Kto powinien pełnić nadzór nad obiektami budowlanymi?

Służba bhp zadziałała prawidłowo oraz zgodnie z zakresem swych obowiązków i uprawnień.

UZASADNIENIE

Zadania służby bhp oraz jej uprawnienia uregulowane zostały w rozporządzeniu Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 109, poz. 704 ze zm.). Do zadań służby bhp należą m.in. (§ 2 ww. rozporządzenia):

• przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
• bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń,
• udział w opracowywaniu planów modernizacji i rozwoju zakładu pracy oraz przedstawianie propozycji dotyczących uwzględnienia w tych planach rozwiązań techniczno-organizacyjnych zapewniających poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy,
• udział w ocenie założeń i dokumentacji dotyczących modernizacji zakładu pracy albo jego części, a także nowych inwestycji, oraz zgłaszanie wniosków dotyczących uwzględnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w tych założeniach i dokumentacji,
• udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych albo ich części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, urządzeń produkcyjnych oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki pracy i bezpieczeństwo pracowników,
• doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.

---

W sposób jednoznaczny wynika, że do zadań służby bhp należy pełny nadzór nad całym przedsiębiorstwem i nie ma tu znaczenia, czy osoba ta jest zatrudniona w przedsiębiorstwie na podstawie umowy o pracę czy na podstawie umowy cywilnoprawnej. Rolą specjalisty ds. bhp jest pomoc pracodawcy w wypełnianiu nałożonych na niego prawem obowiązków. Zatem nadzór nad warunkami bhp w przedsiębiorstwie sprawuje on w imieniu pracodawcy.

Natomiast to pracodawca jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie oraz za ochronę zdrowia i życia pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki (art. 207 § 1 i § 2 k.p.). Istotne znaczenie w omawianej sytuacji mają również dwie sprawy:

• pracodawca ma obowiązek utrzymywać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy (art. 214 § 2 k.p.) oraz
• pracodawca ma obowiązek zbudowania i utrzymywania zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach techniczno-budowlanych budynków i innych obiektów budowlanych, w których znajdują się pomieszczenia pracy (§ 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp; DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.).

Mimo iż w przedsiębiorstwie są odpowiednie służby (dział techniczny) sprawujące stałą kontrolę i nadzór nad obiektami budowlanymi, tj. nad regularnymi przeglądami wynikającymi z przepisów Prawa budowlanego, nie wyklucza to działań kontrolnych prowadzonych przez specjalistę ds. bhp. Do działań tego specjalisty należy kontrola regularności prowadzonych przeglądów (obiektów i instalacji) zgodnie z wymogami prawnymi, jak też kontrola:

• właściwego prowadzenia książki obiektu budowlanego oraz
• usuwania zawartych w protokołach z przeglądów usterek,

które niewątpliwie wpływają na stan techniczny budynków, a tym samym na bezpieczeństwo pracowników w nich pracujących.

Należy pamiętać, iż służba bhp jest uprawniona m.in. do przeprowadzania kontroli stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przestrzegania przepisów oraz zasad w tym zakresie w firmie i w każdym innym miejscu wykonywania pracy (§ 3 ww. rozporządzenia regulującego uprawnienia służby bhp).

Odnosząc się zaś do stwierdzonego braku książki obiektu budowlanego, trzeba wyjaśnić, iż książkę taką ma obowiązek prowadzić każdy właściciel lub zarządca obiektu budowlanego. Zawiera ona zapisy dotyczące przeglądów, prowadzonych badań i kontroli stanu technicznego, remontów oraz przebudowy, w całym okresie użytkowania obiektu budowlanego. Do niej powinny być dołączone:

• protokoły kontroli obiektu,
• oceny i ekspertyzy dotyczące stanu technicznego,
• dokumentacja budowy,
• dokumentacja powykonawcza,
• inne dokumenty i decyzje dotyczące obiektu.

WAŻNE!

Książka obiektu budowlanego powinna być prowadzona zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (DzU nr 120, poz. 1134).

W omawianej sytuacji odpowiedzialność za brak książki obiektu budowlanego spoczywa na dziale technicznym, który, działając również w imieniu i na rzecz pracodawcy, dopuścił się uchybienia wykazanego przez specjalistę ds. bhp w ramach przeprowadzonej przez niego kontroli.

WSKAZÓWKA!

Należy doprowadzić techniczny stan obiektów budowlanych do stanu wymaganego, uwzględniając zapisy w protokole kontroli stanu bhp oraz w protokołach przeglądu obiektów, jak również odtworzyć brakującą książkę obiektu budowlanego. Zalecane byłoby również skorygowanie systemu zarządzania technicznym bezpieczeństwem pracy, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów budowlanych.

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 207 § 1 i 2 oraz art. 214 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),
• Par. 2 i 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU nr 109, poz. 704 ze zm.),
• Par. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (DzU z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.),
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 3 lipca 2003 r. w sprawie książki obiektu budowlanego (DzU nr 120, poz. 1134).