Płaca minimalna 2017 - konsekwencje

W 2017 r. kwota minimalnego wynagrodzenia wyniesie 2000 zł brutto, tj. o 150 zł więcej niż w 2016 r. Będzie ona taka sama również dla pracowników w pierwszym roku pracy (obecnie wynosi 80% minimalnej płacy). Przy założeniu, że w 2017 r. wysokość składek, podatku i pozostałych wskaźników wpływających na wysokość wynagrodzenia do wypłaty nie ulegnie zmianie, minimalne wynagrodzenie z uwzględnieniem zwykłych kosztów uzyskania przychodów i kwoty zmniejszającej podatek wyniesie 1459,48 zł (w porównaniu z 2016 r. będzie wyższe o ok. 104 zł).

Od 1 stycznia 2017 r. pracodawcy muszą zapewnić pracownikom w pierwszym roku ich pracy, zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, 100% minimalnego wynagrodzenia. Obecnie takie osoby nie mogą zarobić mniej niż 80% minimalnej płacy. Ponadto należy mieć na uwadze, że wzrosną też wynagrodzenia osób zatrudnionych na niepełny etat, które nie mogą otrzymać mniej niż odpowiednią do ich wymiaru czasu pracy minimalną płacę.

Podwyżka płacy minimalnej spowoduje wzrost m.in. innych należności pracowniczych, które są od niej uzależnione. Od kwoty minimalnego wynagrodzenia jest obliczanych wiele świadczeń przysługujących m.in. z tytułu stosunku pracy. Świadczenia w wyższej wysokości będą należne, pod warunkiem że prawo do nich powstanie w 2017 r.

Polecamy produkt: Kodeks pracy 2016 z komentarzem

Wysokość wybranych świadczeń w 2017 r. zależnych od minimalnego wynagrodzenia

Rodzaj należności	Wysokość*
1	2
dodatek za pracę w porze nocnej	● za styczeń, maj, czerwiec, lipiec, wrzesień – 2,38 zł, ● za luty, listopad – 2,50 zł, ● za marzec – 2,17 zł, ● za kwiecień, grudzień – 2,63 zł, ● za sierpień, październik – 2,27 zł
wynagrodzenie za czas gotowości do pracy i przestój	nie niższe niż 2000 zł za pełny miesiąc dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy
odprawa z tytułu zwolnień grupowych	nie może przekraczać 15-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. 30 000 zł
odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu, mobbing lub dyskryminację	nie niższe niż 2000 zł
wynagrodzenie gwarancyjne za niewykonywanie pracy z powodu rozkładu czasu pracy	nie niższe niż 2000 zł dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, wynagradzanego w inny sposób niż stałą stawką miesięczną
minimalna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego	nie niższa niż 1725,80 zł (2000 zł minus składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika, tj. 13,71%)
kwoty wolne od potrąceń**	● 1459,48 zł (100% minimalnego wynagrodzenia) – w przypadku potrąceń niealimentacyjnych, ● 1094,61 zł (75% minimalnego wynagrodzenia) – w przypadku potrąceń zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi ● 1313,53 zł (90% minimalnego wynagrodzenia) – w przypadku kar pieniężnych
świadczenie pieniężne dla praktykanta	nie więcej niż 4000 zł (2-krotność płacy minimalnej)

* Za 1 godzinę pracy.

** Przy założeniu, że pracownik korzysta ze zwykłych kosztów uzyskania przychodów (111,25 zł) i ma prawo do kwoty zmniejszającej podatek (46,33 zł).

Składniki wynagrodzenia zaliczane do minimalnej płacy

Do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez GUS do wynagrodzeń osobowych. Chodzi m.in. o:

● dodatki za staż pracy oraz inne dodatki (dodatkowe wynagrodzenia) za szczególne właściwości pracy, szczególne kwalifikacje lub warunki pracy,

● premie oraz nagrody regulaminowe i uznaniowe,

● wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacane ze środków pracodawców (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe i dla poratowania zdrowia, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju niezawinionego przez pracownika i inne).

Przy obliczaniu wysokości minimalnego wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:

● nagrody jubileuszowej,

● odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,

● wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Natomiast od 1 stycznia 2017 r. przy ustalaniu minimalnego wynagrodzenia nie należy uwzględniać dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej (art. 6 ust. 4–5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2017 r.).

Zatem pracodawca nie w każdym przypadku będzie musiał zmieniać umowę o pracę w zakresie wysokości minimalnego wynagrodzenia, jeżeli wskazał je w kwocie obowiązującej na dany rok. Wystarczy, że oprócz wynagrodzenia zasadniczego wypłaci inne składniki wynagrodzenia (z wyjątkiem wyłączonych), które po zsumowaniu wyniosą co najmniej minimalne wynagrodzenie (w 2017 r. – 2000 zł).

Adam T. jest zatrudniony w spółce X na pełny etat od lutego 2016 r. i otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze w wysokości obowiązującego w tym roku minimalnego wynagrodzenia (1850 zł). Pracownik ma prawo, oprócz wynagrodzenia zasadniczego, do premii regulaminowych i dodatku motywacyjnego. Łącznie jego wynagrodzenie miesięczne wynosi ok. 3000 zł. Jeżeli ta sytuacja się utrzyma, pracodawca nie będzie musiał podwyższać wynagrodzenia zasadniczego do wysokości minimalnej płacy, która będzie obowiązywać w 2017 r.

Koszty zatrudnienia pracowników

Wzrost minimalnego wynagrodzenia oznacza dla pracodawców wzrost kosztów zatrudnienia pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy, otrzymujących minimalną płacę. Ponadto urzędowa zmiana jej wysokości może determinować podwyżki stawek pracowników otrzymujących wynagrodzenie wyższe niż minimalne, a to też spowoduje wzrost kosztów płacy dla pracodawcy w przyszłym roku.

Wzrost kosztów płacy wynikających ze zmiany minimalnego wynagrodzenia w 2017 r.

Koszt wynagrodzenia minimalnego*		Wzrost kosztów płacy w 2017 r.
w 2016 r.	w 2017 r.	180,91 zł
2231,29 zł	2412,20 zł

* Przy założeniu, że składka wypadkowa wynosi 1,8% i na pracownika nie przysługuje ulga w opłacaniu składek na FP i FGŚP.

Minimalna stawka godzinowa dla zleceniobiorców i samozatrudnionych

Od 1 stycznia 2017 r. minimalna stawka za godzinę wykonywania zlecenia lub świadczenia usług (w tym dla jednoosobowych przedsiębiorców) wyniesie 13 zł [(12 zł x (2000 zł : 1850 zł)].

Minimalna stawka godzinowa nie będzie dotyczyła m.in.:

● osób, które same decydują o miejscu i czasie wykonywania pracy i jednocześnie przysługuje im wynagrodzenie prowizyjne,

● osób wykonujących umowy o usługi opiekuńcze, np. zawierane w ramach prowadzenia rodzinnego domu pomocy,

● osób wykonujących umowy o opiekę nad dzieckiem w pieczy zastępczej czy opiekę nad grupą osób podczas wycieczek trwających dłużej niż jedną dobę,

● osób wykonujących umowy w zakresie opieki domowej nad osobą niepełnosprawną, przewlekle chorą lub w podeszłym wieku, gdy w związku z ich wykonywaniem osoba świadcząca usługi zamieszkuje wspólnie z podopiecznym w jego mieszkaniu lub domu, a ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone jednej osobie lub wspólnie zamieszkującej rodzinie nieprzerwanie przez okres dłuższy niż jedną dobę.

Minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

Minimalna wysokość wynagrodzenia ma wpływ na podstawę wymiaru składek w 2017 r. w przypadku niektórych grup ubezpieczonych.

Podstawa wymiaru składek w 2017 r. zależnych od minimalnego wynagrodzenia dla wybranych grup ubezpieczonych

Ubezpieczeni	Podstawa wymiaru składek
osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, które korzystają z prawa do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od 30% minimalnego wynagrodzenia (przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności)	600 zł (30% z 2000 zł)
zleceniobiorcy obowiązkowo podlegający ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym	Podstawę wymiaru składek zleceniobiorcy stanowi przychód uzyskiwany z tytułu umowy zlecenia. W sytuacji gdy zleceniobiorca wykonuje równolegle 2 (lub więcej) umowy zlecenia, składki zasadniczo są należne od każdej z nich, chyba że łączny przychód z tytułu zawartych umów zlecenia osiągnie lub przekroczy w przeliczeniu na miesiąc kwotę 2000 zł. W takiej sytuacji od pozostałych umów obowiązkowe będą tylko składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Podstawa prawna:

● art. 18^3d, art. 81 § 1 i § 2, art. 87¹, art. 91, art. 94³ § 4, art. 151⁸ ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 2014 r., poz. 1502; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1053

● art. 1, art. 6 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę – Dz.U. z 2015 r., poz. 2008; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

● art. 8 ust. 1 i ust. 4 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników – j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 1474

● art. 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 372; ost.zm. Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

● art. 9 ust. 1a, art. 18a ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – j.t. Dz.U. z 2016 r., poz. 963

● art. 3 ust. 2 ustawy z 17 lipca 2009 r. o praktykach absolwenckich – Dz.U. Nr 127, poz. 1052

● art. 1 pkt 6, pkt 7, art. 2, art. 7, art. 15 ustawy z 22 lipca 2016 r. o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw – Dz.U. z 2016 r., poz. 1265

● § 1–2 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. – Dz.U. z 2016 r., poz. 1456

● § 1–2 rozporządzenia Rady Ministrów z 11 września 2015 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2016 r. – Dz.U. z 2015 r., poz. 1385

Autor: Bożena Goliszewska-Chojdak - specjalista z zakresu kadr i płac, praktyk z kilkunastoletnim doświadczeniem w dziale kadrowo-płacowym, ekonomistka, redaktor MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń.

Zobacz serwis: Urlopy