REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Utrata uprawnień do wykonywania zawodu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska

REKLAMA

Pracodawca ma prawo do prowadzenia polityki racjonalnego zatrudnienia i zatrudniania pracowników przydatnych zawodowo. Wobec tego np. niezawiniona utrata uprawnień pracownika może być przyczyną uzasadniającą rozwiązanie z nim umowy.

Wykonywanie pracy na niektórych stanowiskach uzależnione jest od posiadania szczególnych uprawnień zawodowych. Dotyczy to pracowników wykonujących takie zawody, jak: pilot, kierowca, lekarz, kierownik budowy, radca prawny, projektant czy inżynier budownictwa itp.

REKLAMA

REKLAMA

Uprawnienia a kwalifikacje

Kodeks pracy nie wyjaśnia pojęcia uprawnień do wykonywania pracy, posługując się przeważnie określeniem kwalifikacje zawodowe.

Kwalifikacje zawodowe to:

  • formalne wykształcenie pracownika,
  • posiadane przez niego faktyczne lub praktyczne umiejętności wynikające np. z doświadczenia związanego z pracą na danym stanowisku.

Natomiast uprawnienia do wykonywania zawodu oznaczają formalne upoważnienie do wykonywania określonego zawodu czy zajmowania danego stanowiska. Chodzi więc o uprawnienia, których posiadanie umożliwia zatrudnienie pracownika na konkretnym stanowisku, np. licencja pracownika ochrony fizycznej. Tak więc nieznajomość obsługi komputera będzie oznaczać brak odpowiednich kwalifikacji do wykonywania pracy na danym stanowisku, a nie brak stosownych uprawnień.

REKLAMA

Kwalifikacje pracowników>>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Utrata przez pracownika uprawnień zawodowych może być trwała lub czasowa. Może do niej dojść:

  • z winy pracownika, np. z powodu naruszenia przez niego obowiązków pracowniczych, dopuszczenia się wykroczenia lub przestępstwa,
  • w sposób przez pracownika niezawiniony, np. z powodu utraty zdolności psychofizycznych koniecznych do wykonywania konkretnego zawodu.

Utrata przez pracownika uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku jest dla pracodawcy dużym utrudnieniem, ponieważ przeważnie dezorganizuje to pracę w zakładzie. W takich przypadkach pracodawca może przedsięwziąć odpowiednie kroki wobec podległego mu pracownika, aby przywrócić normalne funkcjonowanie firmy.


WAŻNE!

To, z jakich środków może pracodawca w danej sytuacji skorzystać, uzależnione jest od stopnia przyczynienia się pracownika do utraty uprawnień, a więc od możliwości przypisania mu winy.

Jeżeli pracownik utraci uprawnienia z własnej winy – niezależnie, czy była to wina umyślna czy nieumyślna – pracodawca może rozwiązać z nim umowę bez wypowiedzenia, tj. w trybie dyscyplinarnym (art. 52 § 1 pkt 3 k.p.).

Jeżeli natomiast utrata uprawnień była przez pracownika niezawiniona, pracodawca może:

  • powierzyć takiemu pracownikowi wykonywanie innych zadań niż określone w umowie (art. 42 § 4 k.p.),
  • zmienić stanowisko bądź rodzaj pracy pracownika w drodze wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 k.p.),
  • rozwiązać umowę o pracę z upływem okresu wypowiedzenia (art. 32 i nast. k.p.).

Natychmiastowe zwolnienie

Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę z powodu utraty uprawnień pracowniczych jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy do ich utraty dojdzie z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 3 k.p.).

Chodzi tu o utratę uprawnień, która może nastąpić przez orzeczenie zakazu wykonywania zawodu lub zajmowania określonego stanowiska przez:

  • właściwy organ (np. korporację adwokacką) jako kara dyscyplinarna,
  • sąd powszechny jako środek karny,
  • organ administracyjny.

Dopiero jednak uprawomocnienie się orzeczenia o utracie uprawnień daje pracodawcy prawo do rozwiązania z takim pracownikiem umowy w trybie art. 52 § 1 pkt 3 k.p. (wyrok SN z 26 października 1984 r., I PRN 142/84).

Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych>>

Przykład

Podczas kontroli drogowej zatrzymano prawo jazdy kierowcy ciężarówki prowadzącego pod wpływem alkoholu. Zatrzymanie prawa jazdy jest jednak tylko zawieszeniem prawa do prowadzenia pojazdów. Nie stanowi jeszcze utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy kierowcy samochodowego. Wobec tego pracodawca nie może zwolnić go dyscyplinarnie. Może natomiast na czas zatrzymania prawa jazdy powierzyć mu inną pracę niż określona w umowie o pracę.

Zwolnienie dyscyplinarne z powodu utraty uprawnień nie może nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okolicznościach uzasadniających takie rozwiązanie umowy (art. 52 § 2 k.p.). Mimo orzeczenia utraty uprawnień do wykonywania pracy pracodawca musi skonsultować zamiar rozwiązania umowy o pracę w tym trybie z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową. Powinien też zawiadomić ją o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. Zdaniem Sądu Najwyższego o zamiarze rozwiązania umowy pracodawca nie musi informować pracownika ani go wysłuchać (wyrok SN z 19 maja 1997 r., I PKN 172/97).


WAŻNE!

Rozwiązanie dyscyplinarne w przypadku zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania zawodu nie jest jednak obowiązkiem pracodawcy. Może on skorzystać według swojego uznania z innych, łagodniejszych dla pracownika środków.

Niezawiniona utrata uprawnień

W przypadku niezawinionej utraty uprawnień pracodawca może powierzyć pracownikowi inną, niewymagającą uprawnień pracę na podstawie art. 42 § 4 k.p.

Należy jednak pamiętać, że powierzenie innej pracy niż określona w umowie może nastąpić na okres nie dłuższy niż 3 miesiące w roku kalendarzowym. Na miejsce „przesuniętego” pracownika pracodawca może zatrudnić inną osobę na podstawie umowy na zastępstwo (art. 25 § 1 zd. 2 k.p.).

W razie niezawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy, proponując świadczenie pracy na innym stanowisku (art. 42 k.p.). Uprawnienie takie przysługuje pracodawcy nawet w stosunku do pracowników podlegających szczególnej ochronie, np. takiemu, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, a okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (wyrok SN z 6 października 1998 r., I PKN 368/98).

Utrata uprawnień do wykonywania pracy uzasadnia rozwiązanie umowy>>

Może się jednak okazać, że pracodawca nie ma możliwości powierzenia pracownikowi pracy na innym stanowisku lub może nie chcieć pozostawiać w zatrudnieniu pracownika bez uprawnień wymaganych na danym stanowisku. Wobec tego niezawiniona utrata uprawnień może być jedną z przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem (art. 32 i nast. k.p.). Jako przyczynę takiego wypowiedzenia pracodawcy wskazują wówczas nieprzydatność zawodową.

Podstawa prawna:

  • art. 25 § 1 zd. 2, art. 32, art. 42, art. 52 § 1 pkt 3 i § 2 Kodeksu pracy,
  • wyroki Sądu Najwyższego:

– z 26 października 1984 r. (I PRN 142/84, OSNC 1985/7/99),

– z 19 maja 1997 r. (I PKN 172/97, OSNP 1998/8/242),

– z 6 października 1998 r. (I PKN 368/98, OSNP 1999/21/685).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w prawie pracy: rząd dopuszcza e‑mail, SMS czy skan podpisanego dokumentu - zamiast formy papierowej. Deregulacja i cyfryzacja dialogu społecznego [PROJEKT]

Rząd zaproponował projekt nowelizacji ustaw regulujących stosunki między pracodawcami a przedstawicielami pracowników, którego celem jest uproszczenie i zdigitalizowanie obiegu informacji. Najważniejszym elementem projektu jest formalne dopuszczenie obok tradycyjnej formy pisemnej dwóch alternatyw: formy dokumentowej oraz formy elektronicznej. Zmiana ma zredukować formalności, przyspieszyć dialog społeczny i lepiej dostosować procedury do współczesnych praktyk komunikacyjnych.

"Ukryte zasoby" wciąż w cieniu. Dlaczego pracodawcy nie sięgają po nowe grupy pracowników?

Mimo rosnących niedoborów kadrowych wielu przedsiębiorców wciąż nie sięga po tzw. ukryte zasoby rynku pracy – osoby starsze, kobiety opiekujące się bliskimi, młodych, cudzoziemców czy osoby z niepełnosprawnościami. O przyczynach tego zjawiska, barierach i potencjale, który może wzmocnić konkurencyjność polskich firm, opowiada Maja Dobrzyńska z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.

Dlaczego zawodowi kierowcy rezygnują z pracy? KE szacuje, że do 2040 roku będzie brakować 480 000 miejsc parkingowych dla kierowców

Zawodowi kierowcy podejmują decyzję o złożeniu wypowiedzenia, a wtedy szansa na ich zatrzymanie jest minimalna. To nie jednostkowe przypadki, a branżowy standard. Okazuje się bowiem, że aż 70 proc. przedsiębiorstw przewozowych w Europie ma poważne lub bardzo poważne problemy kadrowe. Dlaczego zawodowi kierowcy rezygnują z pracy? KE szacuje, że do 2040 roku będzie brakować 480 000 miejsc parkingowych dla kierowców.

Konieczna nowelizacja w ZUS. Trzeba odebrać ZUS do zabierania składek za 19 lat wpłacania. Jedną decyzją! [społeczny projekt nowelizacji]

W Polsce od kilku lat narasta problem, o którym mało kto mówi głośno.Zakład Ubezpieczeń Społecznych potrafi po wielu latach stwierdzić, że ktoś… nigdy nie podlegał ubezpieczeniom społecznym. Nieważne, że przez 10, 15 czy 20 lat co miesiąc płacił składki. Jedna decyzja urzędnika wystarczy, by wszystkie te lata zniknęły z systemu — a razem z nimi emerytura, zasiłek czy prawo do zwrotu pieniędzy.

REKLAMA

Nowe przepisy o stażu pracy to duże wyzwanie dla działów HR. E-teczka usprawni pracę nad dokumentacją pracowniczą

Dlaczego papierowe teczki nie wystarczą w nowej rzeczywistości prawnej? To narzędzie o ograniczonej użyteczności. Tymczasem nowe przepisy o stażu pracy, które wchodzą w życie już w styczniu 2026 roku, to duże wyzwanie dla działów HR. E-teczka znacznie usprawni pracę nad dokumentacją pracowniczą

Użyczanie pracowników do Niemiec – dokumenty, formalności, wszystko co trzeba wiedzieć

Użyczanie pracowników tymczasowych do Niemiec wiąże się̨ z koniecznością̨ uzyskania oficjalnego pozwolenia o nazwie Arbeitnehmerüberlassungserlaubnis (inaczej licencji agencji pracy tymczasowej w Niemczech). Aby otrzymać to pozwolenie, w pierwszej kolejności niezbędne jest posiadanie wpisu działalności do rejestru agencji w Polsce, a następnie złożenie wniosku o uzyskanie licencji w Niemczech. Warto wiedzieć, że polskie firmy składają̨ wniosek o wydanie licencji zawsze w Bundesagentur für Arbeit w Düsseldorf. Jeśli Twoja firma chce użyczać pracowników tymczasowych do Niemiec – to świetnie trafiłeś, z tego artykułu przygotowanego we współpracy z firmą Euro-lohn dowiesz się, od czego należy zacząć, aby proces ten przebiegał sprawnie oraz zgodnie z niemieckim prawem pracy.

Co powinna zawierać idealna oferta pracy? Wygrywa skandynawski model pracy

Wyniki badania Antal, SPCC i Uniwersytetu SWPS „Pracodawca okiem przyszłych talentów” pokazują, że kultura organizacyjna może być ważniejsza niż wynagrodzenie za pracę. To skandynawski model pracy. Dowiadujemy się też, co powinna zawierać idealna oferta pracy.

Mieliśmy brać przykład z pokolenia Z, a tymczasem ono się wypala. Młodzi częściej biorą zwolnienia lekarskie z powodów psychicznych

Eksperci wypowiadali się, że w wielu aspektach starsi pracownicy powinni brać przykład z pokolenia Z. Tymczasem raport Hays Poland i Fundacji OFF school „Gen Boost 2025. Młodzi redefiniują pracę” pokazuje mocne dane - aż 45% pracowników pokolenia Z doświadczyło wypalenia zawodowego, a przecież są to młodzi ludzie. Częściej biorą zwolnienia lekarskie z powodów psychicznych.

REKLAMA

Od stycznia 2026 r. ZUS wyda zaświadczenia o dłuższym stażu pracy [Nowe przepisy]

Od stycznia 2026 r. ZUS wyda zaświadczenia o dłuższym stażu pracy. Nowe przepisy pozwalają na zaliczanie okresu pracy na umowach cywilnoprawnych czy prowadzenia działalności gospodarczej do stażu pracy, od którego zależą liczne uprawnienia pracownicze. Jak pracownik może potwierdzić ten okres u pracodawcy? Na możliwość składania wniosków w ZUS trzeba jeszcze poczekać.

Chodzi o ZUS. Prezydent zdecydował: od 1 listopada, ale nie 2025 r. a 2026 r. ZUS udostępni dane płatnika m.in. bankom, instytucjom finansowym, instytucjom kredytowym oraz instytucjom pożyczkowym

Już za rok, w listopadzie 2026 r. będą obowiązywały przepisy, które sprawią, że ZUS udostępni dane płatnika bankom, instytucjom finansowym, instytucjom kredytowym oraz instytucjom pożyczkowym. Celem ustawy jest wprowadzenie systemowego mechanizmu umożliwiającego dostęp do danych przedsiębiorcy posiadającego konto płatnika składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) przez określone podmioty dokonujące weryfikacji jego sytuacji gospodarczej i finansowej.

REKLAMA