Zasady odpowiedzialności pracodawcy tolerującego mobbing

W spółce N. od kwietnia 2004 r. na stanowisku doradcy medycznego była zatrudniona Z. na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z wynagrodzeniem wynoszącym 12,8 tys. zł miesięcznie. Była w tym okresie dobrze oceniana, awansowała oraz otrzymała udziały w spółce. Zatrudnienie przebiegało bez większych problemów do marca 2006 r., kiedy to przełożoną doradcy Z. została A. Przełożona ta wywołała poważny konflikt z Z. oraz z dwoma innymi pracownikami, często używając wobec tych osób pogardliwych i wulgarnych określeń, a także rozsiewając plotki na temat ich życia prywatnego.

Z. słyszała również, że jest na nią nagonka i że jest pracownikiem przeznaczonym do zwolnienia. Przedstawiono jej też zarzut molestowania innego pracownika. W efekcie Z. sama zwolniła się z pracy. Po odejściu ze spółki N. musiała poddać się leczeniu, a później zatrudniła się w innej firmie, ale na znacznie gorszych warunkach.

Po pewnym czasie Z. skierowała przeciwko byłemu pracodawcy pozew opiewający na 30 tys. zł tytułem zadośćuczynienia za doznane krzywdy w pracy.

Orzeczenia sądów

W I instancji powódka Z. proces wygrała – sąd zasądził na jej rzecz żądaną kwotę oraz zwrot kosztów procesowych. Zdaniem sądu, z materiału dowodowego jednoznacznie wynika, że A. naruszyła godność, dobre imię i cześć powódki nie tylko w codziennej pracy, ale też na spotkaniach z zarządem spółki. Zarząd tolerował takie zachowanie, w związku z czym Z. mogła czuć jego przyzwolenie na takie zachowanie. Tym samym zarząd przez brak reakcji przyczynił się do naruszenia dobrego imienia, czci i godności powódki, podczas gdy jako pracodawca powinien dbać o poszanowanie godności oraz przeciwdziałać mobbingowi i nierównemu traktowaniu pracowników. Dlatego, w świetle art. 24 i art. 6 Kodeksu cywilnego, roszczenie powódki zostało udowodnione, a zasądzona kwota jest adekwatna do zachowania strony pozwanej oraz sposobu naruszeń dóbr osobistych powódki i wagi tych naruszeń. Apelację od powyższego wyroku wniosła pozwana. Powódka wniosła o oddalenie apelacji. Sąd Okręgowy wyrokiem zaskarżonym rozpoznawaną skargą kasacyjną oddalił apelację. Skargę kasacyjną złożyła pozwana spółka.

Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego

Skarga byłego pracodawcy doradcy Z. została w całości oddalona. Sąd Najwyższy wskazał, że stan faktyczny został w sądach niższych instancji bezsprzecznie udowodniony.

Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego, dobra osobiste człowieka, w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Z tego względu ochrona wynikająca z art. 24 Kodeksu cywilnego jest ochroną cywilnoprawną także wtedy, gdy korzysta z niej pracownik w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych przez pracodawcę lub – szerzej – w związku z takim naruszeniem tych dóbr, za które odpowiada pracodawca. W razie naruszenia przez pracodawcę dobra osobistego pracownika (osobę, za którą pracodawca odpowiada) pracownik może między innymi żądać zadośćuczynienia pieniężnego na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym (art. 24 § 1 zdanie trzecie Kodeksu cywilnego).