REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasiłek macierzyński nie tylko dla matki dziecka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mikołaj Góralczyk

REKLAMA

Jakie są zasady przyznawania i wypłaty zasiłku innym osobom niż matka dziecka? Czy pracodawca powinien zostać poinformowany przez pracownicę o skróceniu okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego?
Co do zasady, zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej-matce dziecka. Jednak w pewnych określonych ustawowo sytuacjach zasiłek ten przysługuje także innym osobom, pod warunkiem że podlegają ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo lub dobrowolnie. Jak wiadomo, prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego, bez konieczności spełnienia okresu wyczekiwania. A zatem osoba ubezpieczona nabędzie do niego prawo bez względu na okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Skrócenie pobierania zasiłku

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Ubezpieczona-matka dziecka nie musi wykorzystywać zasiłku macierzyńskiego w całości. Jak wskazuje art. 29 ust. 4a ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą, po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres co najmniej 14 tygodni może ona zrezygnować z pobierania zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres i wrócić wcześniej do pracy. Wówczas pozostała część okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługuje ubezpieczonemu-ojcu dziecka, który uzyskał prawo do urlopu macierzyńskiego lub przerwał działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego z pewnym zastrzeżeniem. Okres urlopu macierzyńskiego wynosi odpowiednio 18 tygodni (126 dni) przy pierwszym porodzie, 20 tygodni (140 dni) przy każdym następnym porodzie, 28 tygodni (196 dni) w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. W razie przyjęcia dziecka na wychowanie - nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia - okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego wynosi 18 tygodni (126 dni), ale nie może być krótszy niż 8 tygodni (56 dni).

Po wykorzystaniu przez ubezpieczoną-matkę dziecka 14 tygodni zasiłku macierzyńskiego, ojcu będzie przysługiwało prawo do tego zasiłku odpowiednio przez okres 4, 6 lub 14 tygodni zasiłku macierzyńskiego. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonemu-ojcu dziecka będzie odpowiednio się zmniejszał, o okres wypłaty tego zasiłku ubezpieczonej-matce dziecka. Rezygnując z części zasiłku macierzyńskiego, pracownica musi uprzedzić pracodawcę o chęci wcześniejszego powrotu do pracy najpóźniej na siedem dni przed zamierzonym przystąpieniem do pracy.

Skrócenie okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka następuje na jej pisemny wniosek, po przedłożeniu zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego, wystawionego przez płatnika zasiłku. Ponadto, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem potrzebne będzie zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego, ubezpieczonego prowadzącego działalność pozarolniczą - oświadczenie ojca dziecka o przerwaniu tej działalności, pozostałych ubezpieczonych - zaświadczenie o przerwaniu działalności zarobkowej.

REKLAMA

Z kolei, przyznanie i wypłata zasiłku macierzyńskiego ubezpieczonemu-ojcu dziecka w przypadku skrócenia przez matkę dziecka okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego następuje na podstawie skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka, zaświadczenia o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego, wystawionego przez płatnika zasiłku, a także w przypadku: ubezpieczonego będącego pracownikiem (zaświadczenia pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego), ubezpieczonego prowadzącego działalność pozarolniczą (oświadczenia ojca dziecka o przerwaniu tej działalności), pozostałych ubezpieczonych (zaświadczenia o przerwaniu działalności zarobkowej).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Możliwość skrócenia okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego mają ubezpieczone, które są pracownicami i pobierają zasiłek macierzyński w okresie urlopu macierzyńskiego, jak i ubezpieczone niebędące pracownicami, którym urlop macierzyński nie przysługuje, ale które mają prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres ustalony przepisami kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego.

Śmierć matki dziecka

Artykuł 29 ust. 4 ustawy przewiduje, że w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu-ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny, jeżeli przerwą zatrudnienie lub inną działalność zarobkową w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego wyżej wymienionym ubezpieczonym będzie odpowiednio zmniejszony o okres wypłaty tego zasiłku ubezpieczonej-matce dziecka.

Przyznanie i wypłata zasiłku macierzyńskiego przysługującego ubezpieczonemu-ojcu dziecka lub innemu ubezpieczonemu członkowi najbliższej rodziny w razie śmierci ubezpieczonej lub porzucenia przez nią dziecka nastąpi na podstawie odpowiednich dowodów. Są to: skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie (o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego, wystawionego przez płatnika zasiłku), a także w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem - zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu macierzyńskiego, ubezpieczonego prowadzącego działalność pozarolniczą - oświadczenie ojca dziecka o przerwaniu tej działalności, pozostałych ubezpieczonych - zaświadczenie o przerwaniu działalności zarobkowej. W sytuacji porzucenia dziecka przez ubezpieczoną-matkę dziecka, do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego potrzebne będzie dodatkowo oświadczenie o porzuceniu dziecka.

Przyjęcie dziecka na wychowanie

Ubezpieczony może również ubiegać się o przyznanie i wypłatę zasiłku macierzyńskiego w sytuacji przyjęcia na wychowanie dziecka. Zasiłek macierzyński będzie przysługiwał ubezpieczonemu, który w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego:

- przyjmie na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia, i wystąpi do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia,

- przyjmie na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem) dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego - do 10 roku życia.

Do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie wymagane jest oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie oraz zaświadczenie sądu opiekuńczego wystąpieniu do sądu o:

• przysposobienie dziecka,

• przyjęcie dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej

- zawierającego informację o dacie urodzenia dziecka. W przypadku wypłaty zasiłku macierzyńskiego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wymagane jest dodatkowo zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Podstawa prawna:

• ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 z późn.zm.),

• rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 65, poz. 742 z poźn.zm.).

Mikołaj Góralczyk

 

 

 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Uczestnik PPK może obniżyć wpłatę podstawową. Oznacza to co miesiąc wyższe wynagrodzenie

Uczestnik PPK, którego miesięcznie wynagrodzenie w 2025 roku nie przekracza kwoty 5599,20 zł, może obniżyć swoją wpłatę podstawową do PPK - nawet do 0,5% wynagrodzenia. Oznacza to, że co miesiąc będzie otrzymywał wyższe wynagrodzenie od pracodawcy.

Uciążliwy obowiązek do likwidacji. Ważna zmiana dla ponad 2 mln płatników składek

Zniknie obowiązek przechowywania przez okres 5 lat pisemnego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych. Projekt w tej sprawie trafił właśnie do konsultacji i opiniowania.

Płaca minimalna 2026 netto

Płaca minimalna w 2026 r. będzie wyższa niż 4666 zł. To obecnie najniższe wynagrodzenie ustalone na cały 2025 r. Nie będzie podwyżki od 1 lipca, tak jak miało to miejsce w zeszłym roku. Ile wyniesie minimalne wynagrodzenie za pracę na umowie o pracę od 1 stycznia 2026 r.?

Produkt asystenckopodobny: PFON (nie PFRON) pisze do premiera. Koniec z mydleniem oczu. Czas zakończyć pozorną pomoc na rzecz ON

Produkt asystenckopodobny: PFON (nie PFRON) pisze do premiera. Osoby z niepełnosprawnościami w rozmowach, we wpisach w Internecie, na licznych pikietach, strajkach, w listach do naszej redakcji czy w licznych petycjach do rządu czy Łukasza Krasonia, stanowczo podkreślają, że to czas zakończyć pozorną pomoc na rzecz ON, że koniec z obietnicami i mydleniem im oczu. Stanowczo domagają się działań legislacyjnych i pilnej pomocy. Niektórzy są w naprawdę dramatycznej sytuacji.

REKLAMA

Najniższa krajowa 2026 i 2027 r.: 6 postulatów pracodawców

Pracodawcy mają konkretne wytyczne dla najniższej krajowej w 2026 i 2027 roku. Oto 6 postulatów stworzonych przez wszystkie organizacje pracodawców działające w Radzie Dialogu Społecznego.

Najniższa krajowa 2026 brutto. Są 3 propozycje płacy minimalnej

Jaka będzie najniższa krajowa w 2026 roku? Trwają pierwsze konsultacje w sprawie wysokości płacy minimalnej. O ile wzrośnie w stosunku do 2025 roku? Ostatnia podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę wyniosła 366 zł brutto.

Zmiany w wynagradzaniu pracowników samorządowych 2025 [TABELA]

Zmiany w wynagradzaniu pracowników samorządowych wprowadziło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2025 r. Co się zmienia? Jest nowa tabela z kategoriami zaszeregowania.

Mechanizmy oporu. Psychologiczne aspekty wdrażania systemów HR

Wdrażanie systemów HR, nawet technologicznie zaawansowanych i projektowo dopracowanych, niemal zawsze uruchamia mechanizmy oporu organizacyjnego. Nie wynika to z braku kompetencji pracowników ani ze złej woli zespołów wdrożeniowych – ale z psychologicznie zakorzenionych reakcji na zakłócenie znanego porządku. Każda istotna zmiana w obszarze zarządzania ludźmi, zwłaszcza taka, która dotyka obszarów oceny, kontroli czy dostępności danych, rodzi napięcia nie tylko operacyjne, lecz także tożsamościowe.

REKLAMA

Od którego roku życia dzieci mogą legalnie pracować w Czechach? Polskie prawo jest bardziej restrykcyjne

Czechy zezwoliły na pracę młodszych dzieci. Wykonują ją za minimalną płacę obowiązującą dorosłych pracowników. Od którego roku życia dzieci mogą legalnie pracować w Czechach? Polskie prawo jest bardziej restrykcyjne.

Dofinansowanie dla pracodawców 2025: Nawet 13 394 zł na kształcenie młodocianego pracownika – budżet 470 mln zł

Dofinansowanie dla pracodawców zatrudniających młodocianych pracowników. Chodzi o koszty kształcenia młodocianego pracownika. W 2025 r. budżet wynosi prawie 470 mln zł. Kim jest pracownik młodociany? Jakie dofinansowanie i za co można uzyskać? Jakie warunki muszą zostać spełnione, by uzyskać dofinansowanie? Kto przyznaje dofinansowanie?

REKLAMA