Zmiany w KP 2023

• Projekt zmian w KP – przyjęty 10 stycznia 2023 r.
• Jak rząd uzasadnia zmiany w KP?
• Jakie zmiany dla rodziców?
• 5 dni urlopu opiekuńczego
• 9 tygodni urlopu dla każdego rodzica
• Zwiększony zasiłek macierzyński
• Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
• Paca zdalna, indywidualny i ruchomy czas pracy
• Umowy na okres próbny
• Informacja o warunkach zatrudnienia
• Wolność pracy
• Szkolenia pracowników

Projekt zmian w KP – przyjęty 10 stycznia 2023 r.

W dniu 10 stycznia 2023 r. rząd przyjął Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (UC118), stanowi on wdrożenie do polskiego porządku prawnego postanowień dwóch dyrektyw:

Autopromocja

1) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L Nr 186, str. 105);

2) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE. L. Nr 188, str. 79).

Projekt ma na celu dostosować polskie prawo, w szczególności ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 150 ze zm., dalej: KP) do ww. przepisów Unii Europejskiej. Zmiany miały być wdrożone już w sierpniu 2022 r. jednak rządowi nadal się to nie udało. Nowe przepisy prawne mają wejść w życie po 21 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Jak rząd uzasadnia zmiany w KP?

Premier Mateusz Morawiecki wskazuje, że: dobre prawo pracy to bezpieczeństwo i stabilność zatrudnienia, ale także elastyczność, jaką daje np. praca zdalna. Zmiany są konieczne, gdyż zmienia się rynek pracy, a wraz z nim potrzeby pracowników i pracodawców. Z kolei minister Rodziny i Polityki Społecznej Marlena Maląg podkreślała, że zmiany dają możliwość elastycznego czasu pracy, co ułatwi godzenie ról zawodowych i rodzinnych.

Jakie zmiany dla rodziców?

Przepisy UE i zmiany w KP przewidują zmiany w urlopach rodzicielskich, w urlopach ojcowskich, wprowadzenie tzw. bezpłatnego urlopu opiekuńczego oraz większej elastyczności w organizacji pracy. Urlop rodzicielski będzie dłuższy. Dziś to 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie.

5 dni urlopu opiekuńczego

Do KP ma być wprowadzony urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym. Urlop ma być bezpłatny i ma być udzielany na wniosek pracownika. Urlop ma być udzielony w celu zapewnienia osobistej opieki dziecku, albo innemu członkowi rodziny pozostającemu we wspólnym gospodarstwie domowym, który wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Nawet do 30 min przerwy w pracy więcej – łącznie 45 minut przerwy

Mają być wdrożone do KP dodatkowe przerwy w pracy, nawet do 30 dodatkowych minut, które będą wliczane do czasu pracy. Aktualnie jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Zgodnie ze zmianami pracownik będzie uprawniony do:

1. drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin pracy,

   

   Autopromocja

   Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

   Sprawdź

2. trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika jest dłuższy niż 16 godzin.

9 tygodni urlopu dla każdego rodzica

Każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica. Uniezależnione zostanie prawo ojca wychowującego dziecko do urlopu rodzicielskiego – od pozostawania matki dziecka w zatrudnieniu (ubezpieczeniu) w dniu porodu.

Zwiększony zasiłek macierzyński

Dojdzie do zwiększenia wysokości zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu rodzicielskiego. Wprowadzony zostanie 70% zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców. (jednakże w razie złożenia przez pracownicę wniosku o udzielenie urlopu rodzicielskiego w terminie nie później niż 21 dni po porodzie miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku). W każdym przypadku pracownikowi – ojcu dziecka za okres nieprzenoszalnej 9-tygodniowej części urlopu będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Wprowadzona zostanie możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do 50% wynagrodzenia za pracę.

Paca zdalna, indywidualny i ruchomy czas pracy

Umożliwione zostanie szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, w tym poprzez pracę zdalną, elastyczne rozkłady czasu pracy (ruchomy czas pracy, indywidualny rozkład czasu pracy, weekendowy system czasu pracy, system skróconego tygodnia pracy i przerywany czas pracy) oraz pracę w niepełnym wymiarze czasu pracy - wszystko po to, aby godzić pracę zawodową z życiem rodzinnym.

Umowy na okres próbny

Zmienią się przepisy co do umów na okres próbny, a pracownik, który wykonywał pracę co najmniej pół roku (w tym na podstawie umowy na okres próbny) będzie miał prawo do wystąpienia o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca będzie miał miesiąc na pisemną odpowiedź wraz z uzasadnieniem.

Zmiana umowy na czas nieokreślony

Pracownik, który wykonywał pracę przez co najmniej 6 miesięcy będzie miał prawo wystąpić, raz w roku, o zmianę rodzaju umowy – na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Będzie on musiał otrzymać także pisemną odpowiedź na ten wniosek, wraz z uzasadnieniem.

Informacja o warunkach zatrudnienia

Rozszerzony zostanie zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika.

Wolność pracy

Wprowadzony zostanie wyraźny zakaz zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Funkcjonować będzie także zakaz poddawania pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego tytułu.

Szkolenia pracowników

Pracownik będzie miał prawo do nieodpłatnego i wliczanego do czasu pracy szkolenia, które będzie niezbędne do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku. Będzie to możliwe, jeżeli prawo do takiego szkolenia wynika z postanowień układu zbiorowego pracy lub innego porozumienia zbiorowego lub z regulaminu albo przepisów prawa pracy.

Podstawa prawna:

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE. L Nr 186, str. 105)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz. Urz. UE. L. Nr 188, str. 79)