Ubezpieczenia

Rozpoczęcie nierolniczej działalności gospodarczej nie powoduje wyłączenia z ubezpieczenia społecznego rolników, pod warunkiem złożenia Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wymaganych w ustawie danych dotyczących zakresu nierolniczej działalności gospodarczej.  

Wykonywanie pracy na stanowisku określonym w zarządzeniu resorto­wym, której nie wymieniono w wykazach A i B, stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytal­nego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczegól­nym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), nie uprawnia do uzyskania emery­tury na podstawie art. 32 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 2 ustawy z dnia 17 grud­nia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jed­nolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.).  

1. Wykładnia art. 17 umowy o ubezpieczeniu społecznym między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, podpisanej w Warszawie z dnia 16 stycznia 1958 r. (Dz.U. z 1959 r. Nr 19, poz. 114), powinna uwzględniać konsekwencje rozpadu Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Oceniając, jakie dokumenty mogą aktualnie poświadczać okresy ubezpieczenia społecznego, przebyte na terytorium byłej Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, należy uwzględnić, że państwa powstałe w wyniku jej rozpadu mogą być jej sukcesorami w odniesieniu do umów międzynarodowych, archiwów, majątku itp. Dotyczy to również Kosowa, znajdującego się pod tymczasową administracją Organizacji Narodów Zjedno­czonych, na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa nr 1244 z dnia 10 czerwca 1999 r. 2. Polski organ rentowy nie jest uprawniony do samodzielnej kwalifikacji okresów zatrudnienia ubezpieczonego w byłej Socjalistycznej Federacyjnej Re­publice Jugosławii, jako okresów ubezpieczenia w rozumieniu art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) oraz art. 9 ust. 1 i art. 4 ust. 1 umowy o ubezpieczeniu społecznym między Rządem Polskiej Rze­czypospolitej Ludowej a Rządem Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii, podpisanej w Warszawie dnia 16 stycznia 1958 r.

Termin przedawnienia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników należy liczyć od pierwszego dnia kwartału, w którym ubezpie­czenie powstało (art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze zm.).  

Brak dokumentów wymienionych w § 20 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) nie uzasadnia zastosowania art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.), jeżeli ubiegający się o emeryturę lub rentę udowodnił uzyskiwanie przychodów wyższych od stanowiących podstawę wymiaru najniższej emerytury lub renty w okresie wymienionym w art. 15 ust. 1 lub 6 tej ustawy.  

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony pracownicy wyłącznie z powodu nabycia przez nią prawa do emerytury na podstawie art. 40 w związku z art. 50 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) stanowi dyskryminację ze względu na płeć (art. 113 k.p.).

W połowie października 2007 r. nasza firma wysłała do Austrii na 12 miesięcy 5 pracowników, którzy zajmują się wdrażaniem nowego projektu, który realizujemy wspólnie z austriackim kontrahentem. Osoby te są ubezpieczone w Polsce na podstawie poświadczonych przez ZUS formularzy E-101. Okazało się, że prace w Austrii przedłużą się o kolejne 4 miesiące. Jakiemu ustawodawstwu będą podlegać w tym czasie delegowani pracownicy? Czy możemy starać się, aby nadal byli ubezpieczeni w Polsce?

Jedna z pracownic zatrudnionych w naszej spółce i spółce powiązanej z nami kapitałowo otrzymała 3-miesięczne wypowiedzenie umowy o pracę. Bieg wypowiedzenia rozpoczął się 1 września i zakończy 30 listopada 2008 r. Ponieważ uznaliśmy, że tak będzie korzystniej dla nas - jest już kandydatka na stanowisko zwalnianej pracownicy - zwolniliśmy pracownicę z obowiązku świadczenia pracy w okresie od 1 października do 30 listopada z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownica rozchorowała się w pierwszych dniach października. Dostarczyła nam zwolnienie lekarskie. Czy przy ustalaniu prawa do świadczeń chorobowych traktować tę osobę jak pracownika, czy przekazać wypłatę świadczeń do ZUS? Czy pracownicy przysługuje wynagrodzenie czy zasiłek chorobowy?

Pracownica naszej firmy w okresie od stycznia do października 2007 r. była zatrudniona na pełny etat, a od listopada 2007 r. i obecnie jest zatrudniona na 3/4 etatu. Wysokość nagrody rocznej uzależniamy od wyników firmy. Za 2007 r. pracownica otrzymała nagrodę w wysokości 2675 zł brutto. W jakiej wysokości nagrodę roczną powinniśmy wliczyć do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego pracownicy? Choruje we wrześniu 2008 r.

Zawarliśmy umowę zlecenia na okres od 15 sierpnia do 15 listopada br. Wynagrodzenie za sierpień w wysokości 970 zł (prowizja od liczby umów zawartych dla firmy) zostało wypłacone zleceniobiorcy 28 sierpnia. Gdyby przepracował cały miesiąc, na pewno otrzymałby wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Czy w związku z tym należy opłacić za niego składkę na Fundusz Pracy za sierpień br.?

W związku z trudną sytuacją ekonomiczną firmy wypowiedzieliśmy kilku pracownikom warunki płacy. Jeden z nich nie wyraził zgody na zmianę tych warunków, dlatego zawarta z nim umowa o pracę miała rozwiązać się po 3-miesięcznym okresie wypowiedzenia (30 kwietnia 2008 r.). W trakcie okresu wypowiedzenia skróciliśmy go o 1 miesiąc. Za pozostały okres pracownik otrzymał odszkodowanie. Umowa o pracę została rozwiązana 31 marca 2008 r. Z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego wyrejestrowaliśmy pracownika z datą 1 kwietnia. W 2008 r. w okresie zatrudnienia pracownik chorował i otrzymał wynagrodzenie chorobowe. Ponownie zachorował po upływie 30 dni od ustania zatrudnienia, czyli 31 marca 2008 r. ZUS odmówił byłemu pracownikowi prawa do zasiłku chorobowego za ten okres. Pracownik wystąpił do sądu o ustalenie, że umowa o pracę rozwiązała się 30 kwietnia 2008 r., a nie 31 marca 2008 r. Sądy rejonowy i okręgowy oddaliły powództwo pracownika. Przyznały, że umowa o pracę rozwiązała się 31 marca 2008 r. Pracownik równocześnie odwołał się od decyzji ZUS odmawiającej prawa do zasiłku chorobowego po rozwiązaniu umowy o pracę. W tym postępowaniu sąd zmienił wydane przez ZUS decyzje i przyznał pracownikowi prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia w naszej firmie. Czy w związku z wyrokiem sądu mamy jakieś obowiązki wobec pracownika?

Od 1 października 2007 r. członkowie rad nadzorczych posiadający miejsce zamieszkania na terytorium Polski podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu od dnia powołania do pełnienia tej funkcji do dnia zaprzestania jej pełnienia.

Pracownikowi przysługuje jednorazowa odprawa emerytalno-rentowa w przypadku, gdy stosunek pracy został rozwiązany w związku z przejściem na rentę lub emeryturę. Odprawa emerytalna lub rentowa przysługuje tylko raz w życiu. Pracownik, który otrzymał taką odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa.

Zatrudniamy pracownicę, która jest uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Mąż pracownicy jest osobą bezrobotną i właśnie stracił prawo do zasiłku. Czy pracownica powinna zgłosić go do ubezpieczenia zdrowotnego w naszej firmie, czy przy swojej rencie?

W grudniu 2008 r. ukończę 55 lat. Łącznie z 9-letnim okresem pracy w gospodarstwie rolnym mam przepracowane prawie 35 lat. Od dwóch lat jestem na rencie z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Przed przejściem na rentę pracowałam na podstawie umowy o pracę w prywatnej firmie. Od półtora roku prowadzę własną firmę, która zajmuje się sprzątaniem. Czy będę miała prawo do wcześniejszej emerytury? Nie należę do otwartego funduszu emerytalnego.

Pracownica, która urodziła się przed 1 stycznia 1949 r., uzyskała prawo do wcześniejszej emerytury po ukończeniu 55 lat. Emeryturę pobierała od października 2003 r. do lipca 2004 r., a od 1 sierpnia 2004 r. zatrudniliśmy ją na podstawie umowy o pracę (nadal u nas pracuje). Pracownica zwróciła się do nas z pytaniem, czy w związku zatrudnieniem po przyznaniu prawa do emerytury może przeliczyć podstawę wymiaru z uwzględnieniem obowiązującej teraz kwoty bazowej? Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury przysługującej pracownicy wynosi 248%. Prosimy także o wyjaśnienie, czy przysługuje jej emerytura z tytułu ukończenia 60 lat i w jakiej wysokości?

Uposażeniem należnym w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej, które stanowi podstawę wymiaru emerytury wojskowej (art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (jednolity tekst: Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.), w przypadku zawieszenia uposażenia na podstawie art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz.U. Nr 176, poz. 1750 ze zm.), jest uposażenie wypłacone w wysokości ograniczonej tym przepisem w ostatnim miesiącu pełnienia zawodowej służby wojskowej.

Zleceniobiorcy będący uczniami gimnazjum, szkoły ponadgimnazjalnej lub ponadpodstawowej albo studentami nie podlegają ubezpieczeniom społecznym ani ubezpieczeniu zdrowotnemu do ukończenia 26 lat. Oba warunki - odpowiedniego wieku i posiadania statusu ucznia lub studenta muszą być spełnione łącznie przez cały czas trwania umowy, aby osoby te nie podlegały ubezpieczeniom.

Od 1 sierpnia br. chcemy zawrzeć umowę zlecenia z funkcjonariuszem Państwowej Straży Pożarnej. Czy z tytułu umowy zlecenia należy go zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego?

Zmarł mąż naszej 47-letniej pracownicy, który przez 10 lat był pracownikiem innej firmy. Na wychowaniu pracownicy pozostała córka w wieku 15 lat, która nadal się uczy. Czy pracownica ma prawo do renty po zmarłym mężu? Czy jeśli otrzyma na siebie rentę rodzinną, będzie mogła nadal pracować?

Nasza firma w okresie od 1 do 31 lipca 2008 r. chce zawrzeć umowę zlecenia z programistą zatrudnionym jednocześnie na podstawie umowy o pracę w innej firmie. Złożył nam oświadczenie, że do końca roku w swoim zakładzie pracy przebywa na urlopie bezpłatnym. Jakim ubezpieczeniom programista będzie podlegał z tytułu umowy zlecenia (pracuje u siebie w domu)?

Pracownik przeszedł na świadczenie przedemerytalne. Nie otrzymał wówczas odprawy emerytalnej. Obecnie uzyskał prawo do emerytury. Czy powinniśmy wypłacić mu odprawę emerytalną?

W wielu zakładach pracy pracodawcy dodatkowo ubezpieczają grupowo pracowników na życie. W praktyce w związku z tym, że osoby zatrudnione w zakładzie i administrujące ubezpieczeniem grupowym otrzymują od towarzystwa ubezpieczeniowego wynagrodzenie (prowizję - na ogół określony procent od wartości przekazywanych składek), pracodawcy mają wątpliwości, czy czynności związane z obsługą tego ubezpieczenia mieszczą się w pojęciu wykonywania obowiązków pracowniczych.

Prowadzę kadry w szkole podstawowej. Zatrudniona w szkole nauczycielka, która urodziła się 3 grudnia 1958 r., w tym roku skończy 50 lat. Wówczas będzie miała 24 lata 9 miesięcy i 20 dni pracy w szkole i do tego jeszcze 5 lat 2 miesiące i 15 dni okresów nieskładkowych. Chce przejść na emeryturę nauczycielską dopiero w 2010 r., ale jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Czy nauczycielka będzie mogła przejść na wcześniejszą emeryturę nauczycielską w 2010 r. bez względu na wiek po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy? Czy w 2010 r. będzie mogła złożyć wniosek o przekazanie składek zgromadzonych w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa? Warunki stażu ogólnego i stażu nauczycielskiego spełni do 31 grudnia 2008 r. Czy wniosek o przekazanie składek z otwartego funduszu musi złożyć do końca 2008 r.? Czy w świetle obowiązujących przepisów fakt, że nauczycielka jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego uniemożliwi jej przejście na wcześniejszą emeryturę w późniejszych latach (po 2008 r.)?

Nasz pracownik przechodzi na emeryturę. Niebawem zatrudnimy go ponownie, ale tylko na 1/2 etatu. Pracownik poinformował nas, że w związku z tym, że będzie dalej u nas pracował, chce się zrzec odprawy emerytalnej. Czy jeżeli odbierzemy od pracownika takie oświadczenie na piśmie, to możemy niewypłacać mu odprawy?