REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę a składki ZUS

Piotr Kostrzewa

REKLAMA

Świadczenia pieniężne wypłacane pracownikom w związku z rozwiązaniem umowy o pracę lub jej wygaśnięciem są zwolnione z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia. Zwolnione ze składek są także dodatkowe świadczenia wypłacane na podstawie wewnątrzzakładowych przepisów płacowych.

Rozwiązaniu bądź wygaśnięciu stosunku pracy niejednokrotnie towarzyszy wypłata na rzecz pracownika odszkodowania, odprawy bądź rekompensaty z tego tytułu. Dokonując wypłaty takiego rodzaju świadczenia pieniężnego, pracodawcy mają często wątpliwości, czy potrącić od niego składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika, czy też wypłacić je bez potrąceń.

REKLAMA

Autopromocja

Przychód ze stosunku pracy

Ustawodawca, określając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników, odwołał się do pojęcia przychodu ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof). Jak nietrudno zauważyć, definicja przychodu ze stosunku pracy zawarta w art. 12 ust. 1 updof jest bardzo szeroka i obejmuje wszelkie świadczenia, które pozostają w związku prawnym lub faktycznym ze stosunkiem pracy, który łączy pracownika z pracodawcą (np. wyrok NSA z 24 czerwca 2009 r., II FSK 251/08). Nie ulega więc wątpliwości, że wypłacane pracownikowi przez pracodawcę odprawy, odszkodowania lub rekompensaty są przychodami ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów podatkowych. Nie jest to jednak jednoznaczne z tym, że zawsze od wypłaconej pracownikowi odprawy, odszkodowania lub rekompensaty są należne składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Zwolnienie ze składek

Wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne są przychody ze stosunku pracy wymienione w § 2 ust. 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (zwane dalej rozporządzeniem). Do tych przychodów należą m.in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu: wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy, w tym z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę lub rozwiązania jej bez wypowiedzenia, skrócenia okresu jej wypowiedzenia, niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.


Wypłata odszkodowań i odpraw

W podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika nie uwzględnia się tych odpraw i odszkodowań, do których pracownik ma prawo na mocy przepisów Kodeksu pracy, czyli:

  • odszkodowań z tytułu nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony,
  • odszkodowań z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy z naruszeniem przepisów o wypowiadaniu tych umów,
  • odszkodowań z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie,
  • odszkodowań z tytułu naruszenia przez pracodawcę przepisów o wygaśnięciu umowy o pracę,
  • odszkodowań z tytułu niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

Omawianym zwolnieniem objęte są również odprawy pieniężne wypłacane w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia na podstawie ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wypłata dodatkowych świadczeń

Użycie w § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia zwrotu „w tym” sprawia, że przedmiotowym zwolnieniem objęte są również te odprawy, odszkodowania i rekompensaty, które są wypłacane na podstawie wewnątrzzakładowych przepisów płacowych, porozumienia pracodawcy ze związkami zawodowymi czy też indywidualnego porozumienia pracownika z pracodawcą, pod warunkiem że ich wypłata pozostaje w związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem stosunku pracy. Na potrzeby ewentualnej kontroli ze strony ZUS czy też postępowania sądowego pracodawca powinien więc zadbać o stosowne udokumentowanie okoliczności, że wypłacona pracownikowi odprawa, odszkodowanie bądź rekompensata miała związek z wygaśnięciem bądź rozwiązaniem stosunku pracy. Do zastosowania omawianego zwolnienia nie ma natomiast znaczenia, jak doszło do wygaśnięcia (np. śmierć pracodawcy) lub rozwiązania stosunku pracy (np. wypowiedzenie umowy o pracę, rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron) ani wysokość wypłaconej odprawy, odszkodowania bądź rekompensaty.

Podstawa prawna:

  • art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1 oraz art. 21 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.),
  • art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.),
  • art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.),
  • § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.).

Orzecznictwo:

  • wyrok NSA z 24 czerwca 2009 r. (II FSK 251/08, niepubl.).
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

Trwa nabór wniosków o świadczenie wychowawcze. Jak uniknąć przerwy w wypłatach 800 plus?

1 czerwca 2025 r. rozpocznie się nowy okres świadczeniowy w programie 800 plus. Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć jedynie drogą elektroniczną. Jak można uniknąć przerwy w wypłacie świadczenia?

REKLAMA

Jak prawidłowo usprawiedliwić nieobecności w pracy. Nieprzyjemne konsekwencje zaniedbania tego obowiązku

W razie nieobecności w pracy pracownik zobowiązany jest do jej usprawiedliwienia. W tym celu przepisy prawa pracy określają, jakie są przyczyny usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Wymieniają też dowody, na podstawie których można usprawiedliwić nieobecność pracownika.

Zmiany w wynagrodzeniach 2025 i 2026 - transparentnie i jawnie

Do 7 czerwca 2026 roku Polska musi wdrożyć dyrektywę o jawności i przejrzystości wynagrodzeń. Przedsiębiorcy mają niewiele czasu na poważne zmiany w zakresie polityki płacowej. Nowe przepisy oznaczają bowiem konieczność przeprowadzenia wnikliwej analizy struktury płac w firmie, wprowadzenie nowych procedur dotyczących prawa do informacji o wynagrodzeniu i kryteriów ustalania jego wysokości. Choć prace nad ustawą wprowadzającą te przepisy nadal trwają, już teraz warto podjąć działania, które przygotują firmę na nową sytuację.

Najlepiej teraz złóż wniosek o rentę wdowią ERWD. Sprawdź, dlaczego

ZUS podpowiada, że teraz jest najlepszy czas na złożenie wniosku o rentę wdowią ERWD. Dlaczego? Dopiero połowa osób uprawnionych złożyła wniosek o rentę wdowią. Od stycznia były duże kolejki. Kolejna fala wniosków przewidywana jest w maju 2025 r.

Trzynasta emerytura już we wtorek 1 kwietnia 2025 r.

Trzynasta emerytura trafi do emerytów już we wtorek 1 kwietnia 2025 r. Otrzyma ją 889 tys. osób. Kiedy będą kolejne wypłaty trzynastek? Czy można je dostać kilka razy? Czy każdy je otrzyma? Ile wynosi trzynastka w 2025 roku?

REKLAMA

Dodatkowe pieniądze dla seniorów. 1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów

Pierwszy termin wypłaty trzynastych emerytur przypada na wtorek, 1 kwietnia 2025 r. Trzynastki znajdą się na kontach seniorów razem z ich emeryturą lub rentą. Dodatkowe wypłaty przysługują w wysokości najniższej emerytury.

Pracownika można ukarać, jeśli nie chce wykorzystać urlopu wypoczynkowego

Kara porządkowa grozi pracownikowi, który nie chce współpracować z pracodawcą w kwestii wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Ekwiwalent za urlop powinien być wypłacany tylko wtedy, gdy odbiór dni wolnych w naturze nie jest możliwy.

REKLAMA