REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek ponownego zatrudnienia zwolnionego pracownika - wielu pracodawców i pracowników nie wie o tym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Obowiązek ponownego zatrudnienia zwolnionego pracownika - wielu pracodawców i pracowników nie wie o tym
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy trzeba zatrudnić ponownie pracownika zwolnionego z przyczyn ekonomicznych? Po jakim czasie można ponownie zatrudnić pracownika? Po jakiej przerwie w zatrudnieniu u tego samego pracodawcy? Czy pracodawca może zatrudnić ponownie pracownika w miejsce zwolnionego? Kiedy zgłosić gotowość do pracy?

rozwiń >

Obowiązek ponownego zatrudnienia zwolnionego pracownika - wielu pracodawców i pracowników nie wie o tym

Jeżeli w zakładzie pracy dojdzie do tzw. zwolnień grupowych, czy też indywidualnych - ale co najważniejsze - z przyczyn nie dotyczących pracowników, pracodawca ma pewne obowiązki. Istotą i podstawą prawną do działań pracodawcy jest ustawa z dnia 13 marca 2003 r.  szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 61, dalej jako: ustawa). 

REKLAMA

Autopromocja

Przyczyny zwolnień grupowych

Jeżeli dojdzie do rozwiązania umowy o pracę właśnie w trybie tej ustawy, przyczyna nigdy nie może dotyczyć bezpośrednio pracownika. Przyczyna zakończenia stosunku pracy zawsze musi być związana z pracodawcą. W literaturze przedmiotu pojawiają się takie poglądy, że przyczyny zostały określone tak szeroko w ustawie, że w istocie każda zmiana w funkcjonowaniu zakładu pracy może stanowić przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy leżącą po stronie pracodawcy. Oczywiście pracodawca musi się liczyć z tym, że jeżeli pracownik się odwoła i sprawa trafi do sądu będzie musiał udowodnić prawdziwość i zasadność przyczyny. 

Przykład
Jakie przyczyny zwolnień grupowych?

Mogą to być np. pewnego rodzaju zmiany i przekształcenia organizacyjne, technologiczne, restrukturyzacyjne, zmniejszenie zapotrzebowania na świadczenie danych usług - które dotychczas pracodawca świadczył dla kontrahentów (a co za tym idzie zmniejszy się zapotrzebowanie pracowników na wykonywania prac z tym związanych). Mogą to być szeroko rozumiane zmiany kadrowe, problemy finansowe pracodawcy, niewypłacalność, likwidacja stanowisk pracy czy też nawet likwidacja całego działu lub jednostki organizacyjnej zakładu. 

Fikcyjne zwolnienie - czy pracodawca może zatrudnić ponownie pracownika w miejsce zwolnionego?

Jeżeli zdarzy się tak, że pracodawca rozwiąże z pracownikiem umowę w trybie ustawy, a w jego miejsce, na to samo stanowisko, z tym samym zakresem obowiązków zatrudni innego pracownika, może to być uznane za tzw. fikcyjne zwolnienie. Jeżeli sprawa trafi do sądy, będą w tym zakresie weryfikowane wszelkie dowody, w tym zeznania świadków, dokumenty i rodzaj pracy. Tutaj niezwykle ważny jest obowiązek pracodawcy a jednocześnie prawo pracownika, który ma prawo powrotu do zakładu pracy - jeżeli przyczyn zwolnienia ustała. Pracodawcy często nie mają świadomości tej regulacji, przez co narażają się na spory i kontrole państwowej inspekcji pracy. Pracownik może mieć bowiem w takiej sytuacji roszczenie o nawiązanie stosunku pracy, które może skierować do sądu pracy. W tym zakresie swoboda prowadzenia działalności gospodarczej przez pracodawcę i doboru pracowników - jest mocno ograniczona. Wynika to z funkcji ochronnej prawa pracy, która działa na rzecz pracowników. 

Czy trzeba zatrudnić ponownie pracownika zwolnionego z przyczyn ekonomicznych?

Tak, w razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej pracodawca powinien zatrudnić pracownika, z którym rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia. Kiedy to się dzieje? Tylko w sytuacji, jeżeli zwolniony pracownik zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy.

Kiedy pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika?

Pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika, który został zwolniony z przyczyn go niedotyczących, a w ciągu roku zgłosił chęć powrotu do pracy. Pracodawca powinien zrealizować obowiązek ponownego zatrudnienia w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Co ciekawe, zwolnieni z pracy w ramach zwolnień grupowych przeprowadzonych z powodu złej kondycji finansowej firmy mają bezwarunkowo pierwszeństwo przy zatrudnieniu przez 15 miesięcy od rozwiązania z nimi umów. 

Ważne
Dużo chętnych mało miejsc pracy 

Jednak może zdarzyć się tak, że liczba uprawnionych kandydatów (zlikwidowanych miejsc pracy) przekracza liczbę nowo zatrudnionych (nowo tworzonych miejsc pracy), wówczas procedura rekrutacyjna - z przyczyn obiektywnych - musi być realizowana "wybiórczo", przy uwzględnieniu kryteriów umożliwiających pracodawcy prawidłową selekcję kandydatów, które jednak nie mogą naruszać zasady równego traktowania pracowników w zakresie nawiązania stosunku pracy - tak uznał Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych, w wyroku z dnia 20 stycznia 2015 r., III PK 52/14.

Jak zgłosić gotowość i chęć powrotu do pracy?

Ustawodawca nie określa formy w jakiej pracownik powinien zgłosić chęć powrotu do zakładu pracy. Zatem przyjmuje się, że zgłoszenie przez pracownika zamiaru powrotu do zakładu pracy przed upływem roku od rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy może nastąpić przez każde jego zachowanie, które ujawnia ten zamiar w sposób dostateczny. Wydaje się jednak, że najbezpieczniejsza dla celów dowodowych jest forma pisemna, nie ustna. 

Po jakim czasie można ponownie zatrudnić pracownika? 

Jeżeli pracownik zwolniony z przyczyn go niedotyczących, po roku od zwolnienia nie zgłosi chęci zatrudnienia, pracodawca może w ramach tej samej grupy zawodowej zatrudnić innego pracownika. Co oznacza jednak: "grupa zawodowa”. To sformułowanie dotyczy nie tylko zespół pracowników wykonujących ściśle określony zawód (nauczyciel, lekarz, pracownik biurowy, kierowca) bądź pracowników spełniających w zakładzie pracy takie same funkcje (czynności), ale również pracowników o podobnych kwalifikacjach realizujących określone zbliżone rodzajowo zadania. Zaliczenie pracowników do tej samej grupy zawodowej zależy także od charakteru zakładu pracy, rodzaju wykonywanych zadań i wymaganego przygotowania pracowników.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odszkodowanie za naruszenie obowiązku ponownego zatrudnienia pracownika

Pracownikowi, z którym pracodawca - wbrew obowiązkowi - nie zawarł umowy o pracę, przysługuje odszkodowanie w wysokości ustalonej na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego (art. 471 KC w związku z art. 300 KP). Ustalenie odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego nie oznacza, że w każdym przypadku pracownik nabywa do niego prawo za cały okres pozostawania bez pracy, skoro na każdym etapie sporu aktualne jest zagadnienie weryfikacji okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi pracodawca (art. 471 KC) w graniach normalnego związku przyczynowego (art. 361 § 1 KC). Możliwe jest także ograniczenie wysokości odszkodowania w razie przyczynienia się pracownika do powstania lub zwiększenia szkody, a wówczas obowiązek jej naprawienia (art. 362 KC) ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron - tak uznał Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 11 stycznia 2018 r., II PK 234/17.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

REKLAMA

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądlądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszytskich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

REKLAMA