Reprezentacja pracodawcy w sprawach pracowniczych i skutki jej naruszenia przy rozwiązywaniu umów o pracę

Reprezentacja pracodawcy

Na gruncie kodeksu pracy pracodawcą może być osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna (osoba prawna lub inna, np. spółka kapitałowa lub osobowa) zatrudniające pracowników. Za pracodawcę będącego jednostką organizacyjną czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje osoba lub organ zarządzający tą jednostką albo inna wyznaczona do tego osoba (art. 31 § 1 kodeksu pracy). W odniesieniu do pracodawców - osób prawnych krąg reprezentantów jest zatem szerszy niż na gruncie ogólnych zasad reprezentacji wynikających z art. 38 kodeku cywilnego, tj. organów w zakresie wynikającym z ustawy i opartego na niej statutu. W przypadku pracodawców będących osobami fizycznymi ww. czynności podejmują osoby te samodzielnie (osobiście), osoby zarządzające lub inne do tego wyznaczone (art. 31 § 2 kodeksu pracy).

Zasady reprezentacji danego podmiotu i uprawnione w tym zakresie organy lub osoby należy ustalać każdorazowo przy dokonywaniu danej czynności. Określają je przepisy prawa i inne akty właściwe dla danego podmiotu (jak statuty, umowy, regulaminy itp.). Jako przykład uprawnionych do działania za pracodawcę organów i osób można wskazać zarządy spółek kapitałowych i wspólników spółek osobowych. W odniesieniu do osób zarządzających konieczne jest stwierdzenie występowania dwóch elementów: uprawnienia do dokonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i pierwotny (wynikający z przepisów prawa, a nie czynności prawnych uprawnionych podmiotów) charakter tego uprawnienia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.04.2008 roku, II PK 288/07). Nie ma przeszkód, by osoba zarządzająca była jednocześnie zatrudniona na podstawie stosunku pracy lub umowy cywilnoprawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25.11.2004 roku, I PK 42/04). Osobę taką należy odróżnić od członka organu zarządzającego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3.04.2007 roku, II PK 247/06). 

Zobacz również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki

Z kolei, wyznaczenie osoby dokonującej czynności z zakresu prawa pracy w rozumieniu art. 31 § 1 KP następuje przez złożenie oświadczenia woli przez osobę lub organ kierujący jednostką organizacyjną będącą pracodawcą i wyrażenie zgody przez wyznaczoną osobę. Forma tego oświadczenia uzależniona jest od wewnętrznych regulacji w danej jednostce organizacyjnej, w przypadku spółki handlowej powinna wynikać ze statutu, a oświadczenie musi być złożone w sposób wyraźny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20.09.2005 roku, II PK 412/04).