PPK 2019 - jak dokonać potrąceń z wynagrodzenia po przystąpieniu do PPK

Od 1 stycznia 2019 r. podstawą do ustalenia wysokości potrącenia (obowiązkowego lub dobrowolnego) jest wynagrodzenie po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, a także wpłat do PPK dokonywanych przez osoby zatrudnione. Kwota wolna od potrąceń w przypadku osób, które przystąpiły do PPK, również będzie ustalana po odliczeniu składki na ten program.

Pierwsze podmioty zobowiązane do utworzenia PPK (zatrudniające co najmniej 250 osób na 31 grudnia 2018 r.) zostaną objęte ustawą o PPK od 1 lipca 2019 r. (art. 134 ust. 1 pkt 1 ustawy o PPK). Natomiast umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby będącej w tym dniu osobą zatrudnioną powinny zostać zawarte do 10 października 2019 r. Przed tym terminem uczestnik PPK może zrezygnować z dokonywania wpłat do tego programu na podstawie deklaracji złożonej w formie pisemnej podmiotowi zatrudniającemu. Uczestnictwo w PPK ma bowiem dobrowolny charakter (art. 23 ust. 1 i 2 ustawy o PPK). Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK, co do zasady, są obliczane i pobierane w terminie wypłaty wynagrodzenia przez podmiot zatrudniający.

Polecamy: Wynagrodzenia 2019. Rozliczanie płac w praktyce

Podmioty zatrudniające zobowiązane do utworzenia PPK

Liczba zatrudnionych	Dzień, na który ustala się stan zatrudnionych	Termin objęcia obowiązkiem prowadzenia PPK Autopromocja Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia Sprawdź
co najmniej 250 osób	31 grudnia 2018 r. Autopromocja Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych Sprawdź	1 lipca 2019 r.
co najmniej 50 osób zatrudnionych	30 czerwca 2019 r.	1 stycznia 2020 r.
co najmniej 20 osób zatrudnionych	31 grudnia 2019 r.	1 lipca 2020 r.
pozostałe podmioty	- Autopromocja Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia Sprawdź	od 1 stycznia 2021 r.

Pracownik, który zadeklaruje przystąpienie do pracowniczych planów kapitałowych, będzie co miesiąc opłacał składki do PPK w wysokości 2% swojego wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (art. 27 ustawy o PPK). Najczęściej będzie to kwota brutto. Wpłaty finansowane przez uczestnika PPK będą potrącane z jego wynagrodzenia przypadającego do wypłaty (tzw. netto). Poza składką na PPK od wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru potrąceń odliczeniu podlegają, tak jak dotychczas, składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i zaliczka na podatek.

Po dokonaniu tych odliczeń, od 1 stycznia 2019 r. ustalana jest kwota wolna od potrąceń (minimalne wynagrodzenie lub jego odpowiednia część - w zależności od wymiaru etatu i rodzaju potrącenia).

Pracodawca ma obowiązek pobrać z wynagrodzenia pracownika i odprowadzić na rzecz uprawnionego podmiotu kwoty obciążeń publicznoprawnych oraz ewentualnych zobowiązań na rzecz osób trzecich. Katalog należności, jakie mogą być potrącane z wynagrodzenia za pracę, jest następujący i jednocześnie wskazuje kolejność dokonywania potrąceń (art. 87 § 1 Kodeksu pracy):

• świadczenia alimentacyjne zasądzone na podstawie tytułów wykonawczych (wyroków, nakazów zapłaty),
• inne należności zasądzone na podstawie tytułów wykonawczych,
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
• kary pieniężne (art. 108 Kodeksu pracy).

Po dokonaniu ww. potrąceń z wynagrodzenia można odliczyć, w pełnej wysokości, kwoty wypłacone w poprzednim terminie płatności za okres nieobecności w pracy, za który pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia (art. 87 § 7 Kodeksu pracy).

Ostatnim rodzajem pomniejszenia wynagrodzenia pracownika są potrącenia dobrowolne, dokonywane na podstawie jego pisemnej zgody zawierającej informację o kwocie potrącenia (art. 90 Kodeksu pracy).

Kwoty wolne od potrąceń w 2019 r. uwzględniające 2% składkę podstawową na PPK finansowaną przez pracownika i zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy

Rodzaj potrącenia/odpowiednia część minimalnego wynagrodzenia wolna od potrąceń	Kwota wolna wynikająca z minimalnego wynagrodzenia
	podstawowe kup*		podwyższone kup*
	PIT-2	bez PIT-2	PIT-2	bez PIT-2
sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne/100%	1588,78 zł	1542,78 zł	1593,78 zł	1547,78 zł
zaliczki pieniężne/75%	1191,59 zł	1157,09 zł	1195,34 zł	1160,84 zł
kary pieniężne/90%	1429,90 zł	1388,50 zł	1434,400 zł	1393 zł
należności na rzecz pracodawcy za zgodą pracownika/100%	1588,78 zł	1542,78 zł	1593,78 zł	1547,78 zł
inne należności za zgodą pracownika/80%	1271,02 zł	1234,222 zł	1275,02 zł	1238,22 zł

* Koszty uzyskania przychodów.

Sprawdź: Kalkulator PPK

Wpłata podstawowa finansowana przez uczestnika PPK może wynosić mniej niż 2% wynagrodzenia, jednak nie mniej niż 0,5% wynagrodzenia. Jest to możliwe w sytuacji, gdy wynagrodzenie uczestnika PPK osiągane z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w 2019 r. - 2700 zł) (art. 27 ust. 2 ustawy o PPK). W takim przypadku kwota wolna od potrąceń również powinna uwzględniać wysokość składki, którą faktycznie opłaca uczestnik PPK. Pracownik, który przystąpił do PPK, może oprócz wpłaty podstawowej zadeklarować wpłatę dodatkową w wysokości do 2% wynagrodzenia. Taka wpłata również wpłynie na wysokość podstawy wymiaru potrącenia i kwoty wolnej od potrąceń. Z art. 87 § 1 Kodeksu pracy wynika bowiem, że chodzi o wszystkie wpłaty na PPK, których dokonuje pracownik, bez zastrzeżenia, że chodzi wyłącznie o wpłatę podstawową.

Załóżmy, że pracownik przystąpił do PPK w listopadzie 2019 r. i opłaca składkę podstawową w wysokości 2% oraz składkę dodatkową w wysokości 1,5%. Wynagrodzenie pracownika jest zajęte z tytułu należności alimentacyjnych w maksymalnej dopuszczalnej wysokości. W listopadzie br. ma prawo, tak jak zwykle, do wynagrodzenia zasadniczego - 7600 zł brutto, oraz dodatku funkcyjnego - 1000 zł brutto. Pracownik korzysta z podstawowych kosztów uzyskania przychodów i złożył PIT-2. Dotychczas jego wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru potrącenia wynosiło 6059,06 zł netto. Natomiast od 1 listopada br., po odliczeniu składki na PPK w łącznej wysokości 3,5% (301 zł), jest to kwota 5758,06 zł (6059,06 zł - 301 zł).

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 87-88, art. 91 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 917; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2432

• art. 16 ust. 1, art. 23 ust. 1-2, art. 27, art. 134 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych - Dz.U. z 2018 r. poz. 2215