REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?
Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Ustawodawca wprowadził ten przepis jako podstawa korekty błędu "zapomnienia" polegającego na przeoczeniu przez emeryta dokumentów. Pomimo, że ten dokument to "nowa okoliczność w sprawie", to musiał on dotyczyć wydarzeń PRZED przyznaniem emerytury. Nazwa "nowa okoliczność" może być myląca. Dlatego tak łatwo pomylić się w stosowaniu art. 114 ustawy emerytalnej. I emeryci seryjnie się mylą. Przepis brzmi tak:

REKLAMA

Autopromocja
W sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli: po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość (cały przepis na końcu artykułu).

Przykład pozytywny dla emeryta

Emeryturę przyznano w styczniu 2020 r. W 2024 r. emeryt znalazł dokumenty z 2016 r. potwierdzające jego prawo do wyższej emerytury. Ponieważ są dokumenty sprzed stycznia 2020 r. (kiedy przyznano emeryturę), to ZUS je uwzględnił i przeliczył emeryturę na nową, wyższą wartość.

Przykład

Przykład negatywny dla emeryta

W odwołaniu od decyzji ZUS emerytka podniosła, że organ rentowy nie uwzględnił okresu od 01.01.2017 r. do 30.05.2017 r. mimo że w tych czasie była zatrudniona na umowę zlecenia i otrzymała umówione wynagrodzenie. Zdaniem ubezpieczonej jej świadczenie emerytalne winno być również przeliczone z zastosowaniem nowej kwoty bazowej, ponieważ po nabyciu prawa do emerytury przepracowała co najmniej 30 miesięcy.

ZUS w odpowiedzi poinformował, że okres zatrudnienia od 01.02.2017 do 31.05.2017 został zaliczony  do stażu pracy przy emeryturze o symbolu ENP, (uwzględniono składki, uiszczone od wskazanej podstawy za ten okres). Z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej i zasad przeliczania emerytury z uwzględnieniem części socjalnej, wynika, że emerytka nie podlegała ubezpieczeniom społecznym co najmniej 30 miesięcy w okresie od 01 grudnia 2004 r., tj. nabycia uprawnień do emerytury „wcześniejszej” do 01.05.2010 r., tj. w okresie od nabycia uprawnień do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

I właśnie sytuacji przedstawionej w przykładzie dotyczy wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu (IV U 560/21) Link do uzasadnienia.

Sąd: Jak stosować przepis o ponownym przeliczeniu emerytury. Wieczne problemy, co jest nową okolicznością

W sprawie tej emerytka 5 sierpnia 2021 r.  skierowała do ZUS wniosek o ponowne przeliczenie emerytury wg starego systemu, wskazując, że przepracowała 3 lata, z czego pół roku nie zostało zaliczone z uwagi na nieodprowadzanie składek. Powołała się na art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021 r., poz. 291)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jednak sąd uznał, że ZUS ma rację przy pomocy następujących argumentów:

  1. Żądanie odwołującej sprowadza się do żądania przeliczenia emerytury w oparciu o podstawę wymiaru, obliczoną przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej, tj. innej niż określonej w decyzji z 18.01.2005 r. 
  2. ZUS odmawiając ma rację że podstawą wymiaru emerytury dla osoby, która miała ustalone prawo do emerytury jest podstawa wcześniej przyznanej emerytury, o czym stanowi jednoznacznie przepis art. 21 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy. 
  3. Bo zasadą jest, że w takiej sytuacji emeryturę oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury (art. 53 ust. 3 ustawy). 
  4. Przyjęcie innej kwoty bazowej jest możliwe, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 53 ust. 4 ustawy). 
  5. Kwestia związana z okresami podlegania przez odwołującą ubezpieczeniu społecznemu w okresie po nabyciu prawa do emerytury była przedmiotem kolejnych decyzji organu rentowego, wydawanych 23.02.2018r., 26.07.2019 r., 12.03.2020 r.; co warte podkreślenia, do wniosku z dnia 10.06.2020 r., w wyniku którego została wydana decyzja z dnia 02.07.2020 r., ubezpieczona załączyła komplet dokumentów, stwierdzających okresy podlegania przez nią ubezpieczeniom społecznym po dacie nabycia uprawnień od emerytury. Emerytka nie przedstawiła żadnych nowych dowodów lub okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji z dnia 24.08.2021 r., które miałyby wpływ na wysokość świadczenia, na podstawie art. 477 ( 14)§1 kpc oddalono odwołanie.

PROMOCJA: Polecamy prenumeratę startową DGP. Opłata tylko 19,99 zł.

Ponowne przeliczenie emerytury - podstawa prawna

Art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021 r., poz. 291 ze zm.):

W sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość - to najczęstsza podstawa prawna dla przeliczenia emerytury;

Sąd w powołanym wyroku tak stwierdził: "Sformułowane w art. 114 ust. 1 ustawy, na zasadzie alternatywy nierozłącznej, przesłanki wznowienia postępowania to przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń bądź ich wysokość. Z treści powołanego przepisu można wyprowadzić wniosek, że hipotezą omawianej normy prawnej objęte są tylko okoliczności nieznane organowi rentowemu, ale istniejące przed wydaniem decyzji, bowiem z użytego w tym przepisie sformułowania „ujawniono” wynika, że chodzi w nim o okoliczności nieznane organowi rentowemu w chwili rozstrzygania o prawie do świadczenia."

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa - bardzo rzadka sytuacja;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe - bardzo rzadka sytuacja;;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność - ;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

Ważne

Najczęściej podstawą prawną wniosku o ponowne przeliczenie 

 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ważne terminy na kwiecień 2025 r. dla pracodawcy i pracownika

Od 1 kwietnia zaczął się kolejny II kwartał w 2025 r. W kwietniu jest sporo ważnych terminów, o których muszą pamiętać w szczególności pracodawcy, ale i pracownicy bo te kwestie z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych dotyczą ich bezpośrednio. Podpowiadamy jakie dokumenty powinny wygenerować, złożyć działy księgowe czy kadr oraz jakie należności i składki powinny być opłacone w kwietniu 2025 r.

Uwaga: zaczęła się inwazja kleszczy. Ukąszenie kleszcza może powodować chorobę zawodową, wypadek przy pracy i świadczenia z ZUS

Jak podaje w swoim komunikacje Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna zaczął się już "sezon" na kleszcze. Nie wiele osób wie, ale ukąszenie kleszcza może powodować chorobę zawodową czy nawet wypadek przy pracy, a co się z tym wiąże możliwość otrzymywania świadczenia z ZUS czy KRUS. Przytaczamy też mity dotyczące kleszczy ale i niezbędne informacje.

Co się należy oprócz wynagrodzenia? 3 świadczenia wynikające ze stosunku pracy

Wynagrodzenie to świadczenie dla pracownika wynikające ze stosunku pracy. Przepisy prawa pracy przewidują jeszcze trzy inne świadczenia, które należą się pracownikowi. Jakie i co należy o nich wiedzieć?

Tylko 169 zł. Tyle wynosi składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w II kwartale 2025 r., ale nie dla wszystkich

Tylko 169 zł. Tak, tyle wynosi składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w II kwartale 2025 r. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich ubezpieczonych. Niby stawka jest niska, ale z drugiej strony w przyszłości emerytura czy renta też będzie niska. Czy warto?

REKLAMA

Nowe stawki odszkodowania z ZUS 2025 i 2026

Od 1 kwietnia 2025 r. odszkodowania z ZUS są wyższe. Ile ZUS wypłaci za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu? Oto nowe stawki odszkodowania z ZUS 2025 i 2026.

Aktywnie w żłobku. Maksymalny koszt pobytu dziecka w żłobku wynosi 2200 zł

2200 zł - tyle wynosi wysokość kosztu pobytu dziecka w żłobku w okresie od 1 kwietnia 2025 r. do 31 marca 2026 r. Jest to maksymalna stawka uprawniająca rodziców do skorzystania ze świadczenia „aktywnie w żłobku”.

Bez refundacji dla cukrzyków, a koszt leczenia to nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Mamy odpowiedź z Ministerstwa Zdrowia

Zgodnie z Konstytucją RP każdy ma prawo do ochrony zdrowia. Jak się jednak okazuje to zdrowie jest chronione w różnym stopniu w stosunku do różnych osób. Niestety sytuacja niektórych osób cierpiących na cukrzycę nie poprawi się w najbliższym czasie. Ministerstwo Zdrowia odpowiedziało, że nie planuje poszerzenia populacji uprawnionej do korzyści i dofinansowań związanych z cukrzycą.

Kiedy 36 dni urlopu dla pracownika?

Standardem jest, że pracownicy mają 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego w roku. Niektórzy pracownicy są uprawnieni do nawet 36 dni urlopu. Kto i kiedy może liczyć na tak długi urlop?

REKLAMA

Utrata przez uczestnika PPK statusu osoby zatrudnionej to nie koniec oszczędzania w PPK [Przykłady]

Zmiana przez uczestnika PPK tytułu do ubezpieczeń społecznych nie zwalnia podmiotu zatrudniającego z obowiązku dokonywania wpłat do PPK za tę osobę. Oznacza to, że utrata statusu osoby zatrudnionej nie wpływa na status uczestnika PPK. Nadal należy odprowadzać wpłaty do PPK.

Ważny wyrok dla osób z niepełnosprawnościami. Spory w MOPS trwają bo nie uzasadnia swoich decyzji

Wiele osób z niepełnosprawnościami nie jest świadomych co do tego, że często organ postępuje wadliwie w ich sprawie. Organ zamiast wydać decyzję administracyjną o prawie lub braku prawa do świadczenia, wydaje informację o sposobie rozpatrzenia wniosku bez uzasadnienia. To nie jest to samo co decyzja administracyjna, która zawiera ściśle określone elementy. Jednostka powinna mieć gwarancję rozpoznania jej wniosku w formie decyzji, wydawanej w odpowiedniej procedurze, która następnie podlega kontroli. Odnosi się to zwłaszcza do rozstrzygnięć opartych na uznaniu, czy na ocenie nieostrych przesłanek - w stosunku do osób z niepełnosprawnościami.

REKLAMA