REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Strategiczne narzędzie czy anachronizm?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Berłowski
Paweł Berłowski

REKLAMA

Czy rzeczywiście opisywanie stanowisk pracy jest koniecznością? – to prowokacyjne pytanie zrodziło się zapewne z frustracji osoby aktualizującej te dokumenty i uważającej, że jest to Syzyfowa praca. Okazuje się, że więcej osób podziela opinię, że sporządzanie tych kart jest zbędną biurokracją.

Opisy stanowisk pracy w wielu przedsiębiorstwach są strategicznym narzędziem HRM. Wykorzystywane są one przy definiowaniu wymagań rekrutacyjnych podczas sporządzania ogłoszenia oraz przy przedstawianiu kandydatom specyfiki stanowiska. Służą również do przeprowadzania procesu wartościowania stanowisk oraz definiowania wymagań rozwojowych w ramach ścieżki kariery.

Są jednak pracodawcy, którzy rekrutują pracowników bardziej do firmy aniżeli na konkretne stanowiska. „Mamy strukturę macierzową”, „pracownicy ciągle uczestniczą w różnych projektach”, „nasi ludzie nieustannie rotują, podejmując coraz to inne zadania” – przy takiej charakterystyce opisywanie w ogłoszeniu o pracę stanowiska zupełnie nie daje kandydatowi obrazu pracy, jaką będzie wykonywał. Kariera w takich firmach nie przypomina zaplanowanej wędrówki z kompasem i mapą w ręku, ale przeskakiwanie z kry na krę podczas wiosennych roztopów na rzece.

Podobnie jest z wartościowaniem stanowisk pracy – zdaniem wielu konsultantów to nieprawda, że wszystkie firmy powinny mieć taki proces przeprowadzony. W niektórych biznesach jest to niepotrzebne, a w niektórych nawet szkodzi.

Z drugiej strony, są duże korporacje, które dokładnie opisują stanowiska i wymagania związane z ich objęciem, publikują w intranetach „mapy kariery”, aby każdy pracownik mógł aktywnie myśleć o rozwoju i awansie. W ich przypadku opisy tych stanowisk nie zmieniają się zbyt często, ich duża liczba wymaga usystematyzowania i załączenia charakterystyk właśnie po to, by ułatwiać procesy rekrutacji, prowadzić racjonalną politykę wynagradzania, planować rozwój kadr i w transparentny sposób mówić o wynagradzaniu i awansie.

KOMENTARZE

Opisy są balastem, gdy potrzeba elastyczności

Uważam, że opisy stanowisk pracy są anachroniczne. Gdybym miała w praktyce stosować opisy stanowisk, to nic innego bym nie robiła, tylko je aktualizowała. Rodzaj pracy nie zmienia się wyłącznie wraz ze zmianą stanowiska, ale na tym samym stanowisku bardzo często pojawiają się coraz to nowe wyzwania, powodujące, że zmieniają się zadania pracownika. Z tego też powodu w opisach stanowisk wpisywaliśmy punkt „oraz wykonywanie bieżących poleceń przełożonego”, który dawał nam pewną elastyczność i pozwalał na wyznaczanie pracownikom nowych zadań.

Od pewnego czasu odchodzimy od stosowania opisów pracy. Bardziej koncentrujemy się na tym, z czego będziemy rozliczać pracowników. Wyznaczamy KPI (Key Performance Indicators – kluczowe wskaźniki efektywności). W ten sposób rozmawiamy z pracownikami o ich obowiązkach i czym będą się zajmować, a główny nacisk kładziemy na element ewaluacji, czyli za co będziemy ich oceniać.

Aby człowiek wiedział, czego od niego wymagamy, jakie są jego zadania i obowiązki, pracujemy na planach kwartalnych albo półrocznych. Każdy pracownik ma stworzony taki plan dla siebie, gdzie ma wpisane zadania na dany okres. Jeżeli ma się uczyć, to także wpisujemy, jak ma wyglądać rozwój pożądanych kompetencji i czego ma się nauczyć w danym okresie. Jest to dopasowane do pracownika, do stanowiska i elastyczne. Jeżeli w trakcie danego kwartału pojawia się nowy projekt wymagający nowych kompetencji, to zmieniamy to w tym planie, a nie zmieniamy opisu stanowiska, bo niekoniecznie musi to dotyczyć wszystkich pracowników zatrudnionych na tym samym stanowisku.


Opisy stanowisk pracy nie są potrzebne z punktu widzenia oceny pracownika, wyznaczania celów, zarządzania jego aktywnością. Jeśli natomiast chodzi o rekrutację, to sporządzamy skrócony opis, określając wspólnie z menedżerami, czym taka osoba ma się zajmować, jakie ma mieć zadania. Służy on do przygotowania ogłoszenia i pomaga przy prowadzeniu rozmowy kwalifikacyjnej. Na pewno jednak nie jest to dokument, który ma za zadanie przedstawienie nowemu pracownikowi przychodzącemu do nas do pracy dokładnego zakresu zadań.

Nie oznacza to, że rezygnujemy z wszelkiej klasyfikacji. Obecnie tworzymy ścieżki kariery. Zawierają one nazwy stanowisk, a w nich bardzo ogólny opis, czym się pracownik zajmuje, informacje, czy jest to stanowisko związane jeszcze z okresem nauki, bo jest to osoba bez doświadczenia, czy jest to stanowisko bardziej samodzielne. Tworząc ścieżki kariery, bardziej koncentrujemy się więc na odpowiedzialności człowieka i kryteriach oceny.

Przy takim, jak nasze, podejściu do pracy obawiam się, że opisy stanowisk traktowane jako dokument mówiący, co pracownik na danym stanowisku ma robić, mogą wśród nich wzmacniać postawy zachowawcze. Wobec naszych pracowników oczekujemy postawy zaangażowania w pracę, która ma przejawiać się m.in. podejmowaniem nowych inicjatyw czy wychodzeniem poza zakres swoich podstawowych obowiązków. Chcemy, żeby w pewnym stopniu sami definiowali zakres swoich zadań, pomagali innym osobom w zespole czy dziale, a nie pracowali od–do i sztywno trzymali się zapisów, które znajdują się w opisach stanowisk.

Monika Cynarska

Menedżer HR, OMD

 

Fundamentalne narzędzie HR to nie przeżytek

Opis stanowiska pracy zawiera wszechstronną charakterystykę pracy wykonywanej na danym stanowisku oraz zestaw wymagań stawianych kandydatom. Dzięki temu rekrutacja może przebiegać w sposób strategiczny, a przez to ekonomicznie uzasadniony. Konkretna treść opisu stanowiska pracy zależy od celu, w jakim ma być on wykorzystany.

Właściwie sporządzony opis stanowiska pracy powinien odpowiadać na kilka pytań: jakie jest usytuowanie stanowiska w strukturze organizacji, w jakim celu dane stanowisko zostało utworzone, jaki jest zakres zadań, uprawnień i odpowiedzialności, jakie są warunki pracy oraz wyposażenie stanowiska i w końcu, jakie wymagania kompetencyjne ważne są dla danego stanowiska.

Opisy stanowią podstawę do tworzenia lub modyfikacji procedur rekrutacji i selekcji, motywowania, szkolenia, a także do opracowania zakresu obowiązków. Należy bowiem pamiętać, że czynności wykonywane przez pracownika powinny się znajdować w szczegółowym, indywidualnym zakresie obowiązków, będącym oddzielnym dokumentem. W opisie stanowiska pracy wpisać należy jedynie te zadania, które są przypisane do danego stanowiska. Dlatego jeśli pracownik ze względu na swoje indywidualne kwalifikacje, niekoniecznie wynikające z opisu stanowiska, wykonuje zadania dodatkowe, wpisujemy je do zakresu obowiązków.

Moim zdaniem prawidłowo sporządzona karta opisu stanowiska pracy stwarza pracownikowi możliwość pełniejszego zrozumienia znaczenia własnego wkładu pracy do generalnych zadań organizacji, dając tym samym zwiększone szanse samorealizacji. Nie obawiałabym się, że może on mieć pokusę wzbraniać się przed wykonywaniem innych zadań, bo tak naprawdę to, czy ktoś jest ambitny, pracowity i bywa inicjatorem nie zależy od tego, co ma wpisane w dokumentach. A jeśli nawet, to należy się zastanowić nad dalszym losem pracownika w organizacji.

Ważną rzeczą dla sensu istnienia opisów stanowisk jest ich stała weryfikacja. Istnieje bowiem ryzyko, że jeśli opis stanowiska nie będzie aktualizowany minimum raz w roku (wszystko zależy od specyfiki branży, bo bywają i takie, gdzie przy szybko zmieniających się branżach może to być nawet co miesiąc), będzie przestarzały, nieodpowiadający realiom funkcjonowania firmy, a tym samym nieprzydatny. Stąd tak ważne jest ciągłe dopasowywanie opisu do zmieniających się oczekiwań względem stanowiska.


Podsumowując, z punktu widzenia obszaru HR proces zarządzania organizacją powinien opierać się na opisie stanowiska pracy jako fundamentalnym narzędziu, pod warunkiem że jest on uporządkowany, właściwie przygotowany i stale aktualizowany.

Joanna Cesarz

Kierownik Działu Zatrudnienia i Płac, WIELTON SA

 

Potrzebne, ale dobrze skonstruowane

Teza o anachroniczności i niedopasowaniu opisów stanowisk do współczesnej gospodarki jest kontrowersyjna, ale też skłania do myślenia. Wyobraźmy sobie więc, na potrzeby tej tezy, organizację biznesową bez opisów stanowisk. Możemy zadać sobie pytania:

  • Czy pracownicy w tej organizacji wiedzą, czym się zajmują i jaki jest podział ich zadań?
  • Czy pracownicy są dobrze dobrani do organizacji, a ich kompetencje odpowiadają obowiązkom?
  • Czy pracownicy wiedzą, z czego wynikają różnice w wynagrodzeniach?
  • Czy wiedzą, z czego wynikają różnice w nazwach stanowisk?
  • Czy wiedzą, co ich czeka? Co mogą w tej firmie osiągnąć? I jakie umiejętności powinni szkolić, jeśli chcą się rozwijać, awansować?
  • Czy firma wie, jakie stosować wskaźniki efektywności na poszczególnych stanowiskach?
  • Jak i za co pracowników oceniać?
  • A co za tym idzie, czy wiadomo, w jaki sposób zbudować dla pracowników system premiowy?
  • I wreszcie możemy zadać sobie pytanie, czy w takiej organizacji są realizowane jej cele?

Każda organizacja, nawet w dynamicznym środowisku potrzebuje jasności celu i podziału ról pomiędzy jej członkami. Opisy stanowisk nie służą bowiem opisaniu stanu rzeczy (nie opisujemy, jak wygląda praca pracownika XYZ). Celem dobrze skonstruowanych opisów stanowisk jest optymalizacja procesów przebiegających w organizacji i takie ich zorganizowanie, aby suma celów poszczególnych stanowisk przyczyniała się do sukcesów firmy.

Przygotowując opisy stanowisk, możemy tak naprawdę dojrzeć luki w organizacji: brak pewnych stanowisk (są zadania, które powinny być wykonywane, ale nikt ich nie robi), nakładanie się odpowiedzialności, czy też niespójność z celami całej firmy.

Opisy stanowisk są też bazą do dalszej polityki personalnej. Dopiero na tej bazie można budować kolejne elementy, takie jak: ścieżki karier, oceny okresowe, plany rozwoju, system rekrutacji i selekcji, plan szkoleń, systemy motywacyjne i premiowe.

Czy opisy stanowiska zabijają w pracownikach kreatywność i hamują chęć podejmowania nowych zadań? To się może zdarzyć, gdy opis stanowiska będzie nadmiernie szczegółowy. Jeśli nie damy pracownikowi żadnej swobody, będzie on koncentrował się na dopasowaniu się do procedur i ścisłym działaniu zgodnie z wytycznymi. Aby zachować kreatywność i chęć do podejmowania wyzwań i inicjatywy, konieczny jest obszar niedookreślony w opisie stanowiska.

Podsumowując, opisy stanowiska tak, ale dobrze skonstruowane.

Treść jest dostępna bezpłatnie,
wystarczy zarejestrować się w serwisie

Załóż konto aby otrzymać dostęp do pełnej bazy artykułów oraz wszystkich narzędzi

Posiadasz już konto? Zaloguj się.
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA