REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Utrata uprawnień do wykonywania zawodu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska

REKLAMA

Pracodawca ma prawo do prowadzenia polityki racjonalnego zatrudnienia i zatrudniania pracowników przydatnych zawodowo. Wobec tego np. niezawiniona utrata uprawnień pracownika może być przyczyną uzasadniającą rozwiązanie z nim umowy.

Wykonywanie pracy na niektórych stanowiskach uzależnione jest od posiadania szczególnych uprawnień zawodowych. Dotyczy to pracowników wykonujących takie zawody, jak: pilot, kierowca, lekarz, kierownik budowy, radca prawny, projektant czy inżynier budownictwa itp.

REKLAMA

Autopromocja

Uprawnienia a kwalifikacje

Kodeks pracy nie wyjaśnia pojęcia uprawnień do wykonywania pracy, posługując się przeważnie określeniem kwalifikacje zawodowe.

Kwalifikacje zawodowe to:

  • formalne wykształcenie pracownika,
  • posiadane przez niego faktyczne lub praktyczne umiejętności wynikające np. z doświadczenia związanego z pracą na danym stanowisku.

Natomiast uprawnienia do wykonywania zawodu oznaczają formalne upoważnienie do wykonywania określonego zawodu czy zajmowania danego stanowiska. Chodzi więc o uprawnienia, których posiadanie umożliwia zatrudnienie pracownika na konkretnym stanowisku, np. licencja pracownika ochrony fizycznej. Tak więc nieznajomość obsługi komputera będzie oznaczać brak odpowiednich kwalifikacji do wykonywania pracy na danym stanowisku, a nie brak stosownych uprawnień.

Kwalifikacje pracowników>>

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Utrata przez pracownika uprawnień zawodowych może być trwała lub czasowa. Może do niej dojść:

  • z winy pracownika, np. z powodu naruszenia przez niego obowiązków pracowniczych, dopuszczenia się wykroczenia lub przestępstwa,
  • w sposób przez pracownika niezawiniony, np. z powodu utraty zdolności psychofizycznych koniecznych do wykonywania konkretnego zawodu.

Utrata przez pracownika uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku jest dla pracodawcy dużym utrudnieniem, ponieważ przeważnie dezorganizuje to pracę w zakładzie. W takich przypadkach pracodawca może przedsięwziąć odpowiednie kroki wobec podległego mu pracownika, aby przywrócić normalne funkcjonowanie firmy.


WAŻNE!

To, z jakich środków może pracodawca w danej sytuacji skorzystać, uzależnione jest od stopnia przyczynienia się pracownika do utraty uprawnień, a więc od możliwości przypisania mu winy.

Jeżeli pracownik utraci uprawnienia z własnej winy – niezależnie, czy była to wina umyślna czy nieumyślna – pracodawca może rozwiązać z nim umowę bez wypowiedzenia, tj. w trybie dyscyplinarnym (art. 52 § 1 pkt 3 k.p.).

Jeżeli natomiast utrata uprawnień była przez pracownika niezawiniona, pracodawca może:

  • powierzyć takiemu pracownikowi wykonywanie innych zadań niż określone w umowie (art. 42 § 4 k.p.),
  • zmienić stanowisko bądź rodzaj pracy pracownika w drodze wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 k.p.),
  • rozwiązać umowę o pracę z upływem okresu wypowiedzenia (art. 32 i nast. k.p.).

Natychmiastowe zwolnienie

Natychmiastowe rozwiązanie umowy o pracę z powodu utraty uprawnień pracowniczych jest możliwe wyłącznie w przypadku, gdy do ich utraty dojdzie z winy pracownika (art. 52 § 1 pkt 3 k.p.).

Chodzi tu o utratę uprawnień, która może nastąpić przez orzeczenie zakazu wykonywania zawodu lub zajmowania określonego stanowiska przez:

  • właściwy organ (np. korporację adwokacką) jako kara dyscyplinarna,
  • sąd powszechny jako środek karny,
  • organ administracyjny.

Dopiero jednak uprawomocnienie się orzeczenia o utracie uprawnień daje pracodawcy prawo do rozwiązania z takim pracownikiem umowy w trybie art. 52 § 1 pkt 3 k.p. (wyrok SN z 26 października 1984 r., I PRN 142/84).

Ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych>>

Przykład

REKLAMA

Podczas kontroli drogowej zatrzymano prawo jazdy kierowcy ciężarówki prowadzącego pod wpływem alkoholu. Zatrzymanie prawa jazdy jest jednak tylko zawieszeniem prawa do prowadzenia pojazdów. Nie stanowi jeszcze utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy kierowcy samochodowego. Wobec tego pracodawca nie może zwolnić go dyscyplinarnie. Może natomiast na czas zatrzymania prawa jazdy powierzyć mu inną pracę niż określona w umowie o pracę.

Zwolnienie dyscyplinarne z powodu utraty uprawnień nie może nastąpić po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okolicznościach uzasadniających takie rozwiązanie umowy (art. 52 § 2 k.p.). Mimo orzeczenia utraty uprawnień do wykonywania pracy pracodawca musi skonsultować zamiar rozwiązania umowy o pracę w tym trybie z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową. Powinien też zawiadomić ją o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. Zdaniem Sądu Najwyższego o zamiarze rozwiązania umowy pracodawca nie musi informować pracownika ani go wysłuchać (wyrok SN z 19 maja 1997 r., I PKN 172/97).


WAŻNE!

Rozwiązanie dyscyplinarne w przypadku zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania zawodu nie jest jednak obowiązkiem pracodawcy. Może on skorzystać według swojego uznania z innych, łagodniejszych dla pracownika środków.

Niezawiniona utrata uprawnień

W przypadku niezawinionej utraty uprawnień pracodawca może powierzyć pracownikowi inną, niewymagającą uprawnień pracę na podstawie art. 42 § 4 k.p.

REKLAMA

Należy jednak pamiętać, że powierzenie innej pracy niż określona w umowie może nastąpić na okres nie dłuższy niż 3 miesiące w roku kalendarzowym. Na miejsce „przesuniętego” pracownika pracodawca może zatrudnić inną osobę na podstawie umowy na zastępstwo (art. 25 § 1 zd. 2 k.p.).

W razie niezawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na danym stanowisku pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy lub płacy, proponując świadczenie pracy na innym stanowisku (art. 42 k.p.). Uprawnienie takie przysługuje pracodawcy nawet w stosunku do pracowników podlegających szczególnej ochronie, np. takiemu, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, a okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku (wyrok SN z 6 października 1998 r., I PKN 368/98).

Utrata uprawnień do wykonywania pracy uzasadnia rozwiązanie umowy>>

Może się jednak okazać, że pracodawca nie ma możliwości powierzenia pracownikowi pracy na innym stanowisku lub może nie chcieć pozostawiać w zatrudnieniu pracownika bez uprawnień wymaganych na danym stanowisku. Wobec tego niezawiniona utrata uprawnień może być jedną z przyczyn uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem (art. 32 i nast. k.p.). Jako przyczynę takiego wypowiedzenia pracodawcy wskazują wówczas nieprzydatność zawodową.

Podstawa prawna:

  • art. 25 § 1 zd. 2, art. 32, art. 42, art. 52 § 1 pkt 3 i § 2 Kodeksu pracy,
  • wyroki Sądu Najwyższego:

– z 26 października 1984 r. (I PRN 142/84, OSNC 1985/7/99),

– z 19 maja 1997 r. (I PKN 172/97, OSNP 1998/8/242),

– z 6 października 1998 r. (I PKN 368/98, OSNP 1999/21/685).

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA