tej sytuacji we wtorek przez pierwszą godzinę świadczy pracę jeszcze w dobie rozpoczętej w poniedziałek wraz z godziną rozpoczęcia pracy w tym dniu.

Rozliczenie tego czasu jest kłopotliwe, gdyż pracodawcy nie wiedzą, czy nie traktować go jako pracy w godzinach nadliczbowych.

W zakresie wskazanym w przykładzie wypowiedział się Departament Prawny GIP (pismo GPP-302-4560-569/08/PE z 29 lipca 2008 r.). GIP wskazał, że w takich sytuacjach, pomimo wykonywania pracy – opierając się na naszym powyższym przykładzie – w dobie poniedziałkowej przez 9 godzin nie dochodzi do powstania nadgodzin z powodu przekroczenia dobowej normy czasu pracy. Na tym opiera się sens rozwiązania, jakim jest ruchomy rozkład czasu pracy, w którym to sam pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy. Pracownik pracuje w ramach indywidualnego rozkładu czasu pracy (art. 142 k.p.) i nie można mówić o świadczeniu pracy w godzinach nadliczbowych.


Stanowisko GIP opiera się na zasadzie, że pracę w godzinach nadliczbowych można wykonywać tylko na polecenie pracodawcy. Można przyjmować w niektórych przypadkach dorozumiane wydanie polecenia, nie oznacza to jednak, że pracownicy mogą sami decydować o dodatkowym czasie pracy. Skoro pracownik sam decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy, nie można stworzyć sytuacji, w których odpowiednio zmieniając godziny rozpoczynania pracy, osoby zatrudnione miałyby bezpośredni wpływ na podwyższanie kosztów ich zatrudnienia.

Wielu ekspertów kwestionuje jednak tę opinię, wskazując, że ruchomy czas pracy może wynikać z ustaleń wewnątrzzakładowych – regulaminu pracy – lub umów o pracę. Trudno jest w takich przypadkach założyć, że pracodawca nie posiada wiedzy o rozpoczynaniu przez pracownika pracy jeszcze w poprzedniej dobie. Dopóki sprawą nie zajmie się szerzej orzecznictwo sądowe, dopóty należy korzystać z przychylnego dla pracodawców rozstrzygnięcia GIP.

Zlecanie nadgodzin

REKLAMA

W przypadku pracy w ruchomym czasie pracy, pracą nadliczbową będzie praca świadczona tylko na wyraźne polecenie pracodawcy, jeżeli pracownik będzie musiał pracować dłużej niż 8 godzin. Natomiast przy świadczeniu pracy w ramach ruchomego czasu pracy, w przypadku samodzielności decyzji pracownika o godzinie rozpoczęcia i zakończenia pracy oraz korzystania przez niego z nieprzerwanego 11-godzinnego odpoczynku dobowego, nie występuje praca w godzinach nadliczbowych, mimo że między godzinami rozpoczęcia pracy w kolejnych dniach może być mniej niż 24 godziny.

PRZYKŁAD
Pracownik rozpoczął pracę w poniedziałek o godz. 9.00, skończył ją o godz. 17.00. Pod koniec pracy otrzymał od pracodawcy polecenie przyjścia do pracy we wtorek na godz. 8.00. Pracownik zatrudniony jest w ruchomym czasie pracy i sam wybiera całkowicie swobodnie godziny rozpoczynania i kończenia pracy (pomiędzy godz. 7.00 a 10.00). W tym przypadku mamy jednak do czynienia z wyraźnym poleceniem rozpoczęcia pracy o konkretnej godzinie. Kolejnego dnia pracownik nie może zatem dowolnie dokonać wyboru godziny rozpoczęcia pracy, gdyż uprawnienie to zostało zmodyfikowane poleceniem pracodawcy. Rozpoczynając pracę we wtorek o godz. 8.00, ponownie rozpoczyna pracę w dobie roboczej, która rozpoczęła się w poniedziałek o godz. 9.00 (wraz z przyjściem pracownika do pracy). Powstaje w tym przypadku 1 godzina nadliczbowa (8.00–9.00) przypisana do doby poniedziałkowej.
Jeśli jednak pracownik otrzymałby polecenie pracy od godz. 8.00 we wtorek, ale wyraźnie wskazano, że ma pracować tylko przez 8 godzin, liczone od tej godziny, nie zmienia to nic w kwestii nadgodzin. Jest to przekroczenie dobowej normy czasu pracy. W dobie poniedziałkowej pracownik przepracował łącznie 9 godzin, a zatem przekroczył 8-godzinną normę dobową. W tym przypadku to, że pracownik przepracował od chwili rozpoczęcia pracy we wtorek rano „zwykłe” 8 godzin, nie ma znaczenia. Na polecenie pracodawcy – a nie na podstawie swojej dowolnej decyzji – rozpoczął pracę jeszcze w czasie trwania doby poniedziałkowej.

Wynagrodzenie za godziny nadliczbowe w razie rozpoczęcia pracy w trakcie miesiąca >>

WAŻNE!
Podejście do sprawy nadgodzin w ruchomym czasie pracy ma istotne znaczenie w zakresie możliwości narzucenia przez pracodawcę konieczności wykonywania takiej pracy pracownikom, którzy są szczególnie chronieni w stosunkach pracy.

PRZYKŁAD
Pracownica w ciąży pracuje w ruchomym czasie pracy. Pracodawca nie może jej wydać polecenia świadczenia pracy od godz. 8.00 we wtorek (opieramy się cały czas na ww. przykładzie) pomimo tego, że od tej godziny przepracuje tylko 8 godzin do zakończenia pracy. Powstanie tutaj bowiem godzina nadliczbowa „przypisana” do doby poniedziałkowej, a praca w godzinach nadliczbowych jest w stosunku do pracownic w ciąży zakazana. Całkowicie inaczej byłoby – sięgając do wyżej wskazanej opinii PIP – gdyby to pracownica podjęła świadczenie pracy we wtorek o godz. 8.00, korzystając ze swobody, jaką daje jej ruchomy czas pracy (bez wyraźnego polecenia pracodawcy).

WAŻNE!
Praca w nadgodzinach nie wystąpi tylko wtedy, gdy naruszenie doby pracowniczej wynika z samodzielnej decyzji pracownika.

Podstawa prawna:

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wzrosną wynagrodzenia pracowników samorządowych. Podwyżki z wyrównaniem od stycznia 2025 r.

W 2025 r. wzrosną wynagrodzenia osób zatrudnionych w samorządach na podstawie wyboru oraz powołania. Zwiększą się także stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

Do 28 lutego emeryci i renciści muszą rozliczyć dodatkowe przychody

ZUS przypomina o obowiązku rozliczenia dodatkowych przychodów przez osoby, które pobierają emeryturę lub rentę, mimo że nie osiągnęły wieku emerytalnego, a w zeszłym roku dorabiały do swojego świadczenia. Termin mija 28 lutego 2025 r.

Najniższa emerytura, renta rodzinna i socjalna: 1878,91 zł brutto od 1 marca. Waloryzacja 2025 - emerytury i renty wzrosną o 5,5 proc.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało 12 lutego 2025 r., że od 1 marca 2025 roku emerytury i renty zostaną zwaloryzowane o wskaźnik 105,5%. Oznacza to, że renty i emerytury wzrosną o 5,5 procent.

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych

Od 1 marca 2025 r. zwiększy się wynagrodzenie pracowników młodocianych. To efekt wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w czwartym kwartale 2024 r.

REKLAMA

Ważny termin dla dorabiających rencistów i wcześniejszych emerytów. Do końca lutego trzeba rozliczyć się z ZUS-em

Renciści i emeryci na wcześniejszej emeryturze, którzy są w dalszym ciągu aktywni zawodowo i dorabiają do swoich świadczeń, muszą do końca lutego poinformować ZUS o przychodach, które osiągnęli ponad otrzymywane z ZUS-u świadczenie. Dodatkowe zarobki dotyczą między innymi wynagrodzeń z umowy o pracę, umowy zlecenia, a także przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej czy z tytułu pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.

Wyższe obowiązkowe wpłaty na PFRON od marca 2025 r.

Wysokość obowiązkowych wpłat na PFRON zmieni się od 1 marca 2025 r. Ich wysokość ustalana jest w zależności od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. GUS podał, że przeciętne wynagrodzenie w czwartym kwartale 2024 r. wzrosło i wyniosło 8477,21 zł.

Edukacja średnia a rynek pracy – czy szkoły dobrze przygotowują uczniów na wyzwania XXI wieku?

W dobie globalizacji, cyfryzacji i dynamicznych zmian na rynku pracy, edukacja średnia staje przed kluczowym wyzwaniem: jak przygotować uczniów do funkcjonowania w świecie, który wymaga nie tylko wiedzy, ale także umiejętności praktycznych, elastyczności i kompetencji przyszłości? Tradycyjne modele edukacji, oparte na sztywnych programach nauczania, coraz częściej okazują się niewystarczające w kontekście rosnących wymagań pracodawców.

Aż 36 dni urlopu wypoczynkowego dla tej grupy pracowników w 2025 r. Zmian nie przyniesie również 2026 r.

20 dni lub 26 dni to standardowy wymiar urlopu wypoczynkowego. Jednak w przypadku sporej grupy pracowników wymiar urlopu wynosi 30 dni lub 36 dni. Komu przysługuje tyle dni urlopu? Jakie warunki muszą zostać spełnione?

REKLAMA

Jawne wynagrodzenia w każdej ofercie pracy. Będzie rewolucja w KP

Koniec z tabu o wynagrodzeniach! Jak wielu z nas musiało się zastanowić jaką kwotę wpisać w polu: Ile chciałaby Pani/Pan zarabiać? kiedy braliśmy udział w procesie rekrutacji. Już nie będziemy mieli takich wątpliwości (czy za dużo czy za mało podałam/em) bo ustawodawca unijny nakłada na Polskę obowiązek dostosowania Kodeksu pracy do przepisów unijnych. Stanie się to już w 2025 r. albo 2026 r., bo w Sejmie jest projekt.

Co w 2025 r. oznacza niepełnosprawność 01-U?

Istnieje łącznie 12 symboli poszczególnych przyczyn niepełnosprawności. Ten jeden kod: 01-U bardzo często pojawia się w orzeczeniach o niepełnosprawności. Kod 01-U często występuje też z innymi kodami, ze względu na znaczną ilość zaburzeń u osoby z niepełnosprawnościami.

REKLAMA