REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wartość przedmiotu sporu w sprawach z zakresu prawa pracy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wojewódka i Wspólnicy Sp. k. Kancelaria Prawa Pracy
Warszawska kancelaria specjalizująca się wyłącznie w pomocy pracodawcom w zakresie zbiorowego i indywidualnego prawa pracy oraz świadczeń pracowniczych
Sosnowski Krzysztof
Radca prawny. Z Kancelarią Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy związany od 2011 roku. Pracuje głównie przy projektach: dotyczących wewnątrzzakładowych aktów prawa pracy (regulaminy, zakładowe układy zbiorowe pracy, porozumienia z organizacjami związkowymi), w obszarze relacji ze związkami zawodowymi i zbiorowego prawa pracy głównie w związku z restrukturyzacją przedsiębiorstw, w tym również organizacji i współpracy z radami pracowników, dotyczących indywidualnych stosunków pracy, przygotowania umów oraz w bieżącej obsłudze klientów. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz studiów podyplomowych z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy Szkoły Głównej Służby Pożarniczej. Autor licznych publikacji z zakresu prawa pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Współautor publikacji: Musisz to wiedzieć! (Infor Biznes 2020), Elastyczne formy zatrudnienia (Infor 2019).
Wartość przedmiotu sporu w sprawach z zakresu prawa pracy/fot. Fotolia
Wartość przedmiotu sporu w sprawach z zakresu prawa pracy/fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks postępowania cywilnego reguluje sposób oznaczania wartości przedmiotu sporu (wps). Wartość przedmiotu sporu w sprawach pracowniczych została jednak określona odmiennie. Jeśli sąd pracy ma wątpliwości, może sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda.

Podstawowa zasada dotycząca WPS znajduje się w art. 19-22 KPC. Art. 19 § 1 KPC „W sprawach o roszczenia pieniężne, zgłoszone choćby w zamian innego przedmiotu, podana kwota pieniężna stanowi wartość przedmiotu sporu. § 2. W innych sprawach majątkowych powód obowiązany jest oznaczyć w pozwie kwotę pieniężną wartość przedmiotu sporu, uwzględniając postanowienia zawarte w artykułach poniższych.” W art. 20 KPC uszczegółowiono tę zasadę w stosunku do zasad ogólnych postępowania procesowego „Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.” Zgodnie z art. 21 KPC „Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość”. Do zasad ogólnych należy zaliczyć także regulację dotyczącą spraw o roszczenia powtarzające się art. 22 KPC „W sprawach o prawo do świadczeń powtarzających się wartość przedmiotu sporu stanowi suma świadczeń za jeden rok, a jeżeli świadczenia trwają krócej niż rok - za cały czas ich trwania.”

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Polecamy książkę: Kodeks pracy 2017 Praktyczny komentarz z przykładami

WPS w sprawach pracowniczych został jednak określony odmiennie. Ustawodawca nie tylko stworzył postępowanie odrębne odnoszące się do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, lecz także określił szczególne zasady ustalania WPS w sprawach o roszczenia pracowników.

Nie można natomiast równoważyć spraw o roszczenia pracownicze ze sprawami z zakresu prawa pracy. Zgodnie z art. 231 KPC sprawy o roszczenia pracowników mają znacznie węższy zakres i dotyczą jedynie w sprawach o roszczenia pracowników dotyczących nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy. Ustawodawca dodatkowo zróżnicował sposób ustalania WPS w sprawach o roszczenia pracowników w zależności od rodzaju umowy jaka łączy/ła strony. Odmienna zasada została ustalona dla umów o pracę na czas nieokreślony i na czas określony „W sprawach o roszczenia pracowników dotyczące nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony - suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony - za okres jednego roku.”

REKLAMA

Zasadą w procesie cywilnym jest to, że wnosząc pozew do sądu, powód musi uiścić opłatę sądową zależną od WPS. Wysokość opłaty reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Co do zasady opłata ta jest stosunkowa i wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu. Pracownicy wnoszący powództwo zgodnie z art. 35 ustawy są zwolnieni z uiszczania kosztów sądowych, w tym opłaty sądowej od pozwu, jeśli wartość przedmiotu sporu jest niższa niż 50 tys. zł.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WPS zgodnie z art. 231 KPC ustala się wyłącznie w przypadku nawiązania, istnienia lub rozwiązania stosunku pracy. Często jednak nie jest jednoznaczne czy roszczenie z jakim występuje pracownik jest roszczeniem przewidzianym w art. 231 KPC.

W sprawach o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach w związku z wadliwym wypowiedzeniem warunków pracy i płacy należy uznać, iż roszczenie dotyczy istnienia stosunku pracy. Taka interpretacja jest spowodowana okolicznością, iż skutkiem wypowiedzenia zmieniającego jest kontynuowanie stosunku pracy na zmienionych warunkach, ewentualne rozwiązanie stosunku pracy jest wyłącznie alternatywnym skutkiem wypowiedzenia zmieniającego. Z tego powodu WPS przy roszczeniach o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach w związku z wadliwym wypowiedzeniem warunków pracy i płacy niezależnie od tego, czy umowa o pracę uległa rozwiązaniu ustala się zgodnie z art. 231 KPC, a WPS stanowi suma wynagrodzenia za pracę sprzed jego zmiany. Takie stanowisko wynika z post. SN z dnia 8 kwietnia 2002 r., sygn. akt I PZ 18/02

Za sprawę dotyczącą istnienia stosunku pracy nie można natomiast uznać roszczenia o pozbawienie dodatku funkcyjnego, w sytuacji kiedy nie doszło do rozwiązania stosunku pracy w takim wypadku brak jest podstaw do uznania, iż sprawa toczy się w ramach zagadnień dotyczących istnienia stosunku pracy, spór dotyczy wyłącznie roszczeń finansowych - takie stanowisko wynika z post. SN z dnia 12 kwietnia 2001 r., sygn. aktI PZ 7/01. Oznacza to miedzy innymi, iż w przypadku roszczeń o przywrócenie wyłącznie warunków płacy spór toczy się o świadczenie. W związku z czym konieczne jest ustalenie WPS na zasadach ogólnych. Ponadto zgodnie z post. SN z dnia z dnia 18 czerwca 2007 r. sygn. akt II PZ 22/07 w przypadku roszczeń dotyczących wyłącznie przywrócenia warunków płacy WPS oblicza się po przez ustalenie różnicy pomiędzy wartością wynagrodzenia rocznego pracownika otrzymywanego po zmianie warunków płacy oraz przed tą zmianą - jest to świadczenie powtarzające się w rozumieniu art. 22 KPC.

Łączy się to z ogólną zasadą, zgodnie z którą w sprawach o roszczenia pieniężne WPS to równowartość żądanej kwoty (art. 19 KPC). Do tej kategorii należą sprawy pracownicze o zapłatę zaległego wynagrodzenia, w tym za pracę w nadgodzinach, również o odszkodowanie, np. w związku z nieprawidłową treścią świadectwa pracy. Nawet w przypadku roszczeń o odszkodowanie w razie wadliwego wypowiedzenia zmieniającego w przypadku, gdy pracownik żąda wyłącznie odszkodowania WPS ustalany jest zgodnie z zasadami ogólnymi a roszczenie nie można uznać za dotyczące istnienia stosunku pracy gdyż dotyczy wyłączni roszczeń pieniężnych. Również takie stanowisko wynika z post. SN z dnia 12 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PZ 7/01. Odnośnie rozwiązania stosunku pracy to reguła wskazana w art. 231 KPC znajduje zastosowanie wyłącznie w przypadku gdy pracownik żąda przywrócenia do pracy lub uznania wypowiedzenia za bezskuteczne. W przypadku jednak, gdy pracownik domaga się wyłącznie odszkodowania, to wartość przedmiotu sporu stanowi równowartość żądanej kwoty co wynika z uchwały SN z dnia 6 grudnia 2001 roku sygn. akt III ZP 28/01. Również odszkodowane za bezprawne rozwiązanie umowy o pracę jest roszczeniem o świadczenie w związku z czym WPS ustalany jest na zasadach ogólnych.

Polecamy serwis: Ubezpieczenia społeczne

W przypadku roszczeń z zakresu prawa pracy często dochodzi do kumulacji roszczeń, w takich wypadkach należy uznać, iż „W razie zbiegu (kumulacji) dwóch roszczeń o różnym charakterze prawnym, roszczenie o świadczenie ma zawsze pierwszeństwo przed roszczeniem o ustalenie.” post. SN z dnia 11 maja 2006 roku sygn. akt II PK 344/05. Oznacza to, iż w omawianym przypadku WPS będzie ustalany w drodze zastosowania art. 19 KPC a nie 231 KPC.

W razie roszczenia o przywrócenie do pracy WPS ustala się zgodnie z art. 231 KPC. Pamiętać jednak należy, iż możliwe jest przekształcenie roszczenia z przywrócenia do pracy na odszkodowanie. W takim wypadku zgodnie z wcześniejszym roszczeniem wydaje się, że WPS powinien być ustalany na zasadach ogólnych, a nie zgodnie z art. 231 KPC. Bardziej istotna jest natomiast sytuacja odwrotna w przypadku rezygnacji z odszkodowania na rzecz żądania przywrócenia do pracy wartość przedmiotu sporu ulegnie zmianie, a dokładniej – podwyższeniu. Jeżeli WPS przekroczy 50.000 zł, konieczne będzie uiszczenie opłaty sądowej od pozwu, chyba że sąd udzieli zwolnienia od kosztów sądowych w części bądź w całości.

W przypadku apelacji WPZ ustala się zawsze na podstawie przyznanej przez sąd kwoty, natomiast w przypadku oddalenia roszczenia WPZ ustala się zgodnie z rzeczywistym przedmiotem sporu. W przypadku roszczeń o przywrócenie do pracy lub uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne w razie zasądzenia odszkodowania zamiast przywrócenia do pracy WPZ, będzie ustalany w stosunku do zasądzonej kwoty a nie do wcześniej ustalonego WPS. Zależne jest to jednak od rzeczywistej podstawy zaskarżenia. W przypadku gdy pracownik żądał przywrócenia do pracy a zasądzone zostało odszkodowanie w wyniku czego zaskarża wyrok żądając przywrócenia do pracy, WPZ ustala się zgodnie z art. 231 KPC mimo, iż sąd zasądził odszkodowanie.

Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego,

- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Sprawdź: Wskaźniki i stawki

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rewolucja w Kodeksie pracy od 1 stycznia 2026 r. Okresy prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania pracy na podstawie umów zleceń oraz umów agencyjnych będą wliczały się do stażu pracy

Karol Nawrocki podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Czy pracowników i pracodawców czekają rewolucyjne zmiany? Jak się okazuje nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Co się zmieni?

Co daje dłuższy staż pracy? Od stycznia 2026 r. wielu pracowników skorzysta na nowych przepisach

Od stycznia 2026 r. zmieniają się zasady obliczania stażu pracy pracowników. Od długości stażu pracy zależą uprawnienia pracownicze. Wiele osób wraz z nowym rokiem skorzysta na zmianach w prawie pracy - otrzymają dłuższe urlopy, nagrody, wyższe odprawy i dłuższe okresy wypowiedzenia. Co konkretnie daje wyższy staż pracy?

Ponad PESELAMI: od miejsca pracy oczekujemy tego samego, niezależnie od wieku

Niezależnie od wieku wszyscy oczekujemy tego samego od pracodawców, przełożonych czy zespołów. Co więcej, pracownicy z różnych grup wiekowych zgodnie przyznają, że są ważniejsze elementy wpływające na dobrą współpracę niż wiek. Należą do nich: podobne wartości, charakter, większe doświadczenie zawodowe, podobne zainteresowania. Również kluczowe motywacje do pracy osób reprezentujących różne pokolenia są takie same, zaś wiele stereotypów wiekowych niema swojego potwierdzenia w rzeczywistości. Tak wynika z raportu zrealizowanego w ramach projektu Ponad PESELAMI autorstwa Magdaleny Felczak i Ewy Leśnowolskiej, który powstał na podstawie badania ABR Sesta i SYNO Poland.

Od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dot. wynagrodzenia

Już 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki pracodawców dotyczące wynagrodzenia za pracę. Konsekwencje niestosowania się do nowych przepisów mogą być bardzo dotkliwe. O co chodzi w tych przepisach?

REKLAMA

Dla pracowników i emerytów: wyższe wynagrodzenia, dodatki urlopowe, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP mogą się zmienić. Sejm przyjął ustawę o układach zbiorowych pracy

Warunki wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla zatrudnionych pracowników ale i dla emerytów często określają postanowienia UZP (układu zbiorowego pracy). Od 2026 r. mają się zmienić zasady w zakresie tworzenia owych - aktów wewnątrzzakładowych. Tym samym można powiedzieć, że szykują się zmiany dla pracowników i emerytów, w tym być może wyższe wynagrodzenia, dodatki, lepsze świadczenia socjalne, lepsza ochrona BHP i inne sprawy, które są uregulowane w UZP.

Jak motywować pracowników jesienią? Dodatkowy urlop czy karta podarunkowa - co wybierają pracownicy

Jak szybko i skutecznie motywować pracowników jesienią? Często w tych miesiącach spada zaangażowanie i zatrudnieni narzekają na brak doceniania ich pracy przez pracodawcę. Tymczasem ostatni kwartał często wiąże się z dodatkowymi zamówieniami i próbą zdobycia jak najlepszego wyniku na koniec roku. Można zaproponować dodatkowy urlop albo kartę podarunkową. Co wybierają pracownicy?

Resort pracy: 90 pracodawców i ponad 5 tys. pracowników z branży odzieżowej, z wodociągów oraz filharmonii weźmie udział w pilotażu skróconego czasu pracy. Średnie dofinansowanie dla jednego podmiotu wyniesie 0,5 mln zł

Resort pracy ogłosił, że 90 firm i instytucji z sektora prywatnego i publicznego skróci czas pracy z zachowaniem wynagrodzenia dla ponad 5 tysięcy pracowników. To początek nowej ery na polskim rynku pracy. 15 października ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, zatwierdziła listę beneficjentów pilotażu. Średnie dofinansowanie dla jednego podmiotu wyniesie 0,5 mln zł. To pierwszy tego typu pilotaż w tej części Europy, którego autorem jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Polski przemysł 2025: kto zarabia najwięcej a kto mniej [RAPORT]

Poziom i tempo wzrostu płac w przemyśle znacząco się różnią, przede wszystkim w zależności od branży i specyfiki stanowiska. Najbardziej atrakcyjne wynagrodzenia i podwyżki oferują centra dystrybucyjne, firmy sektora farmaceutycznego, chemicznego oraz FMCG, wolniejsze tempo wzrostu płac jest widoczne w budownictwie i centrach badawczo-rozwojowych, wynika z „Raportu wynagrodzeń w sektorze przemysłowym” Grafton Recruitment. Dla zatrudnionych coraz większe znaczenie, obok wysokości wynagrodzenia, mają stabilność zatrudnienia, możliwości rozwoju. Poniżej szczegółowa analiza raportu.

REKLAMA

Za nieodpowiednie oświetlenie w pracy pracodawca może zapłacić nawet do 30 tys. zł kary

Brak odpowiedniego oświetlenia w pomieszczeniach pracy to nie tylko ryzyko zdrowotne pracowników, ale i ryzyko konsekwencji prawnych po stronie pracodawcy. Grozi za to grzywna od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Zgodnie z przepisami BHP pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego miejsca pracy. Norma PN-EN 12464-1 określa minimalne poziomy natężenia światła (lux) w zależności od rodzaju zadań. Jesień to najlepszy czas na przeprowadzenie audytu oświetlenia w zakładach pracy.

Długie weekendy 2026: wypadają 6 razy, ale wcale nie są takie długie [Kalendarz]

Jesień to dobry czas na zaplanowanie wyjazdów w 2026 roku. Kiedy wypadają długie weekendy? Na jakie dni najlepiej wziąć urlop wypoczynkowy, by cieszyć się przedłużonym odpoczynkiem? Oto kalendarz długich weekendów 2026. Jest ich 6, ale wcale nie są takie długie.

REKLAMA