Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Urlopu wypoczynkowego udziela się wyłącznie w dni robocze. Nie można go udzielić w dni, które są dla pracownika dniami wolnymi od pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Przepisy prawa pracy wprowadzają przy ustalaniu wymiaru urlopu danego pracownika następujące zasady:

• urlopu udziela się nie tylko w dniach, ale i w godzinach odpowiadających dobowemu wymiarowi czasu pracy danego pracownika, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,

• urlopu udziela się w dni pracy danego pracownika, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Obecnie nie funkcjonuje pojęcie dni roboczych, co oznacza, że nie ma żadnych przeciwwskazań do udzielenia pracownikowi urlopu także w niedzielę lub święto, jeżeli są to dla tego pracownika dni robocze zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy,

• w przypadku gdy pracownika obowiązuje inna dobowa norma czasu pracy, urlopu udziela się w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w dniu roboczym danego pracownika, np.:

– 7 godzin 35 minut lub 5 godzin – niektórzy pracownicy zakładów opieki zdrowotnej,

– 7 godzin – osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,

• udzielenie urlopu na część dnia roboczego może nastąpić tylko wtedy, gdy część urlopu pozostała do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar pracy pracownika w dniu, w którym ma zamiar skorzystać z urlopu.

Godzinowy wymiar urlopu

Dla pracowników zatrudnionych w podstawowym systemie czasu pracy i w pełnym jego wymiarze urlop wypoczynkowy będzie udzielany w dniach pracy, przy założeniu, że każdy 8-godzinny dzień pracy odpowiada jednemu dniowi urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku dzień urlopowy pokrywa się z dniem roboczym – obydwa mają po 8 godzin.

Urlopy wypoczynkowe – wymiar i wynagrodzenie>>

Przy udzielaniu urlopu w dni robocze dla danego pracownika wymiar tego urlopu musi odpowiadać dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w dniu, na który urlop ma być udzielony. Urlop powinien więc być udzielany np. w wymiarze 10 godzin, jeżeli dzień, w którym pracownik ma korzystać z urlopu jest jego 10-godzinnym dniem pracy. W takich przypadkach przy udzielaniu urlopu wymiar urlopu określony w dniach powinien być zamieniony na godziny (1 dzień urlopu odpowiada 8 godzinom), aby można było dokonać rozliczenia, jakim wymiarem urlopu dysponuje pracownik po wykorzystaniu tylko jego części. Dlatego udzielanie urlopu w wymiarze godzinowym będzie mieć zasadnicze znaczenie dla pracowników zatrudnionych np. w systemie równoważnych norm czasu pracy, w którym pracownik jednego dnia świadczy pracę dłużej niż norma podstawowa, w inne dni z kolei pracuje krócej od normy podstawowej i następnie w skali tygodnia czas ten bilansuje się tak, aby nie przekraczał przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym.

Urlop na część dnia roboczego

Istnieje możliwość udzielenia urlopu w dniu roboczym pracownika w wymiarze niższym niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w takim dniu. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy część urlopu pozostała pracownikowi do wykorzystania nie odpowiada pełnemu wymiarowi czasu pracy pracownika w dniu, w którym miałby on korzystać z urlopu; wówczas urlop jest udzielany tylko na część dnia pracy.

Pracownicy niepełnoetatowi

W obecnym stanie prawnym w takiej samej sytuacji jest pracownik wykonujący pracę codziennie w mniejszej liczbie godzin niż podstawowa norma czasu pracy oraz pracownik wykonujący pracę tylko w niektóre dni tygodnia.

W obu przypadkach wymiar urlopu wypoczynkowego ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, biorąc za podstawę urlopu 20 lub 26 dni w zależności od stażu pracy danego pracownika.

Urlop wypoczynkowy pracownika niepełnoetatowego>>

Wymiar urlopu wypoczynkowego pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu 20 lub 26 dni, przy czym niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.

Przykład

Urlop wypoczynkowy w różnych wymiarach czasu pracy:

pracownik zatrudniony na 1/5 etatu:

1/5 × 20 dni = 4 dni (4 dni × 8 godz. = 32 godz.),

1/5 × 26 dni = 6 dni (6 dni × 8 godz. = 48 godz.);

pracownik zatrudniony na 1/4 etatu:

1/4 × 20 dni = 5 dni (5 dni × 8 godz. = 40 godz.),

1/4 × 26 dni = 7 dni (7 dni × 8 godz. = 56 godz.);

pracownik zatrudniony na 1/3 etatu:

1/3 × 20 dni = 7 dni (7 dni × 8 godz. = 56 godz.),

1/3 × 26 dni = 9 dni (9 dni × 8 godz. = 72 godz.);

pracownik zatrudniony na 1/2 etatu:

1/2 × 20 dni = 10 dni (10 dni × 8 godz. = 80 godz.),

1/2 × 26 dni = 13 dni (13 dni × 8 godz. = 104 godz.);

pracownik zatrudniony na 3/4 etatu:

3/4 × 20 dni = 15 dni (15 dni × 8 godz. = 120 godz.),

3/4 × 26 dni = 20 dni (20 dni × 8 godz. = 160 godz.).

Zaokrąglanie wymiaru urlopowego

Ustalenie wymiaru urlopu proporcjonalnie do czasu pracy zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy może dać wynik ułamkowy. Wówczas niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia, np. 1/3 × 20 dni = 6,66 dnia, co po zaokrągleniu w górę daje wynik 7 dni. Należy jednak pamiętać, że dokonując zaokrąglenia w górę do pełnego dnia, wymiar urlopu w danym roku kalendarzowym nie może przekroczyć ogólnego wymiaru urlopu wypoczynkowego, czyli 20 lub 26 dni.

Prawo do wypoczynku>>

Przy udzielaniu urlopu wypoczynkowego pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy ma zastosowanie ogólna zasada polegająca na udzielaniu urlopu na dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy. Dniami pracy nie będą natomiast dni wole od pracy wynikające z konieczności zrekompensowania wydłużonej pracy w inne dni w systemie pracy w równoważnych normach.

Rozliczanie urlopu

Urlopu należy udzielać w dniach, ale rozlicza się go w godzinach. Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Oznacza to, że przysługujący pracownikowi ogólny wymiar urlopu w roku kalendarzowym wyraża się dla potrzeb jego udzielania w godzinach pracy.

Jeśli pracownik zatrudniony na część etatu zgodnie z obowiązującym go harmonogramem świadczy pracę przez 5 dni w tygodniu, w zmniejszonej w stosunku do normy podstawowej, dobowej normie czasu pracy, to urlopu wypoczynkowego udziela mu się na dni, które są dla niego dniami pracy, a jeden dzień urlopu takiego pracownika odpowiada dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu.

Podstawa prawna:

• art. 154, art. 154² Kodeksu pracy.

Chcesz dowiedzieć się więcej, sięgnij po naszą publikację

Czas pracy 2021. Planowanie, rozliczanie i ewidencja

Tylko teraz

69,00 zł

Przejdź do sklepu