Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czym jest mafia nadgodzinowa?

Eq system sp. z o.o.
eksperci w zakresie zarządzania procesami produkcji i zarządzania personelem
Łukasz Zaborowski
ekspert i HR manager w eq system
Czym jest mafia nadgodzinowa?
Czym jest mafia nadgodzinowa?
Mafia nadgodzinowa - co to oznacza dla pracodawcy? Ile firma może stracić przez mafię nadgodzinową?

Nadgodziny a mafia nadgodzinowa

Zmowa pracowników, aby bez uzasadnienia biznesowego pracować w nadgodzinach, może narazić przedsiębiorstwo na poważne straty. To rzeczywistość, z którą mierzy się już sporo firm, ale - mimo że problem “mafii nadgodzinowej” niewątpliwie w nich występuje - niewiele się o tym mówi. O tym, jak powstaje “mafia nadgodzinowa”, jak jej zapobiegać i jakimi narzędziami zwalczać, pisze ekspert eq system Łukasz Zaborowski, certyfikowany doradca w zakresie zwinnych metod i ram postępowania oraz zarządzania projektami opartych na produktach

Praca w nadgodzinach - motywem są pieniądze

Pod pojęciem „mafii nadgodzinowej” kryje się grupa pracowników, którzy celowo nie wykonują swoich zadań w podstawowym czasie pracy po to, by móc je dokończyć w dodatkowo płatnych godzinach. Motyw jest więc oczywisty - pieniądze. Możliwość dodatkowego zysku, wynikającego z nieuzasadnionej pracy w nadgodzinach powoduje, że w wielu organizacjach pracownicy zrzeszają się w ukryciu w grupy, które wykonują swoje obowiązki znacznie dłużej niż to konieczne. Badania prowadzone w trakcie audytów przez ekspertów eq system pokazują, że nieuzasadnione nadgodziny, zgłaszane przez pojedynczych pracowników, stanowią od 10 do 25% wszystkich nadgodzin w firmie. Z tego aż 3-7 % to nadgodziny wypracowywane na skutek zmowy pracowników. Zazwyczaj idzie to w parze ze „sztucznym” obniżeniem efektywności w normatywnym czasie pracy.

Zmowa nadgodzinowa

Na szczycie „mafii nadgodzinowej” stoi capo di tutti, a więc osoba, która pełni rolę szefa grupy pracowników pozostających w zmowie nadgodzinowej. Najczęściej to pracownik średniego szczebla w strukturze firmy. Obsadzona jest także rola consigliere, czyli prawej ręki szefa grupy – zwykle jest to osoba z największym doświadczeniem i obdarzona dużym zaufaniem przez właścicieli firmy lub zarządu. Pozostałe osoby zaangażowane w ten proceder to soldato - żołnierze, którzy pilnują, by cały proces był realizowany zgodnie z ustaleniami. Cel jest jasny: wygenerowanie jak największej liczby nadgodzin, które zostaną wypłacone przez pracodawcę.

Dlaczego powstają mafie nadgodzinowe?

Czynników sprzyjających powstawaniu takiego zjawiska jest kilka. Do szczególnie ważnych należy zanik odpowiedzialności oraz deficyt uwagi organizacji. - W organizacjach, które badałem, pracownicy nie wiedzieli, w jakim stopniu realizują cele przedsiębiorstwa, nie mieli też świadomości, w jaki sposób ich praca przekłada się na nie. W efekcie nie widzieli sensu swojej pracy i brakowało im motywacji, by uczciwie wykonywać swoje obowiązki. Zanik odpowiedzialności w takich przypadkach objawia się tym, że w normatywnym czasie pracy pracownik wykonuje innego rodzaju zadania; niezaplanowane lub zwyczajnie niepotrzebne - mówi Łukasz Zaborowski.

Z kolei deficyt uwagi organizacyjnej wiąże się z nienależytym nadzorem lub kontrolą pracy pracowników. Zarząd może więc wiedzieć o nadgodzinach, ale nie o tym, czy są one uzasadnione, ponieważ wskaźniki efektywności pracy, nie są dostatecznie kontrolowane.

W tworzeniu zmowy pracowniczej pomagają także tzw. „silosy”. Dana jednostka (dział, wydział, departament) realizuje tylko swoje cele lub wskaźniki, nie biorąc pod uwagę celów pozostałych części firmy. Oczywiście - są one zbieżne z celami biznesowymi całego przedsiębiorstwa, ale przez oderwanie od innych komórek organizacyjnych mamy do czynienia z zanikiem współpracy pomiędzy działami, co wspiera takie zjawiska jak „mafia nadgodzinowa”.

Rozwiązaniem problemu może być system, który pokaże pracownikowi, jak jego praca wpływa na koszty przedsiębiorstwa oraz w jaki sposób realizuje cele biznesowe pracodawcy. Taki, który w jasny i transparentny sposób zakomunikuje, ile pracownik może zarobić w danym miesiącu, uwzględniając zmienne składniki wynagrodzenia.

Mafia nadgodzinowa - jak powstaje i funkcjonuje?

Nie zawsze można dokładnie odtworzyć, w jaki sposób zmowa pracownicza powstawała lub kto był jej inicjatorem. Zazwyczaj pierwszym krokiem jest wypuszczenie tzw. „balonów próbnych”. Osoba z największym doświadczeniem w danej komórce organizacyjnej, ciesząca się dużym zaufaniem w firmie i budząca najmniej podejrzeń, zaczyna zostawać po godzinach. Robi to systematycznie, obserwując równocześnie, w jaki sposób reaguje na to organizacja – czy nadgodziny są wypłacane, w jakim czasie, czy są kontrolowane, kwestionowane, czy zaczyna to wzbudzać zainteresowanie ze strony przełożonych wyższego szczebla. Jeśli nikt w firmie nie zwróci na to uwagi, jest to sygnał do rozszerzenia działań.

Drugim krokiem są tzw. „misje wywiadowcze”. Zaangażowanych w nie jest już więcej osób, zaczynających zostawać po standardowych godzinach pracy. Teoretycznie można znaleźć racjonalne uzasadnienia ich pracy w nadgodzinach, ale w rzeczywistości wcale tak nie jest. Przykładowo: kilka osób bierze w tym samym czasie urlop, nadgodziny przepracowywane są podczas ich nieobecności. Pracownicy uważają, że nadgodziny są potrzebne, by wykonać dany zakres pracy i by zapobiec zaległościom. Na tym etapie ponownie zaczyna się sondowanie reakcji organizacji. Jeśli jest nią nagroda, czyli wypłacone nadgodziny, to „mafia” zaczyna działać bardziej regularnie i systemowo.

Systemowe działanie wymaga „zasłony dymnej”, czyli kilku solidnych uzasadnień, które pokazują, że pracownicy działu czy komórki organizacyjnej muszą zostawać po godzinach. Wprowadza się więc procesy mające na celu zmniejszenie efektywności pracy pracowników danego działu: czynności dodatkowe, kolejne czasochłonne rejestry, raporty, działania, które muszą być wykonane.

W analizowanych przez nas przedsiębiorstwach zdarzają się nawet zjawiska blokady ze strony mafii nadgodzinowej przy zatrudnieniu nowego pracownika do danego działu - mówi Łukasz Zaborowski. Pracownicy negują kwalifikacje nowo zatrudnionych pracowników, albo, tak jak ma to miejsce w prawdziwych strukturach mafijnych, przyjmowani są pracownicy rekomendowani przez osoby z danej komórki organizacyjnej.

Mafia nadgodzinowa - skutki dla przedsiębiorcy

Ten proceder może trwać latami. Generuje potężne, całkowicie nieuzasadnione koszty dla firmy, które są całkowicie nieuzasadnione. Oprócz czynników finansowych, są jeszcze inne skutki działania “mafii nadgodzinowej” w organizacji - już nie tak oczywiste i nie tak łatwe do oszacowania, ale równie szkodliwe dla firmy.

Jednym z nich jest „kryzysowa mentalność”. Polega na tym, że pracownicy nastawieni są na przetrwanie. W przypadku struktury „mafii nadgodzinowej”, komórka organizacyjna staje się swego rodzaju bastionem, który musi bronić swoich przywilejów oraz niepisanej umowy wewnętrznej. Pracownicy nie są zmotywowani do tego, by szukać usprawnień w organizacji, zwiększać efektywność swojej pracy, bo mogłoby to prowadzić do utraty możliwości dodatkowego zarobku. Chęć utrzymania status quo może nawet doprowadzić do sytuacji, w której pracownicy będą torpedować pomysł dodatkowych zatrudnień (który może się pojawić w związku z dużą liczbą nadgodzin).

Analizując procesy w przedsiębiorstwach, niejednokrotnie zauważyliśmy, że te konsekwencje i niekorzystne zjawiska w danej organizacji zaczynają się rozpowszechniać także na inne działy czy komórki organizacyjne – mówi Łukasz Zaborowski. Pracownicy innych działów zaczynają brać przykład z “mafii”, widząc, że nieprawidłowe działania są w pewien sposób wynagradzane. Spada morale w całej organizacji, gdyż pracownicy spoza „układu” widzą niesprawiedliwość w zakresie rozliczania pracy i wysokości wynagrodzeń. Następuje utrata zaufania do przełożonych, do przedsiębiorstwa oraz zanik priorytetów.

„Mafia nadgodzinowa” powoduje coraz to większe utrudnienia w komunikacji. Brak swobodnego przepływu informacji pomiędzy działami wpływa na spowolnienie procesów zachodzących w przedsiębiorstwie oraz deficyty w pracy zespołowej i w przywództwie. Pogarszają się przez to warunki działania, podejmowania decyzji, a w rezultacie firma przestaje realizować swoje cele biznesowe. Równocześnie generowane są dodatkowe, nieuzasadnione koszty (już nie tylko te bezpośrednio związane z nadgodzinami).

Jak zapobiegać powstawaniu „mafii nadgodzinowej” w przedsiębiorstwie?

Podstawowym obszarem, który pozwala wyeliminować zjawisko „mafii nadgodzinowej", jest właściwe zarządzanie czasem pracy, zarówno w kontekście planowania, ewidencji, jak i rozliczania.

W zakresie planowania czasu pracy należy zwrócić uwagę na odpowiednie plany pracy, ich połączenie z celami produkcyjnymi, sprzedażowymi czy innymi celami biznesowymi przedsiębiorstwa. Warto też upewnić się, czy istnieje możliwość odpowiedniego planowania obsady – w jakich godzinach i dniach występuje większe zapotrzebowanie na pracowników usługowych (np. w branży handlowej), w jakim czasie - na pracowników produkcyjnych (sezonowość produkcji, planowane przyszłe zlecenia). Niezbędna jest elastyczna reakcja na zmiany w zapotrzebowaniu na obsadę.

W zakresie ewidencji czasu pracy, konieczny jest wgląd w to, w jakich godzinach pracownicy rzeczywiście pracują (np. ewidencja czasu pracy połączona z kontrolą przebywania w odpowiednich pomieszczeniach czy pracy na poszczególnych maszynach) i w jakich miejscach przebywają (aby zweryfikować, które czynności wykonywane przez pracownika są zbędne). Ewidencja czasu pracy jest również kluczowa w przypadku pracy zdalnej.

W zakresie rozliczania czasu pracy należy mieć na uwadze okres rozliczeniowy oraz sposób wypłaty nadgodzin (np. czy nadgodziny wypłacane są zgodnie z okresem rozliczeniowym). W przypadku braku odpowiedniego systemu rozliczania czasu pracy, zintegrowanego z modułem naliczania płac, gdy do działu kadrowo-płacowego spływają informacje z różnych źródeł, np. w postaci plików Excel, bardzo łatwo o przeoczenia i pomyłki.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(2)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
  • Skarbowiec
    2021-05-20 14:08:01
    W administracji skarbowej jest dokładnie na odwrót. Jak mafia zachowuje się Państwo, które zmniejsza zatrudnienie, zwiększa ilość zadań, a za nadgodziny nie płaci. Można je odebrać, ale to iluzja, gdyż przy tej ilości zadań nie ma kiedy. Więc zostaje zostawanie w pracy po godzinach bez rejestracji i ******** ku chwale Ojczyzny.
    0
    pokażodpowiedzi (1)
QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
E-ZLA dostępne na PUE ZUS

W związku ze zmianami od 1 stycznia 2023 r. każdy przedsiębiorca który opłaca składki na ubezpieczenia społeczne jest zobowiązany do posiadania profilu na Platformie Usług Elektronicznych - PUE ZUS. Co jeśli przedsiębiorca nie ma profilu? ZUS założy go za niego. Nawet jeśli płatnik nie dokończy procesu rejestracji i tak po 24 marca 2023 r. do płatnika będą wysłane elektronicznie przez ZUS PUE –  elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA).

Czy można wezwać osobę zatrudnioną na pracy zdalnej np. do biura na spotkanie?

Kwestia wzywania pracownika do biura w czasie wykonywania przez niego pracy zdalnej nie została uregulowana w przepisy Kodeksu pracy. Jednak pracodawca (przełożony) w ramach swoich uprawnień kierowniczych ma prawo wezwać pracownika do wykonywania pracy w biurze, a także polecić mu pracę w każdym innym miejscu, np. udział w spotkaniu odbywającym się w siedzibie kontrahenta albo odbycie podróży służbowej. 

98 proc. Polaków odczuwa skutki inflacji i wzrostu cen

98 proc. Polaków odczuwa skutki inflacji i wzrostu cen – wynika z badania "Poziom wiedzy finansowej Polaków 2023", opublikowanego przez Warszawski Instytut Bankowości i Fundację GPW. Dziewięciu na dziesięciu ankietowanych nie rozważa w najbliższym czasie samodzielnego inwestowania – dodano.

Płace rosną, ale realna wartość zarobków spada

W lutym br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w porównaniu z lutym 2022 r. było wyższe o 0,8%. W stosunku do poprzedniego miesiąca zmniejszyło się o 0,1%. Przeciętne wynagrodzenie zaś w lutym br. w porównaniu z lutym 2022 r. było wyższe o 13,6% - podał GUS.

Urlop ojcowski. Co się zmienia w 2023 r.

Urlop ojcowski to jedno z uprawnień pracowniczych, których dotyczy najnowsza nowelizacja Kodeksu pracy. Co zmieniło się w regulacjach dotyczących urlopu ojcowskiego?

e-ZLA będą przekazywane na profil płatnika składek założony z urzędu przez ZUS, nawet jeśli płatnik nie dokończył procesu rejestracji

Po 24 marca 2023 r. elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA) będą przekazywane na profile płatników składek automatycznie utworzone przez ZUS, nawet jeśli płatnik nie dokończył procesu rejestracji.

Decyzję w sprawie rezygnacji z PPK można w każdej chwili zmienić

Uczestnictwo w PPK jest dla osoby zatrudnionej całkowicie dobrowolne. Pracownik może w każdej chwili zarówno zrezygnować z oszczędzania w PPK, jak i do tego oszczędzania wrócić. Pewne ograniczenia dotyczą osób w wieku 70+.

Nowy kalkulator wyliczy seniorom emerytury

Nowy kalkulator emerytalny pozwala obliczyć wysokość emerytury tym osobom, które chcą sprawdzić czy opłaca im się przejść na emeryturę w bieżącym roku. Na platformie internetowej PUE ZUS można porównać, jaka będzie wysokość naszej emerytury, w zależności od momentu, w którym decydujemy się zakończyć aktywność zawodową.

Rozliczenie roczne składki zdrowotnej. Zapraszamy na praktyczne webinarium!

Rozliczenie roczne składki zdrowotnej. Zapraszamy na praktyczne webinarium „Rozliczenie roczne składki zdrowotnej – o tym musisz wiedzieć!” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 3 kwietnia 2023 roku. Polecamy!

Kontrole firm transportowych z rosyjskim i białoruskim kapitałem

Inspektorzy pracy oraz przedstawiciele innych służb rozpoczęli kontrole ponad 60 firm transportowych na terenie całego kraju. Sprawdzane są głównie firmy, które prawdopodobnie działają z wykorzystaniem kapitału białoruskiego lub rosyjskiego. Dariusz Mińkowski, zastępca Głównego Inspektora Pracy, wziął udział w spotkaniu inaugurującym tę akcję.

Zwolnienie z powodu siły wyższej. Nowość w Kodeksie pracy

Zwolnienie z powodu działania siły wyższej to nowe uprawnienie, jakie przyznaje pracownikom nowelizacja Kodeksu pracy. W jakich przypadkach pracownik będzie mógł zwolnić się z pracy z powodu działania siły wyższej? Przez jaki okres można korzystać ze zwolnienia z powodu siły wyższej? Co to jest siła wyższa?

Zezwolenie na pracę a obowiązek informacyjny

Zezwolenie na pracę, uzyskiwane w urzędzie wojewódzkim, jest jednym z dokumentów legalizujących pracę cudzoziemca na terenie Polski. Kiedy i w jakich okolicznościach pracodawca, który je otrzymał, powinien poinformować pisemnie wojewodę? Odpowiadamy.

Real-time CSR, czyli nadążyć za konsumentami

Specjaliści o aktualnych trendach w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu.

Podwyżki dla pracowników cywilnych policji

W ostatnim czasie policjantom udało się uzyskać podwyżki, co spowodowało, że w marcu 2023 r. nie było tak masowych odejść na emeryturę mundurowych jak się tego spodziewano. Niestety sytuacja pracowników cywilnych zatrudnionych w policji również nie jest najlepsza – ich płace są bardzo niskie, a ścieżka kariery zawodowej nie jest uregulowana. Czy będą wreszcie podwyżki dla pracowników cywilnych policji?

Wyzwania związane z funduszami europejskimi, cyfryzacją i rynkiem pracy

- Najważniejszym wyzwaniem w tym roku będzie spowodowanie, aby unijne pieniądze z perspektywy finansowej 2021-2027 trafiły do gospodarki, firm, samorządów. Sukcesem będzie też złożenie wniosku do Komisji Europejskiej o płatność z Krajowego Planu Odbudowy – powiedziała Małgorzata Jarosińska - Jedynak, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej na spotkaniu władz i członków Konfederacji Lewiatan w Józefowie.

ZUS ZSWA termin na złożenie

31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

Jak rejestrować godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy zdalnej

Ewidencja czasu pracy zdalnej. Przepisy prawa pracy nie regulują sposobu rejestrowania rozpoczęcia i zakończenia pracy zdalnej przez pracownika, zatem pracodawca samodzielnie określa zasady w tym zakresie. Rejestracja może się odbywać poprzez wysłanie e-maila o rozpoczęciu (zakończeniu) pracy czy telefoniczne zawiadomienie o tym przełożonego. Można też założyć, że potwierdzeniem wykonywania pracy zdalnej jest np. korespondencja e-mailowa lub wykaz zadań zrealizowanych danego dnia.

Zmiana czasu a wynagrodzenie

Koniec marca oznacza zmianę czasu z zimowego na letni. Podpowiadamy, czy przesunięcie wskazówek w zegarach ma wpływ na wynagrodzenie.

Ubezpieczenie zdrowotne a chorobowe. Czym się różnią? Co dają te ubezpieczenia?

Ubezpieczenie zdrowotne a chorobowe – czym się różnią? Ubezpieczenia zdrowotne i chorobowe to dwie zupełnie różne rzeczy, mimo że nazwy brzmią podobnie. Są to niezwykle ważne ubezpieczenia – od opłacania na nie składek uzależnione jest, czy przysługuje zasiłek chorobowy, a także bezpłatne leczenie. Jakie są różnice i co dają oba ubezpieczenia?  

Polacy nadal zainteresowani emigracją zarobkową

Zainteresowanie emigracją zarobkową od kilku lat utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie. W ciągu najbliższego roku wyjazd rozważa blisko 17% Polaków, co czwarty nie potrafi zdecydowanie wypowiedzieć się na ten temat, co jest najwyższym odsetkiem od 2015 roku - wynika z raportu „Migracje zarobkowe Polaków”, przygotowanego przez Gi Group.

Nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnością i możliwość dorabiania do świadczenia pielęgnacyjnego przez opiekunów

Będzie nowe świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością, opiekunowie będą mogli dorabiać do świadczenia pielęgnacyjnego, trwają rozmowy nt. ustawy o asystencji - to główne ustalenia po spotkaniu kierownictwa MRiPS i protestujących osób z niepełnosprawnością.

17 procent Polaków rozważa emigrację zarobkową

Niemal 17% osób rozważa wyjazd w poszukiwaniu pracy w ciągu najbliższego roku. 93% planujących wyjazd odczuwa skutki pogorszenia sytuacji gospodarczej w kraju – wynika z raportu „Migracje zarobkowe Polaków” przygotowanego przez Gi Group na podstawie badań SW Research.

Eksport rośnie szybciej niż import

W styczniu 2023 r. wartość eksportu towarów wyniosła 125,9 mld zł, co oznacza wzrost o 14,3% w stosunku do analogicznego miesiąca 2022 r. Wartość importu towarów w porównaniu do stycznia 2022 r. zwiększyła się o 7,1 mld zł, tj. o 6,3% i osiągnęła 120,2 mld zł – podał NBP.

Odmowa podjęcia pracy a status osoby bezrobotnej

Jednym z obowiązków osoby zarejestrowanej w urzędzie pracy jako bezrobotna jest przyjmowanie propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy określonej w ustawie. Co się kryje pod pojęciem odpowiedniej pracy i co się stanie, gdy bezrobotny nie przyjmie oferty takiego zatrudnienia? Odpowiadamy.

Planowane nowe świadczenie dla osób z niepełnosprawnością

Nowe świadczenie wspierające dedykowane osobom z niepełnosprawnością - zapowiedziała w czwartek szefowa MRiPS. Opiekunowie będą mogli dorabiać do świadczenia pielęgnacyjnego