3 stopnie niepełnosprawności. Jakie przywileje w pracy w 2025 r.? [LISTA]

• 3 stopnie niepełnosprawności. Co oznaczają?
• Jakie przywileje w pracy dla osób niepełnosprawnych? [LISTA]
• Jakie zmiany planuje rząd?

3 stopnie niepełnosprawności. Co oznaczają?

Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Określamy trzy stopnie niepełnoprawności:

• znaczny;
• umiarkowany;
• lekki.

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Z kolei do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczamy osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Dzieciom do ukończenia 16. roku życia wydaje się orzeczenie o niepełnosprawności bez orzeczenia stopnia.

Odpowiednie orzeczenia wydają powiatowe lub miejskie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. W takim orzeczeniu ustala się niepełnosprawność albo stopień niepełnosprawności, nie więcej niż trzy symbole niepełnosprawności oraz określone wskazania.

Jakie przywileje w pracy dla osób niepełnosprawnych? [LISTA]

Krótszy czas pracy osoby niepełnosprawnej (stopień znaczny i umiarkowany)

Pamiętajmy, iż czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.

W przypadku osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności czas pracy nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo.

Przepisów o czasie pracy nie stosuje się jednak do osób zatrudnionych przy pilnowaniu. Kolejnym wyjątkiem jest sytuacja, gdy na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę (koszt takich badań ponosi pracodawca).

Dodatkowa przerwa w pracy dla osób z niepełnosprawnościami (stopień lekki, umiarkowany, znaczny)

Osoba niepełnosprawna ma też prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas przerwy wynosi 15 minut i jest wliczany do czasu pracy. Nie narusza to przepisów Kodeksu pracy,

Dodatkowy urlop dla osoby niepełnosprawnej (stopień umiarkowany, znaczny)

Dodatkowe 10 dni roboczych w roku kalendarzowym przysługuje osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba niepełnosprawna nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Piszemy o tym w artykule pt. Dodatkowy urlop pracownika z niepełnosprawnością do zmiany

Taki dodatkowy urlop nie przysługuje jednak, gdy osoba z niepełnosprawnością jest uprawniona do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych. Podobnie jest w przypadku prawa do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów (jeżeli jednak jego wymiar jest niższy niż 10 dni, to zamiast niego przysługuje dodatkowy urlop przewidziany dla osób niepełnosprawnych).

Autopromocja

Zatrudnianie cudzoziemców. Procedury i rozliczenia

Sprawdź

Zwolnienie z pracy na turnus rehabilitacyjny dla osoby niepełnosprawnej (stopień umiarkowany, znaczny)

Osoba o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności ma prawo do zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia:

• w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku;
• w celu wykonania badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy, jeżeli czynności te nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.

Dofinansowanie do wynagrodzenia z PFRON (stopień lekki, umiarkowany, znaczny)

Pracodawcy (spełniającemu określone warunki) przysługuje ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, o ile pracownik ten został ujęty w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych. Aktualnie miesięczne przysługuje w kwocie:

• 2760 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 1550 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 575 zł – w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Powyższe kwoty w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, którym orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, zwiększa się o:

• 1380 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności;
• 1035 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności;
• 690 zł w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności.

Jakie zmiany planuje rząd?

Resort rodziny pracuje nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt (UD137) zakłada m.in. weryfikację przez pracodawców statusu osoby niepełnosprawnej. „Na żądanie uwierzytelnione znakiem orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności oraz numerem PESEL osoby, której dotyczy to orzeczenie, na podstawie danych zgromadzonych w Elektronicznym Krajowym Systemie Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności, powiatowy lub wojewódzki zespół udostępni bezpłatnie informację o ważności tego orzeczenia. Proponowany mechanizm pozwala na szybkie potwierdzenie czy konkretne orzeczenie jest ważne” – podano w wykazie prac legislacyjnych rządu.

W planach jest również przebudowa całego systemu.