REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenie za opiekę w 2025 r. nie dla każdego. Dlaczego?

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego.
wynagrodzenie za opiekę, 2025, obowiązek alimentacyjny
Wynagrodzenie za opiekę w 2025 r. nie dla każdego. Dlaczego?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wynagrodzenie za opiekę - nie dla każdego. Dlaczego? Przed Sądem Najwyższym zapadła w dniu 10 stycznia 2025 r. (wydaje się, że krzywdząca) uchwała. Chodzi o to, że wynagrodzenie za sprawowanie opieki prawnej nad dzieckiem o określonym stanie - co do zasady - nie przysługuje rodzicom, na których spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec tego dziecka.

2025 r. nie zaczął się ciekawie dla części rodzin. Wynagrodzenie za opiekę a ubezwłasnowolnienie i obowiązek alimentacyjny. Taka sprawa właśnie znalazła się na wokandzie przez samym Sądem Najwyższym.

REKLAMA

Autopromocja

Sprawa dotyczyła przyznania opiekunowi wynagrodzenia za opiekę

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym 10 stycznia 2025 r. w Warszawie ‎w sprawie z wniosku A. P.‎ z udziałem Gminy (...) ‎o przyznanie opiekunowi wynagrodzenia za opiekę nad osobą pełnoletnią,‎ na skutek przedstawienia przez Sąd Okręgowy w Poznaniu‎ postanowieniem z 19 lipca 2024 r., II Ca 452/24, ‎zagadnienia prawnego:

„Czy matce pełnoletniego i ubezwłasnowolnionego całkowicie syna, wobec którego spoczywa na niej obowiązek alimentacyjny rodzica na rzecz nieusamodzielnionego dziecka (por. art. 133 § 1 KRO), może być przyznane - na podstawie art. 162 § 1 i 3 KRO - wynagrodzenie za sprawowanie opieki, pomimo wyłączenia z § 2 tego przepisu, że wynagrodzenia nie przyznaje się, gdy sprawowanie opieki czyni zadość zasadom współżycia społecznego?” .Chodziło więc o to: czy rodzicowi ubezwłasnowolnionego całkowicie dziecka – będącemu zarazem jego prawnym opiekunem – przysługuje wynagrodzenia za sprawowanie nad nim opieki?

Na czym polega obowiązek alimentacyjny?

Oczywiście obowiązek alimentacyjny wynika z Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 25 lutego 1964 r. (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809, KRO). Co w praktyce oznacza obowiązek alimentacyjny? Jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Taki obowiązek obciąża więc np. rodziców w stosunku do dziecka. Krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Sąd Najwyższy podkreśla, że „jednym z podstawowych założeń polskiego prawa rodzinnego jest obowiązek wzajemnego wspierania się członków rodziny”, który konkretyzują przepisy o obowiązku alimentacyjnym (tak uchw. SN z 24 lutego 2011 r., III CZP 134/10, OSNC 2011, Nr 11, poz. 118). Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 kwietnia 2013 r. (K 12/12, OTK-A 2013/4, poz. 38, cz. III, pkt 2) podkreślił, że obowiązek alimentacyjny jest „wyrazem solidarności rodzinnej”. Zatem obowiązek alimentacyjny obok realizacji celu ekonomicznego, jakim jest zapewnienie uprawnionemu niezbędnych środków materialnych pozwalających zaspokoić jego potrzeby, służy kształtowaniu właściwych, z punktu widzenia powszechnie akceptowanych w społeczeństwie wzorców, zasad postępowania w rodzinie, wpływa na umocnienie łączących rodzinę więzi i kształtuje wzajemne relacje między jej członkami” (tak uzasadnienie uchw. z 24.2.2011 r., III CZP 134/10, OSNC 2011, Nr 11, poz. 118).

Jak się liczy wynagrodzenie za opiekę?

Z przepisów KRO wynika, że sąd opiekuńczy przyzna opiekunowi za sprawowanie opieki na jego żądanie stosowne wynagrodzenie okresowe albo wynagrodzenie jednorazowe w dniu ustania opieki lub zwolnienia go od niej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Ważne

Wynagrodzenia nie przyznaje się, jeżeli nakład pracy opiekuna jest nieznaczny lub gdy sprawowanie opieki jest związane z pełnieniem funkcji rodziny zastępczej albo czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Wynagrodzenie pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla której opieka została ustanowiona, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie jest pokrywane ze środków publicznych na podstawie przepisów o pomocy społecznej.

Wynagrodzenia za opiekę a obowiązek alimentacyjny

REKLAMA

W sprawie zapadła uchwała Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 10 stycznia 2025 r., sygn. akt III CZP 35/24. W konsekwencji SN dość niespodziewanie stwierdził, że: wynagrodzenie za sprawowanie opieki prawnej nad ubezwłasnowolnionym dzieckiem - co do zasady - nie przysługuje rodzicom, na których spoczywa obowiązek alimentacyjny wobec tego dziecka (art. 162 § 2 KRO).

Powyższe wynika z tego, że rodzice mają prawny obowiązek do realizowania świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie ogranicza się to jedynie do dziecka niepełnoletniego, ale też np. do dziecka ubezwłasnowolnionego. Obowiązek alimentacyjny nie jest więc obwarowany żadnym terminem końcowym i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku. Sąd wskazał, że: "co do zasady", ponieważ wyjątkowo rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego tylko wtedy, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Nie miało to jednak zastosowania w tej sprawie.

W jakich przypadkach można kogoś ubezwłasnowolnić?

W ściśle określonych ustawowo przypadkach można kogoś ubezwłasnowolnić:

  • Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
  • Osoba pełnoletnia może być ubezwłasnowolniona częściowo z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

KOMENTARZ AUTORSKI

Z przytoczonego wyżej wyroku możemy więc wywnioskować, że istnieje pewna hierarchia w zaspokajaniu potrzeb ekonomiczno-rodzinnych i otrzymywania z tego tytułu wynagrodzenia. Tak więc to obowiązek alimentacyjny i zaspokajanie potrzeb dziecka czy innego członka rodziny (nawet ubezwłasnowolnionego) stoi wyżej w hierarchii niż wynagrodzenie za sprawowanie opieki prawnej. Wynika to z obowiązków, więzi rodzinnych i zasad wzajemnego współżycia społecznego. W związku z tym - co do zasady - takie wynagrodzenie nie przysługuje rodzicom, na których spoczywa wyżej wskazany obowiązek alimentacyjny wobec tego dziecka (z art. 162 § 2 KRO).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jakie są ograniczenia pracy w godzinach nadliczbowych?

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna, chociaż podlega pewnym ograniczeniom. Przede wszystkim nie można jej wykonywać w nieograniczonym zakresie. Ponadto nie wszyscy pracownicy mogą świadczyć pracę w nadgodzinach.

Kiedy pracownik powinien otrzymać bezpłatny posiłek profilaktyczny?

Ze względu na warunki atmosferyczne występujące zimą, pracodawca ma szczególne obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. Niektórym pracownikom musi zapewnić ciepłe posiłki. Nie ma możliwości, żeby pracodawca zwolnił się z obowiązku zapewnienia posiłku profilaktycznego.

LinkedIn, Pracuj.pl, własna baza, OLX, Just Join IT - które sposoby rekrutacji są najskuteczniejsze? [ANALIZA]

Przeanalizowano 4 miliony materiałów aplikacyjnych dla 14 branż wysyłanych na różnych kanałach rekrutacyjnych. LinkedIn, Pracuj.pl, własna baza, OLX, Just Join IT - które sposoby rekrutacji okazały się najskuteczniejsze? To wartościowe dane dla rekruterów.

Kto z menedżerów się wypali? Jak zauważać i jak przeciwdziałać wypaleniu [STRATEGIE]

40% menedżerów czuje się przemęczonych i przeciążonych obowiązkami. Dodatkowo aż 62% menedżerów pracuje średnio 2 godziny dłużej dziennie niż przed pandemią. Są oni w sposób szczególny narażeni na wypalenie zawodowe, które niesie wiele negatywnych skutków dla pracowników i pracodawców. Oto kilka sprawdzonych strategii dla menedżerów i organizacji przeciwdziałających wypaleniu.

REKLAMA

Podwyżki dla nauczycieli 2025 [Najnowsze wiadomości]

Jakie są najnowsze informacje w przedmiocie podwyżek dla nauczycieli w 2025 roku? Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji w sprawie wynagrodzeń dla nauczycieli przewiduje 5% podwyżkę. Co na to ZNP? Dnia 17 lutego 2025 r. przedstawiciele ZNP spotkali się w MEN w celu przedstawienia własnych postulatów.

ZUS waloryzuje świadczenia. 1 marca rusza pierwsza transza wypłat emerytur i rent, ale pieniądze na koncie będą wcześniej

1 marca 2025 r. to ustawowy termin wypłaty przez ZUS zwaloryzowanych świadczeń emerytalno-rentowych. Coroczna waloryzacja jest przeprowadzana z urzędu. Oznacza to, że świadczeniobiorcy nie muszą składać wniosków o podwyższenie świadczenia.

Co grozi pracodawcy za zbyt niską temperaturę w miejscu pracy?

Przepisy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy określają minimalne temperatury, w których praca może być wykonywana. Z tego powodu pracodawcy powinni zapewnić odpowiednie temperatury w pomieszczeniach pracy. W razie niezachowania odpowiedniej temperatury pracownik może odmówić wykonywania pracy.

Rabat na usługi telekomunikacyjne z tym stopniem niepełnosprawności

Rabat na usługi telekomunikacyjne z tym stopniem niepełnosprawności. Czy osoby niepełnosprawne mogą liczyć na rabat na usługi telekomunikacyjne? A co z dofinansowaniem do zakupu telefonu lub sprzętu elektronicznego?

REKLAMA

Wskaźnik waloryzacji emerytur 2025

Wskaźnik waloryzacji emerytur 2025 podano w Komunikacie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 lutego 2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Jest niższy niż zakładano. O ile wzrosną emerytury od 1 marca 2025 r.?

Dofinansowanie kosztów kształcenia pracowników młodocianych w 2025 r.

Średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2024 r. w stosunku do 2023 r. wyniósł 103,6. Oznacza to, że w 2025 r. nie zmieniły się kwoty dofinansowania pracodawcom kosztów kształcenia młodocianych pracowników.

REKLAMA