Kiedy rozwiedziony rodzic ma prawo do urlopu wychowawczego

Nie spełnia zatem ww. warunku ojciec dziecka pozbawiony całkowicie władzy rodzicielskiej albo którego władza rodzicielska została zawieszona lub ograniczona. Z urlopu macierzyńskiego może skorzystać jedynie ojciec, który ma faktyczną możliwość sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem oraz wykonuje władzę rodzicielską w sposób autentyczny i rzeczywisty.

• urlop ojcowski. Począwszy od 1 stycznia 2010 r. pracownik–ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze 1 tygodnia (w 2010 i 2011 r.), nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Gdy nastąpi rozwód z matką dziecka, może on skorzystać z tego uprawnienia tylko w przypadku pozostawienia mu władzy rodzicielskiej z równoczesnym powierzeniem faktycznego jej wykonywania nad nowo narodzonym dzieckiem.

• urlop wychowawczy. Jego istotą jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w pierwszych latach jego życia. Udzielany jest na wniosek pracownika, do którego należy dołączyć pisemne oświadczenie drugiego z rodziców o braku zamiaru korzystania przez niego z urlopu w tym samym czasie. Zwolnienie z obowiązku złożenia oświadczenia następuje w przypadku pozbawienia lub ograniczenia władzy rodzicielskiej drugiego z rodziców. Wtedy bowiem uprawnienie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje tylko temu pracownikowi-rodzicowi, który ma pełnię władzy rodzicielskiej. W sytuacji pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu małżonkom z równoczesnym uzgodnieniem w wyroku, że faktycznie będzie ją wykonywało jedno z rodziców, prawo do korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje temu z nich, które, posiadając pełnię władzy rodzicielskiej, rzeczywiście ją sprawuje. Wraz z wnioskiem o udzielenie urlopu wychowawczego należy złożyć oświadczenie o braku zamiaru korzystania z tego urlopu przez rodzica niewykonującego faktycznej opieki nad dzieckiem.

Informacja o urlopie ojcowskim w świadectwie pracy >>

• zwolnienie od pracy udzielone na podstawie art. 188 k.p. Zgodnie z jego treścią pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Gdy oboje rodzice posiadają władzę rodzicielską, uprawnienie to przysługuje temu pracownikowi (matce lub ojcu), który faktycznie wychowuje dziecko.

• zwolnienie od pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem zdrowym do lat 8 lub dzieckiem chorym do lat 14. W takiej sytuacji przepisy prawa przewidują możliwość uzyskania przez rodziców zasiłku opiekuńczego za czas nieobecności w pracy, spowodowanej koniecznością sprawowania opieki nad dzieckiem przez okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. Prawo do skorzystania z uprawnienia przysługuje jednak tylko temu z rodziców podlegającemu ubezpieczeniu chorobowemu, które po rozwodzie, posiadając pełnię władzy rodzicielskiej, jednocześnie faktycznie ją wykonuje. Warunkiem koniecznym, aby skorzystać ze zwolnienia, jest złożenie wniosku o wypłatę świadczenia za dany okres.

WAŻNE!

Zwolnienie z pracy w celu opieki nad dzieckiem, a co za tym idzie – zasiłek opiekuńczy, nie może przysługiwać obojgu rodzicom jednocześnie. Jest przyznawane tylko temu z rodziców posiadających władzę rodzicielską, które rzeczywiście ją wykonuje na mocy porozumienia ustalonego w wyroku rozwodowym przez bezpośrednią i indywidualną opiekę nad dzieckiem z wyłączeniem drugiego rodzica.

Podstawa prawna:

• art. 148, 178 § 2, 180, 182³, 186, 188, 189 Kodeksu pracy,

• art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,

• art. 32 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).