Wiek emerytalny - jak to rozwiązują w Europie

W księdze KE wskaże na konieczność podwyższenia wieku emerytalnego w krajach UE. Nie będzie to propozycja legislacyjna, lecz zalecenie dla krajów UE.

Projekt emerytalny prawie gotowy >>

Zgodnie z danymi KE, rządy krajów Wspólnoty będą musiały wydawać średnio dodatkowe 2,5 proc. ich PKB na emerytury do 2060 roku tylko po to, by sprostać istniejącym warunkom systemów emerytalnych. Próby podwyższenia wieku emerytalnego wzbudzają społeczne oburzenie w całej UE, jednak w opinii komentatorów, KE da do zrozumienia, że krajów nie stać dłużej na utrzymywanie niskiego wieku emerytalnego. Coraz mniej młodych osób pracuje na jednego emeryta w UE.

W większości krajów europejskich podejmowane są działania mające na celu wydłużanie wieku emerytalnego i ewentualnie zrównania wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet. Szwedzi, którzy zapracowali sobie na emeryturę, mogą pobierać wcześniejsze świadczenie w wieku 61 lat, jednak wówczas wysokość emerytury jest mniejsza niż w przypadku osoby, która chce pracować dłużej. Natomiast minimalna emerytura gwarantowana przez państwo może być wypłacalna począwszy od 65. roku życia. To świadczenie należy się osobom, które mieszkają w Szwecji i z różnych przyczyn nie mają stażu pracy lub uzyskana na jego podstawie emerytura jest bardzo niska. Na wysokość przyszłego świadczenia ma wpływ nie tylko okres pracy i wysokość zarobków, liczą się także inne dochody, np. zasiłek dla bezrobotnych, studencki lub chorobowy.

Pomimo możliwości uzyskania wcześniejszego świadczenia Szwedzi długo pozostają aktywni zawodowo, pracując przeciętnie do 63. roku życia (mężczyźni do 64., kobiety do 62.). W ostatnich latach średnia ta rośnie. W Szwecji popularne jest łączenie części etatu z odpowiednio mniejszą emeryturą lub jej czasowe zawieszenie na okres pracy.

Prawo pozwala Szwedom na pracę do 67. roku życia. Tradycyjnie jednak, po części z powodu umów zbiorowych, jak pokazują statystki, najczęściej odchodzi się z pracy w wieku 65 lat. Niektóre zawody, np. strażacy, mają prawo do emerytury już w wieku 58 lat.

Szwedzki rząd powołał jesienią 2011 roku Komisję Przyszłości, złożoną z premiera, trzech ministrów oraz 10 niezależnych ekspertów, która na wiosnę 2013 roku ma przedstawić raport dotyczący wyzwań demograficznych i cywilizacyjnych. Dokument ma pokazać m.in., w jaki sposób szwedzkie państwo powinno radzić sobie z problemem starzejącego się społeczeństwa, w tym, czy i o ile Szwedzi będą musieli w przyszłości pracować dłużej.

Debata o konieczności podwyższenia wieku emerytalnego trwa w Finlandii. Dziś Finowie mogą przejść na emeryturę w wieku 63 lat, politycy chcą, aby było to możliwe dopiero w wieku 65 lat. Jak pokazuje styczniowy sondaż opinii publicznej, 61 proc. społeczeństwa akceptuje te plany.

Francuski parlament przyjął jesienią 2010 roku ustawę, która zakłada, że stopniowo, do 2018 roku, minimalny wiek emerytalny wzrośnie z 60 do 62 lat. Jednocześnie podwyższono także o dwa lata - z 65 do 67 lat - wiek, od którego można będzie otrzymać emeryturę w pełnej wysokości, nawet jeśli nie posiada się pełnego okresu płacenia składek. Ustawa przewiduje oprócz tego wydłużenie okresu płacenia obowiązkowych składek emerytalnych: z 40,5 roku obecnie do 41 lat w 2012 roku i do 41,5 lat w 2020 roku.

Jak wystawić zaświadczenie dla ZUS o przychodzie emeryta/rencisty >>

Zmiany te obejmują sektor publiczny i prywatny, poza pewnymi kategoriami zawodowymi, które korzystają z przywilejów emerytalnych (jak np. kolejarze czy funkcjonariusze mundurowi).

Reforma emerytur wywołała lawinę protestów związkowców i największą we Francji falę manifestacji i strajków za kadencji obecnego prezydenta Nicolasa Sarkozy'ego.

W 2012 r. w Niemczech rozpoczęto wdrażanie reformy emerytalnej, która zakłada stopniowe podnoszenie wieku emerytalnego z 65 lat do 67 lat. Budząca wiele kontrowersji reforma, uchwalona jeszcze przez rząd socjaldemokratów i Zielonych pod kierunkiem ówczesnego kanclerza Gerharda Schroedera, to reakcja na zmiany demograficzne: niemieckie społeczeństwo starzeje się, co pociąga za sobą m.in. wzrost obciążeń dla systemu emerytalnego.