Czym umowa zlecenia różni się od umowy o dzieło?

Umowy cywilnoprawne

Umowa zlecenia i umowa o dzieło należą do kategorii umów cywilnoprawnych uregulowanych w Kodeksie cywilnym. Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie, natomiast przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Autopromocja

Umowa starannego działania i umowa rezultatu

Umowa zlecenia jest umową starannego działania. Jej istotą jest więc sumienne, odpowiedzialnie działanie przyjmującego zlecenie w ramach kontraktu. Umowa o dzieło to z kolei umowa rezultatu. Wykonawca zobowiązuje się na jej podstawie do wykonania oznaczonego dzieła. Jest odpowiedzialny za jego wykonanie, jakość oraz wydanie, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia i odbioru dzieła.

Zobacz także: Praca nakładcza

Zasadniczą różnicą między umową zlecenia a umową o dzieło jest więc to, że osoba podejmująca pracę na podstawie umowy zlecenia nie jest odpowiedzialna za ostateczny efekt swojej pracy, natomiast przy umowie o dzieło liczy się końcowy efekt i od tego zależy wypłata wynagrodzenia.

Autopromocja

Webinarium: Sygnaliści w dokumentacji pracodawcy – wzory prawidłowych zapisów

Sprawdź

Polecamy produkt: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)

Wynagrodzenie

Umowa zlecenia może mieć charakter odpłatny lub nieodpłatny. Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie. Najczęstszą sytuacją jest umówienie się stron co do wysokości wynagrodzenia za świadczoną pracę. Przy braku takiej umowy, wynagrodzenie może wynikać z obowiązującej taryfy. W przypadku braku taryfy, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.

Umowa o dzieło z natury swej jest umową odpłatną. Należy jednak wyjaśnić, iż dopuszczalne jest zastrzeżenie w umowie, że wykonanie dzieła nastąpi nieodpłatnie. W doktrynie przyjmuje się jednak, że w takim przypadku zawartej umowy nie można raczej uznać za umowę o dzieło. Może być ona traktowana jak inna umowa o świadczenie usług, a w wypadku wykonania dzieła gdy własność wykonanego dzieła ma przejść bezpłatnie na zamawiającego, jak umowa darowizny.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Polecamy serwis: Zatrudnianie i zwalnianie

Sposób ustalenia przez strony wynagrodzenia za dzieło normują przepisy. Zgodnie z art. 628 k.c. wysokość wynagrodzenia za wykonanie dzieła można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia. Jeżeli strony nie określiły wysokości wynagrodzenia ani nie wskazały podstaw do jego ustalenia, poczytuje się w razie wątpliwości, że strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Jeżeli także w ten sposób nie da się ustalić wysokości wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające uzasadnionemu nakładowi pracy oraz innym nakładom przyjmującego zamówienie. Strony mogą też przyjąć tzw. wynagrodzenie kosztorysowe, określone na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów, a także wynagrodzenie ryczałtowe, które jest z góry określone w umowie w oznaczonej kwocie lub wartości globalnej za wykonanie dzieła.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Ubezpieczenie

Przy umowie zlecenia zleceniodawca ma obowiązek opłacać składki ZUS pracownika. Nie dotyczy to jednak zatrudniania studentów. Umowa o dzieło jest natomiast o tyle atrakcyjną formą zatrudnienia z punktu widzenia pracodawców, że zatrudniający nie odprowadza składek ZUS. Naliczany jest od niej koszt uzyskania przychodu min. 20% bez względu na wydatki ponoszone przez zatrudnionego.

Świadczenie pracy

Przy umowie zlecenia regułą jest osobiste świadczenie pracy przez zleceniobiorcę. Natomiast umowa o dzieło nie musi być wykonywana osobiście przez przyjmującego zamówienie, lecz może być wykonywana także przez jego pomocników lub innego osoby. Obowiązek osobistego wykonania dzieła istnieje jednak w sytuacji gdy jego wykonanie zależy od osobistych przymiotów wykonawcy. Chodzi tutaj o szczególne umiejętności, np. skrzypka, krawca czy fryzjera. W przypadku umowy zlecenia przypisy tylko wyjątkowo dopuszczają wykonanie zlecenia przez zastępcę, jeśli wynika to z umowy stron, zwyczaju czy okoliczności, np. choroba zleceniobiorcy.

Zobacz także: Potrącenia z umów cywilnoprawnych

Przedawnienie roszczeń

Odmienne są również terminy przedawnienia roszczeń w stosunku do umowy zlecenia i umowy o dzieło. Roszczenia z umowy zlecenia przedawniają się na zasadach ogólnych w terminach przewidzianych na podstawie art. 118 k.c. - w ciągu 10 lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w terminie 3 letnim. Natomiast dwuletni okres przedawnienia dotyczy:

1. roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
2. roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

Natomiast roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry