REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?
Sąd: Kiedy ZUS musi przeliczyć emeryturę na podstawie art. 114 ustawy. Co to są nowe okoliczności?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Ustawodawca wprowadził ten przepis jako podstawa korekty błędu "zapomnienia" polegającego na przeoczeniu przez emeryta dokumentów. Pomimo, że ten dokument to "nowa okoliczność w sprawie", to musiał on dotyczyć wydarzeń PRZED przyznaniem emerytury. Nazwa "nowa okoliczność" może być myląca. Dlatego tak łatwo pomylić się w stosowaniu art. 114 ustawy emerytalnej. I emeryci seryjnie się mylą. Przepis brzmi tak:

REKLAMA

Autopromocja
W sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli: po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość (cały przepis na końcu artykułu).

Przykład pozytywny dla emeryta

Emeryturę przyznano w styczniu 2020 r. W 2024 r. emeryt znalazł dokumenty z 2016 r. potwierdzające jego prawo do wyższej emerytury. Ponieważ są dokumenty sprzed stycznia 2020 r. (kiedy przyznano emeryturę), to ZUS je uwzględnił i przeliczył emeryturę na nową, wyższą wartość.

Przykład

Przykład negatywny dla emeryta

W odwołaniu od decyzji ZUS emerytka podniosła, że organ rentowy nie uwzględnił okresu od 01.01.2017 r. do 30.05.2017 r. mimo że w tych czasie była zatrudniona na umowę zlecenia i otrzymała umówione wynagrodzenie. Zdaniem ubezpieczonej jej świadczenie emerytalne winno być również przeliczone z zastosowaniem nowej kwoty bazowej, ponieważ po nabyciu prawa do emerytury przepracowała co najmniej 30 miesięcy.

ZUS w odpowiedzi poinformował, że okres zatrudnienia od 01.02.2017 do 31.05.2017 został zaliczony  do stażu pracy przy emeryturze o symbolu ENP, (uwzględniono składki, uiszczone od wskazanej podstawy za ten okres). Z art. 53 ust. 4 ustawy emerytalnej i zasad przeliczania emerytury z uwzględnieniem części socjalnej, wynika, że emerytka nie podlegała ubezpieczeniom społecznym co najmniej 30 miesięcy w okresie od 01 grudnia 2004 r., tj. nabycia uprawnień do emerytury „wcześniejszej” do 01.05.2010 r., tj. w okresie od nabycia uprawnień do emerytury po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

I właśnie sytuacji przedstawionej w przykładzie dotyczy wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu (IV U 560/21) Link do uzasadnienia.

Sąd: Jak stosować przepis o ponownym przeliczeniu emerytury. Wieczne problemy, co jest nową okolicznością

W sprawie tej emerytka 5 sierpnia 2021 r.  skierowała do ZUS wniosek o ponowne przeliczenie emerytury wg starego systemu, wskazując, że przepracowała 3 lata, z czego pół roku nie zostało zaliczone z uwagi na nieodprowadzanie składek. Powołała się na art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021 r., poz. 291)

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jednak sąd uznał, że ZUS ma rację przy pomocy następujących argumentów:

  1. Żądanie odwołującej sprowadza się do żądania przeliczenia emerytury w oparciu o podstawę wymiaru, obliczoną przy zastosowaniu aktualnej kwoty bazowej, tj. innej niż określonej w decyzji z 18.01.2005 r. 
  2. ZUS odmawiając ma rację że podstawą wymiaru emerytury dla osoby, która miała ustalone prawo do emerytury jest podstawa wcześniej przyznanej emerytury, o czym stanowi jednoznacznie przepis art. 21 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy. 
  3. Bo zasadą jest, że w takiej sytuacji emeryturę oblicza się od tej samej kwoty bazowej, którą ostatnio przyjęto do ustalenia podstawy wymiaru, a następnie emeryturę podwyższa się w ramach waloryzacji przypadających do dnia nabycia uprawnień do emerytury (art. 53 ust. 3 ustawy). 
  4. Przyjęcie innej kwoty bazowej jest możliwe, jeżeli zainteresowany po nabyciu uprawnień do świadczenia, którego podstawę wymiaru wskazał za podstawę wymiaru emerytury, podlegał co najmniej przez 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 53 ust. 4 ustawy). 
  5. Kwestia związana z okresami podlegania przez odwołującą ubezpieczeniu społecznemu w okresie po nabyciu prawa do emerytury była przedmiotem kolejnych decyzji organu rentowego, wydawanych 23.02.2018r., 26.07.2019 r., 12.03.2020 r.; co warte podkreślenia, do wniosku z dnia 10.06.2020 r., w wyniku którego została wydana decyzja z dnia 02.07.2020 r., ubezpieczona załączyła komplet dokumentów, stwierdzających okresy podlegania przez nią ubezpieczeniom społecznym po dacie nabycia uprawnień od emerytury. Emerytka nie przedstawiła żadnych nowych dowodów lub okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji z dnia 24.08.2021 r., które miałyby wpływ na wysokość świadczenia, na podstawie art. 477 ( 14)§1 kpc oddalono odwołanie.

PROMOCJA: Polecamy prenumeratę startową DGP. Opłata tylko 19,99 zł.

Ponowne przeliczenie emerytury - podstawa prawna

Art. 114 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. z 2021 r., poz. 291 ze zm.):

W sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy, na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli:

1) po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość - to najczęstsza podstawa prawna dla przeliczenia emerytury;

Sąd w powołanym wyroku tak stwierdził: "Sformułowane w art. 114 ust. 1 ustawy, na zasadzie alternatywy nierozłącznej, przesłanki wznowienia postępowania to przedłożenie nowych dowodów lub ujawnienie okoliczności istniejących przed wydaniem decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń bądź ich wysokość. Z treści powołanego przepisu można wyprowadzić wniosek, że hipotezą omawianej normy prawnej objęte są tylko okoliczności nieznane organowi rentowemu, ale istniejące przed wydaniem decyzji, bowiem z użytego w tym przepisie sformułowania „ujawniono” wynika, że chodzi w nim o okoliczności nieznane organowi rentowemu w chwili rozstrzygania o prawie do świadczenia."

2) decyzja została wydana w wyniku przestępstwa - bardzo rzadka sytuacja;

3) dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe - bardzo rzadka sytuacja;;

4) decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie;

5) decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność - ;

6) przyznanie świadczeń lub nieprawidłowe obliczenie ich wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego.

Ważne

Najczęściej podstawą prawną wniosku o ponowne przeliczenie 

 

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Bezpłatny e-book Piękny umysł. PRISM Brain Mapping

Żyjemy w czasach, w których jedynym pewnikiem jest zmiana. Kluczowe dla niej są samoświadomość i samopoznanie. Prezentujemy jedno z najlepszych narzędzi, które nam w tym pomoże – PRISM Brain Mapping.

Kobieta 12 kg. Mężczyzna 30 kg. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy

Kobieta może podnosić 12 kg, a mężczyzna aż 30 kg przy pracy stałej. To prawie 3 razy więcej. Przepisy BHP regulują podnoszenie ciężarów w pracy w różnych okolicznościach. Kiedy konieczne jest zespołowe przenoszenie ciężarów przez pracowników? Oto przepisy prawne określające zasady transportu ręcznego.

Czterodniowy tydzień pracy w Polsce 2025. Gigantyczne straty dla przedsiębiorców. Każdy chciałby mniej pracować

Każdy chciałby mniej pracować, być wiecznie młodym, zarabiać dużo pieniędzy i nie mieć zmartwień. - Hanna Mojsiuk, prezes Północnej Izby Gospodarczej w Szczecinie negatywnie ocenia plany wprowadzenia w Polsce czterodniowego tygodnia pracy. Jeszcze w kwietniu zostaną przedstawione główne założenia programu.

Dodatek dopełniający do renty socjalnej. Czy będzie podlegał potrąceniom i egzekucji?

Osoby uprawnione do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji, od maja będą otrzymywać dodatek dopełniający do swojego świadczenia. Przepisy przewidują, że z dodatku dopełniającego będą dokonywane potrącenia i egzekucja. Do Sejmu wpłynęła petycja w sprawie ich ograniczenia.

REKLAMA

Szkolenie pracowników: jak optymalizować koszty poprawy kompetencji w firmie, angażując sztuczną inteligencję

Personalizacja czy microlearning pozwalają skutecznie podnosić kompetencje zatrudnionych, co przekłada się na realne korzyści biznesowe oraz przewagę konkurencyjną na rynku. Szkolenia pracowników w firmach muszą dostosować się do nowych standardów i trendów rynkowych.

Urlop adopcyjny 2025. Adopcja dziecka i wszystkie urlopy przysługujące rodzicom

Urlop adopcyjny to skrótowa nazwa urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. To urlop macierzyński na dziecko adoptowane lub przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (nie dotyczy zawodowych rodzin zastępczych). Oto wszystkie urlopy, które w 2025 r. należą się po adopcji dziecka lub dzieci. Gwarantuje je Kodeks pracy.

Zakazy dla pracodawcy dotyczące kobiet w ciąży i karmiących piersią [Kodeks pracy]

Prawo pracy w sposób szczególny chroni kobiety będące w ciąży oraz karmiące piersią. W tym celu zostały skonstruowane zakazy dla pracodawców zatrudniających takie osoby. Czego dotyczą art. 176, 178, 179 Kodeksu pracy?

Jak korporacje mogą stworzyć inkluzywne środowisko pracy? [Poradnik]

W świecie, który staje się coraz bardziej globalny, zróżnicowany i świadomy społecznie, inkluzywność w miejscu pracy przestaje być opcjonalnym dodatkiem do kultury organizacyjnej. Coraz częściej jest to warunek konieczny do utrzymania konkurencyjności, przyciągania talentów i budowania zdrowej, silnej organizacji. Jednak wdrażanie autentycznej inkluzywności to proces – głęboki, wymagający odwagi, zaangażowania i gotowości do zmiany.

REKLAMA

Wyższy dodatek za pracę w nocy od 1 maja 2025 r. Dla kogo?

Osoby pracujące w porze nocnej mogą liczyć na dodatek z tego tytułu. Ile będzie wynosił dodatek za pracę w nocy w maju 2025 r.? Czym jest praca w porze nocnej? Za pracę w jakich godzinach przysługuje dodatek?

Maj 2025: kalendarz do druku [PDF]

Pobierz kalendarz maja 2025 do druku z miejscem na notatki. Maj 2025 roku zawiera dwa święta ustawowo wolne od pracy. W tym miesiącu jest również Dzień Matki. Najważniejsze daty już są zaznaczone. Wydrukuj i dopisz swoje notatki.

REKLAMA