Czy ZUS może przejąć od płatnika wypłatę świadczeń chorobowych

Mogą Państwo wystąpić do ZUS o przejęcie wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Jeżeli ZUS ustali, że płatnik składek nie ma możliwości wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego (np. ze względu na złą kondycję finansową), dyrektor oddziału ZUS może podjąć decyzję o przejęciu wypłaty świadczeń od płatnika.

Pracodawca, który na 30 listopada poprzedniego roku zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych, ma obowiązek ustalania uprawnionych, obliczania wysokości oraz dokonywania wypłaty świadczeń chorobowych z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego przez cały okres choroby bądź niezdolności do pracy, w trakcie trwania zatrudnienia ubezpieczonego. Płatnik jest zobowiązany do dokonywania wypłaty świadczeń wszystkim ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu – zarówno obowiązkowo (np. pracownikom), jak i dobrowolnie (np. zleceniobiorcom). Od dnia ustania tytułu ubezpieczenia chorobowego (np. rozwiązania stosunku pracy) wypłatę tych świadczeń przejmuje ZUS.

Jeżeli płatnik składek nie wywiązuje się z obowiązku wypłaty świadczeń, co najczęściej wynika z trudności finansowych, przedłużającego się postępowania upadłościowego albo z innych przyczyn, wówczas zarówno ubezpieczony, jak i płatnik składek mogą wystąpić do ZUS z wnioskiem o ustalenie uprawnień do zasiłku. W uzasadnionych przypadkach dyrektor oddziału ZUS może podjąć decyzję o przejęciu przez ZUS wypłaty świadczeń od płatnika. Podjęcie takiej decyzji zawsze jest poprzedzane wnikliwym postępowaniem wyjaśniającym, które ma na celu ocenę możliwości finansowych płatnika składek oraz ustalenie stanu faktycznego, w szczególności okresów, za które świadczenia nie zostały wypłacone.

W przypadku braku możliwości ustalenia przyczyn niewywiązywania się przez płatnika składek z obowiązku wypłaty zasiłków lub gdy postępowanie wyjaśniające wskazuje, że sytuacja płatnika nie daje gwarancji wypłaty przez niego świadczeń, podejmowana jest decyzja o przeprowadzeniu kontroli. Jednak kontrola w takim przypadku nie zawsze musi być przeprowadzana. ZUS zrezygnuje z przeprowadzania kontroli, jeżeli płatnik współpracuje z ZUS oraz przedkłada mu wszelkie niezbędne materiały i dokumenty. Kontrola przeprowadzana w zakładzie ma na celu ustalenie okresów, za które nie zostały wypłacone świadczenia oraz stwierdzenie, czy sytuacja finansowa płatnika składek uniemożliwia mu wypłatę zasiłków. W tym celu inspektor przeprowadzający kontrolę sprawdza m.in. dokumentację dotyczącą płac i zasiłków oraz dokumenty rozliczeniowe. Zebrana dokumentacja pokontrolna stanowi materiał niezbędny do podjęcia przez dyrektora oddziału ZUS decyzji o przejęciu wypłat.