Zbliża się Tłusty Czwartek. Jeden pączek to średnio 300 kcal. Czy pracodawca może badać nadwagę, cukrzycę i nadciśnienie pracownika?

• Kiedy Tłusty Czwartek 2025?
• Co to jest Tłusty Czwartek?
• Ile kcal ma 1 pączek?
• Prawo pracy a jedzenie. Czy pracodawca może badać nadwagę, cukrzycę i nadciśnienie pracownika?
• Pakiet badań medycyny pracy. Ministerstwo Zdrowia zapowiada spore zmiany!
• Dodatkowe badania z medycyny pracy dla pracowników. Czy będą i jakie?
• Połączenie systemów - badań medycyny pracy i badań profilaktycznych
• Jakie badania w programie Profilaktyka 40 PLUS?
• Czy dodatkowe badania to dodatkowe koszty dla pracodawców?
• Uwaga: Profilaktyka 40 PLUS tylko do kwietnia 2025 r.

Kiedy Tłusty Czwartek 2025?

Tłusty czwartek wypada w 2025 r. w dniu 27 lutego, wiadomo: w czwartek!

Autopromocja

Co to jest Tłusty Czwartek?

Jak podaje Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny: "Tłusty czwartek to w kalendarzu chrześcijańskim ostatni czwartek przed Środą Popielcową (początkiem Wielkiego Postu), w którym dozwolone jest objadanie się. To właśnie wtedy rozpoczyna się finałowy tydzień karnawału. Kiedyś jedzono pączki nadziewane boczkiem, kiełbasą, słoniną lub mięsem. Do naszych czasów przetrwał głównie zwyczaj wypiekania słodkich pączków oraz chrupkich faworków. Ten pojawił się w XVI wieku za czasów Zygmunta II Augusta. Wtedy, zamiast słodkiego nadzienia, w środku były ukryte orzeszki lub migdały, a ten kto na nie trafił, miał cieszyć się szczęściem przez resztę roku. Geneza tłustego czwartku sięga czasów pogańskich, kiedy świętowano odejście zimy i nadejście wiosny. Rzymianie spożywali wtedy tłuste potrawy, szczególnie mięsa. Dodatek stanowiły pączki wyrabiane z ciasta chlebowego i nadziewane słoniną.". Teraz wygląda to zgoła inaczej, a cukiernicy prześcigają się w pomysłach na pieczone czy smażone pączki, o różnych teksturach i smakach.

Prawo pracy a jedzenie. Czy pracodawca może badać nadwagę, cukrzycę i nadciśnienie pracownika?

W tym całym szale znalazło się też miejsce dla prawników. Dlaczego? Ponieważ wątek kulinarny i jedzenie nieodłącznie wiążą się ze stanem zdrowia pracownika. Kiedy wskaźnik masy ciała BMI (Body Mass Index) wskaże zawyżoną wartość, na skutek obliczenia, tj. dzieląc masę ciała (w kilogramach) przez wzrost do kwadratu (w metrach), może okazać się, że pracownik ma problemy zdrowotne, w tym cierpi na nadwagę, otyłość, cukrzycę, insulinooporność, nadciśnienie tętnicze czy inne poważne schorzenia. To z kolei może przełożyć się na częste nieobecności pracownika w pracy, liczne L4 czy nawet choroby zawodowe i konieczność pobierania świadczeń z ZUS, renty czy świadczenia rehabilitacyjne. To wszystko nie wpływa oczywiście na zyski pracodawcy, w tym poziom finansów skarbu państwa. Zatem czy pracodawca może badać pracowników na te okoliczności? Czy też może wykracza to poza zakres dozwolonego pobierania danych osobowych związanych ze stanem zdrowia pracownika.

Pakiet badań medycyny pracy. Ministerstwo Zdrowia zapowiada spore zmiany!

Wiceminister Zdrowia Wojciech Konieczny wskazuje, że pakiet badań medycyny pracy będzie obligatoryjnie rozszerzony dla wszystkich pracowników. Poszerzenie zakresu badań medycyny pracy o ocenę czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych to krok w dobrą stronę. Aktualnie zakres badań zależy od rodzaju pracy i specyfiki wykonywanych czynności. W zasadzie to się nie zmieni. Zmieni się jednak to, że tych badań będzie więcej i będą obowiązkowe dla wszystkich zatrudnionych.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Dodatkowe badania z medycyny pracy dla pracowników. Czy będą i jakie?

Według aktualnych założeń nowy pakiet badań medycyny pracy zostanie poszerzony o badania obowiązkowe, takie jak:

• lipidogram. Co to jest lipidogram? Jak podaje NFZ: lipidogram (profil lipidowy) to badanie, które określa poziom cholesterolu całkowitego, LDL, HDL i trójglicerydów we krwi. Pozwala ocenić stan gospodarki lipidowej organizmu. Należy przeprowadzić to badanie zwłaszcza, jeśli: ma się nadwagę, otyłość, jest się osobą mało aktywną fizycznie, ma się w rodzinie osoby z chorobami układu krążenia, choruje się na nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, nerki i ma się skłonność genetyczną do podwyższonego cholesterolu czy też jeśli pali się papierosy lub nadużywa alkoholu.
• poziom cukru. Badanie jest wykonywane po to, aby zweryfikować czy nie choruje się na cukrzycę. Jak podaje NFZ cukrzyca jest podstępną chorobą cywilizacyjną, nazywaną niezakaźną epidemią XXI wieku. Może rozwijać się powoli i w każdym wieku. Choruje na nią wiele osób, ale znaczna część o tym nie wie. To choroba metaboliczna, która charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi (hiperglikemią) w wyniku upośledzonego działania lub wydzielania insuliny. Niezdiagnozowana lub nieleczona cukrzyca uszkadza wzrok, nerki, naczynia krwionośnych, prowadzi do wystąpienia powikłania tzw. stopy cukrzycowej. Występują cztery typy cukrzycy. Najczęstszą jest cukrzyca typu 2, która wynika między innymi z prowadzonego stylu życia.
• określenie wskaźnika BMI (Body Mass Index). Index masy ciała jest stosunkiem wagi do wzrostu i jest wyrażony w jednej wartości - wskaźniku BMI. Wartości są podzielone na przedziały, które wskazują na wagę właściwą, niedowagę, nadwagę lub otyłość (w tym otyłość olbrzymią).

Połączenie systemów - badań medycyny pracy i badań profilaktycznych

Ministerstwo Zdrowia chce połączyć dwa systemy - badań medycyny pracy i badań profilaktycznych. Aktualnie funkcjonuje program Profilaktyka 40 plus, ale jak podkreśla Wiceminister jest on niewydolny. Osoby w wieku 40 plus nie chcą tak masowo przystępować do badań, jak wyobrażał to sobie rząd wprowadzając program. Skoro tak, to część badań (na te najbardziej powszechne choroby XXI w.) będzie obowiązkowa. Jak wskazuje Renata Górna, ekspertka ds. ochrony zdrowia Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych podkreśla, że trzeba podjąć odważną decyzję odnośnie zmian systemowych w zakresie integracji dwóch systemów: medycyny pracy i profilaktyki finansowanej ze środków publicznych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Tak więc wymagana jest integracja danych medycznych lekarza POZ, AOS (opieka ambulatoryjna - red.) i medycyny pracy, jak również ustalenie ścieżek terapeutycznych, aby udział pacjenta w programie profilaktycznym nie kończył się na samej diagnostyce.

Jakie badania w programie Profilaktyka 40 PLUS?

Osoby, które mają ukończone 40 lat mają prawo skorzystaj w ramach NFZ z pakietu badań profilaktycznych. Badania odbywają się w ramach programu Profilaktyka 40 PLUS. Badania diagnostyczne, które wchodzą w skład programu Profilaktyka 40 PLUS, dzielą się na trzy grupy: badania dla kobiet, badania dla mężczyzn i pakiet wspólny. To, jaki zakres badań będzie dostępny dla Ciebie, zależy od odpowiedzi, jakich udzielisz w ankiecie. Pakiet badań diagnostycznych wspólny obejmuje: pomiar ciśnienia tętniczego; pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie; obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI). Aktualny program trwa do końca 2024 r. To dobry moment na wprowadzenie zmian.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

 Zmiana w badaniach medycyny pracy ma nastąpić w ramach przekształcenia obecnie funkcjonującego programu Profilaktyka 40 plus i ma wejść w życie już w 2025 r. Wiceminister już teraz sygnalizuje, że mogą być opóźnienia do dwóch miesięcy wynikające z połączenia z dwóch systemów: NFZ i medycyny pracy.

Wiceminister Zdrowia wyjaśnia, że będzie także możliwe przeprowadzenie pakietu badań dodatkowych. Podkreśla, że planuje się, aby w skład takich badań wchodziła: mammografia, cytologia, PSA (badanie do wykrywania raka prostaty), zdjęcie rentgenowskie płuc bądź badania w kierunku raka jelita grubego. 

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Czy dodatkowe badania to dodatkowe koszty dla pracodawców?

Wiceminister przekazał, że zgodnie z założeniami, jeżeli dana przychodnia przystąpi do programu, to badania będą bezpłatne dla pracodawcy. A contrario, należy to rozumieć tak, że jeżeli nie przystąpi badania będą 100% płatne. Już teraz Organizacje Pracodawców się temu sprzeciwiają, podkreślając, że koszty zatrudnienia cały czas rosną, na co oni nie mają realnego wpływu. Wiceminister Zdrowia wręcz podkreśla: to jest taki pewien haczyk, który powinien rynkowo spowodować, że poradniom medycyny pracy będzie się opłacało przystąpić do tego programu, żeby zachować konkurencyjność. A jak przystąpią, to będą zobligowane do przeprowadzenia krótkiego wywiadu. Chodzi o pytania o to, kiedy pacjent ostatnio wykonywał badania z listy tych dodatkowych. Jeśli dawno, to będzie mógł otrzymać skierowanie na ich bezpłatne wykonanie. Natomiast jeśli nie będzie chciał wziąć udziału w dodatkowym programie, wówczas lekarz będzie musiał to odnotować. Jeśli poradnia nie przystąpiła wcześniej do programu profilaktyki, to wówczas pracodawca będzie musiał pokryć koszt dodatkowych badań. Darmowe badania będą ostatecznie zależały od umowy podpisanej z przychodnią.

Uwaga: Profilaktyka 40 PLUS tylko do kwietnia 2025 r.

Jak podaje Ministerstwo Zdrowia, w zaktualizowanej informacji z dnia 2 stycznia 2025 r. badania diagnostyczne, które wchodzą w skład programu Profilaktyka 40 PLUS, dzielą się na trzy grupy: badania dla kobiet, badania dla mężczyzn i pakiet wspólny.

Pakiet badań diagnostycznych dla kobiet

• morfologia krwi obwodowej z wzorem odsetkowym i płytkami krwi
• stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
• stężenie glukozy we krwi
• próby wątrobowe: AlAT, AspAT, GGTP
• poziom kreatyniny we krwi
• badanie ogólne moczu
• poziom kwasu moczowego we krwi
• krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT).

Pakiet badań diagnostycznych dla mężczyzn

• morfologia krwi obwodowej ze wzorem odsetkowym i płytkami krwi
• stężenie cholesterolu całkowitego albo kontrolny profil lipidowy
• stężenie glukozy we krwi
• próby wątrobowe: AlAT, AspAT, GGTP
• poziom kreatyniny we krwi
• badanie ogólne moczu
• poziom kwasu moczowego we krwi
• krew utajona w kale – metodą immunochemiczną (iFOBT)
• PSA – antygen swoisty dla stercza całkowity.

Pakiet badań diagnostycznych wspólny

• pomiar ciśnienia tętniczego
• pomiar masy ciała, wzrostu, obwodu w pasie
• obliczenie wskaźnika masy ciała (BMI).

Z programu można skorzystać do końca kwietnia 2025 r.