Odprawa pieniężna - jak rozliczyć zwrot nienależnie wypłaconej

PROBLEM

Rozwiązaliśmy z pracownikiem umowę o pracę z przyczyn dotyczących pracodawcy i wypłaciliśmy mu odprawę. Pracownik odwołał się od wypowiedzenia i sąd przywrócił go do pracy. Czy powinniśmy ubiegać się o zwrot odprawy od pracownika? Jeśli tak, to jak skorygować dokumentację płacową?

RADA

Tak, powinni Państwo ubiegać się o zwrot odprawy od pracownika jako nienależnego świadczenia. Przywrócenie pracownika do pracy powoduje bowiem m.in., że nie istniała podstawa do wypłaty odprawy. W tym przypadku nie są Państwo zobowiązani do korekty dokumentacji płacowej. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Jeśli sąd przywróci do pracy pracownika zwolnionego uprzednio z przyczyn niedotyczących pracodawcy, wypłacona z tego tytułu odprawa staje się świadczeniem nienależnym i, co do zasady, pracownik jest zobowiązany zwrócić ją pracodawcy (art. 410–409 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 300 Kodeksu pracy). Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 5 października 2007 r. (II PK 29/07, M.P.Pr. 2008/1/30), w którym stwierdził, że: „(...) skutkiem ustalenia w toku procesu sądowego braku przyczyn niedotyczących pracownika, które uzasadniałyby wypowiedzenie umowy o pracę, musi być uznanie bezpodstawności wypłaty odprawy pieniężnej. Świadczenie to przysługuje bowiem tylko wówczas, gdy rozwiązanie umowy o pracę następuje właśnie z tych przyczyn (...)”.

Ponadto pracownik, wnosząc pozew o przywrócenie do pracy, musi liczyć się z tym, że powództwo może zostać uwzględnione. Wtedy odprawa, wypłacona z tytułu zwolnienia z pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, stanie się świadczeniem nienależnym (zob. wyrok SN z 26 czerwca 2006 r., II PK 330/05, OSNP 2007/13–14/188).

Zobacz: Odprawy można różnicować

PRZYKŁAD

Maciej K., zwolniony 30 września 2012 r. w związku z likwidacją jego stanowiska pracy, został przywrócony do pracy przez sąd w grudniu 2012 r. W styczniu br. pracodawca wezwał pracownika do zwrotu odprawy. Maciej K. odmówił zwrotu, tłumacząc, że wydał odprawę na bieżące potrzeby. W tej sytuacji pracodawca ma prawo żądać zwrotu świadczenia, ponieważ pracownik domagając się przywrócenia do pracy, zakwestionował przyczynę wypowiedzenia, z którą wiązał się obowiązek wypłaty odprawy.

Powinni Państwo zatem żądać od pracownika zwrotu nienależnie otrzymanej odprawy. W razie odmowy mogą Państwo ubiegać się o jej zwrot przed sądem pracy.

Pracownik będzie zobowiązany zwrócić otrzymane świadczenie w kwocie brutto, czyli wraz z naliczonym i odprowadzonym przez płatnika podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Nienależnie pobrana odprawa zwiększyła bowiem uprzednio dochód pracownika podlegający opodatkowaniu.