Kiedy można zastosować 50% koszty uzyskania przychodów do wynagrodzenia z umowy o pracę

O zastosowaniu podwyższonych kosztów uzyskania przychodów decydują dwie przesłanki:

• musi wystąpić przedmiot praw majątkowych w postaci utworu lub artystycznego wykonania,
• osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich lub pokrewnych albo rozporządzaniem nimi, stanowić skutek takiego korzystania lub rozporządzenia w postaci odpowiedniego wynagrodzenia autorskiego lub wykonawczego.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje takich pojęć, jak np. „twórca”, „utwór”, „korzystanie przez twórców z praw autorskich”. W tej kwestii ustawodawca odsyła do odrębnych przepisów. Zatem należy opierać się na ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z tą ustawą, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) (art. 1 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron (art. 12 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Wniosek jest taki, że w razie wykonywania na podstawie umowy o pracę prac zarówno chronionych prawem autorskim, jak i niebędących przedmiotem tego prawa, z umowy tej powinno wynikać, jaka część wynagrodzenia za pracę przypada na prace twórcze (autorskie). Jest to bowiem warunek konieczny do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe, m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 27 lipca 2009 r. (sygn. ILPB1/415-536/09-2/AG), dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 25 czerwca 2010 r. (sygn. IBPBII/1/415-377/10/BJ) czy dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 14 stycznia 2011 r. (sygn. IPPB2/415-929/10-4/MS1).

WAŻNE!

Zdaniem organów podatkowych, warunkiem zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę jest wyodrębnienie części wynagrodzenia przypadającego na pracę o charakterze twórczym i na pracę niebędącą przedmiotem prawa autorskiego.

Jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 15 stycznia 2010 r. (III SA/Wa 1314/09) wyraził odmienne stanowisko w tej sprawie. WSA stwierdził, że pracownik może skorzystać z 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich nawet wtedy, gdy umowa o pracę nie wyodrębnia wynagrodzenia za pracę twórczą. Wystarczy, że efektem pracy jest utwór w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych i twórca zadysponował prawami autorskimi. Czynności związane z pracą twórczą muszą być jednak odnotowywane (ewidencjonowane) w ewidencji czasu tej pracy. Sąd wskazał ponadto, że wystarczy jedynie stworzyć system umożliwiający wydzielenie honorarium za prace twórcze. Powinna temu służyć wspomniana ewidencja o znaczeniu dowodowym. Uzyskanie określonych przychodów z pracy twórczej wymaga bowiem udokumentowania. Jednak w razie kontroli materiałem dowodowym może być sam utwór, który pracownik stworzył.