Rada pracowników – skład i zadania

Skład rady pracowników

Autopromocja

Członkami rady pracowników są reprezentanci załogi danej firmy, wybierani przez zarządy związków zawodowych bądź przez pracowników w drodze wyborów. Warto zaznaczyć w tym miejscu, że w skład omawianego podmiotu nie mogą wchodzić:

• pracownicy zarządzający zakładem pracy,
• główny księgowy oraz
• radca prawny zatrudniony w firmie.

Co więcej, ani wybierać, ani kandydować do rady nie mogą także zatrudnieni młodociani.

Liczba osób wchodzących w skład rady pracowników uzależniona jest od liczby osób zatrudnionych przez pracodawcę. Zgodnie z art. 3 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji w skład rady pracowników wchodzi:

1. od 50 do 250 pracowników – 3 pracowników;
2. od 251 do 500 pracowników – 5 pracowników;
3. powyżej 500 pracowników – 7 pracowników.

Liczbę zatrudnionych u pracodawcy pracowników ustala się na podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych w ramach stosunku pracy w okresie ostatnich 6 miesięcy przed dniem powiadomienia o wyborach członków rady pracowników. Aby obliczyć przeciętną liczbę zatrudnionych w okresie ostatnich 6 miesięcy, należy dodać liczbę zatrudnionych w kolejnych miesiącach. Otrzymaną sumę dzieli się przez 6. Co w sytuacji, gdy pracodawca działa krócej niż 6 miesięcy? W takim przypadku w celu obliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych dodaje się liczby zatrudnionych w kolejnych miesiącach, a otrzymaną sumę dzieli się przez liczbę tych miesięcy.

Zobacz także: Zatrudnianie i zwalnianie

Wybór członków rady

Wybór członków rady pracowników uzależniony jest od liczby pracowników u pracodawcy zatrudniającego. Jeśli pracodawca zatrudnia:

1. do 100 pracowników – wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 10 pracowników;
2. powyżej 100 pracowników – wybierają pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych na piśmie przez grupę co najmniej 20 pracowników.

Kadencja rady pracowników trwa 4 lata od dnia jej wyboru, a członkostwo w radzie ustaje w razie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, zrzeczenia się funkcji lub wniosku w sprawie ustania członkostwa podpisanego co najmniej przez 50 % pracowników zatrudnionych u pracodawcy co najmniej przez 6 miesięcy.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Zobacz: Czas na rady pracowników

Zadania rady pracowników

Głównym celem powstawania rad pracowników jest tworzenie reprezentacji interesów pracowników. Do zadań rady pracowników należy ustalanie z pracodawcą:

1. zasad i trybu przekazywania informacji i przeprowadzania konsultacji;
2. trybu rozstrzygania kwestii spornych;
3. zasad ponoszenia kosztów związanych z wyborem i działalnością rady pracowników, w tym kosztów związanych z wykonywaniem niezbędnych ekspertyz.

Rada pracowników może ponadto ustalić z pracodawcą w szczególności:

1. liczbę członków rady pracowników inną niż wyżej określone, nie mniej jednak niż 3 członków rady pracowników;
2. zasady pokrywania kosztów związanych z pomocą osób posiadających specjalistyczną wiedzę, z której korzysta rada pracowników;
3. zasady zwalniania od pracy członków rady pracowników w zależności od liczebności zatrudnionych pracowników.

Powyższe ustalenia powinny zapewniać warunki informowania i przeprowadzania konsultacji co najmniej równe określonym w ustawie oraz uwzględniać interes pracodawcy i pracowników.

Zobacz: Tworzenie rad pracowników

Obowiązek informowania

W przypadku funkcjonowania w danym zakładzie pracy rady pracowników pracodawca zobowiązany jest do informowania jej o kwestiach związanych z funkcjonowaniem zakładu pracy. W konsekwencji ma to prowadzić do przekazania danych pracownikom i zapoznania się przez nich z przedmiotem sprawy. Rada pracowników na podstawie przedstawionych danych może dokładnie zbadać każdą sprawę.

Informowanie w rozumieniu ustawy oznacza przekazywanie danych umożliwiających zapoznanie się ze sprawą. Uważa się, że powinno przybrać formę pisemną, aby członkowie rady mogli zbadać sprawę i przygotować się do konsultacji. Pracodawca informuje radę o:

• działalności i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa oraz przewidywanych w tym zakresie zmianach;
• stanie, strukturze i przewidywanych zmianach zatrudnienia oraz działaniach mających na celu utrzymanie jego poziomu;
• działaniach, które mogą powodować istotne zmiany w organizacji pracy lub podstawach zatrudnienia.

Należy podkreślić, że pracodawca w szczególnie uzasadnionych przypadkach może nie udostępnić radzie pracowników informacji. Wyjątek ogranicza się do informacji, których ujawnienie mogłoby, według obiektywnych kryteriów, poważnie zakłócić działalność przedsiębiorstwa lub zakładu albo narazić je na znaczną szkodę.

Zobacz: Forum Kadry

Obowiązek konsultowania

Zdarza się, że pracodawca zobowiązany jest do skonsultowania z radą pewnych przedsięwzięć. Konsultacje polegają na dwustronnej wymianie poglądów na konkretny temat. W przeciwieństwie do informowania obowiązek konsultacji dotyczy tylko stanu, struktury, przewidywanych zmian w zakresie zatrudnienia, jego podstaw oraz organizacji pracy. Nie ma więc obowiązku konsultowania działalności i sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Co istotne, pracodawca nie ma obowiązku uwzględniania stanowiska rady pracowników. Konsultacje prowadzone są więc w dobrej wierze i powinny szanować interesy członków załogi.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. z 2006 Nr 79, poz. 550 z późn. zm.)