Ochrona stosunku pracy nauczycieli a urlop dla poratowania zdrowia

• Urlop nauczyciela dla poratowania zdrowia
• Skutki likwidacji lub reorganizacji szkoły a urlop dla poratowania zdrowia
• Linia orzecznicza dot. braku ochrony stosunku pracy nauczycieli podczas urlopu dla poratowania zdrowia
• Linia orzecznicza dot. ochrony stosunku pracy nauczycieli podczas urlopu dla poratowania zdrowia

Urlop nauczyciela dla poratowania zdrowia

Nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu nieprzerwanie co najmniej 7 lat w szkole w wymiarze nie niższym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia:
1) w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia:
a) choroby zagrażającej wystąpieniem choroby zawodowej lub
b) choroby, w której powstaniu czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy odgrywają istotną rolę, lub
2) na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową
- w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku.

Autopromocja

Wątpliwe było czy nauczyciel przebywający na urlopie dla poratowania zdrowia jest chroniony przed rozwiązaniem stosunku pracy na podstawie art. 41 KP, czy też do nauczycieli tej normy kodeksowej nie stosujemy. Przepis art. 41 KP wskazuje, że:

Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Skutki likwidacji lub reorganizacji szkoły a urlop dla poratowania zdrowia

Dyrektor szkoły w razie:

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

• całkowitej likwidacji szkoły rozwiązuje z nauczycielem stosunek pracy;
• częściowej likwidacji szkoły albo w razie zmian organizacyjnych powodujących zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmian planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć rozwiązuje z nim stosunek pracy lub, na wniosek nauczyciela, przenosi go w stan nieczynny. Nauczyciel zatrudniony na podstawie mianowania może wyrazić zgodę na ograniczenie zatrudnienia.

Sąd Najwyższy uznał, że właśnie w tym drugim zakresie czyli zmian organizacyjnych czy częściowej likwidacji  szkoły, daje dyrektorowi możliwość złożenia wypowiedzenia umowy o pracę, nawet nauczycielowi, który złożyłby wniosek o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia lub korzystałby z takiego urlopu.

Linia orzecznicza dot. braku ochrony stosunku pracy nauczycieli podczas urlopu dla poratowania zdrowia

1. Złożenie przez nauczyciela wniosku o udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia w określonym terminie nie jest przeszkodą do rozwiązania z nim stosunku pracy. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 7 stycznia 2014, sygn. II PK 138/13.
2. Dopuszczalne jest rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem w okresie korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia i nie sposób traktować wypowiedzenia jako nadużycia prawa. Jeśli na skutek zmiany organizacji szkoły nie ma zapotrzebowania na pracę nauczyciela po zakończeniu przez niego urlopu dla poratowania zdrowia, nie spełnia się jedna z funkcji urlopu dla poratowania zdrowia. To zaś przemawia za dopuszczalnością rozwiązania stosunku pracy nawet w trakcie tego urlopu, tj. w momencie, kiedy okazuje się, że jego dalsze trwanie jest uzasadnione wyłącznie interesem nauczyciela. Względy aksjologiczne przemawiają za tym, że prawo podmiotowe pracownika (do przeprowadzenia zaleconego leczenia) nie może być chronione w takim stopniu, aby wymuszać na szkole dalsze (po ustaniu urlopu) zatrudnianie nauczyciela mimo braku takiej potrzeby, związane z ponoszeniem z tego tytułu nieuzasadnionych żadnymi względami niemałych kosztów. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 4 grudnia 2013, sygn. II PK 66/13.
3. Samorządy nie powinny zatrudniać nauczycieli, którym ich placówki nie są w stanie zapewnić odpowiedniej liczby godzin zajęć, gdyż w ten sposób narażają się na zarzut naruszenia dyscypliny finansów publicznych. Nie ma zatem przeszkód prawnych do wypowiedzenia umowy nauczycielowi przebywającemu na urlopie zdrowotnym. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 25 stycznia 2001, sygn. I PKN 215/00.
4. „Do przeniesienia nauczyciela mianowanego w stan nieczynny nie ma zastosowania art. 41 KP.” Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 7 listopada 1995, sygn. I PRN 83/95.

Linia orzecznicza dot. ochrony stosunku pracy nauczycieli podczas urlopu dla poratowania zdrowia

Pomimo powyższego da się wyróżnić innego poglądy w orzecznictwie, np.:

1. Nauczycielowi na urlopie dla poratowania zdrowia przysługuje pełna ochrona trwałości stosunku pracy.
   Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 19 kwietnia 2012, sygn. II PK 204/11.
2. Nauczycielowi przysługuje pełna ochrona trwałości stosunku pracy w okresie urlopu dla poratowania zdrowia, z wyjątkiem sytuacji, gdy dochodzi do całkowitej likwidacji szkoły. Sąd Najwyższy wskazał, że prawo do urlopu dla poratowania zdrowia jest prawem podmiotowym pracownika. W okresie zaś tego urlopu stosunek pracy nauczyciela jest chroniony. Przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny na jego wniosek (lub wypowiedzenie mu stosunku pracy) po rozpoczęciu takiego urlopu jest sprzeczne z celem urlopu i uzasadnia żądanie uznania za bezskuteczne. Urlop dla poratowania zdrowia jest zdaniem Sądu Najwyższego usprawiedliwioną nieobecnością w pracy o określonym przez ustawodawcę przeznaczeniu. Ratio przepisów o omawianym tu urlopie polega właśnie na umożliwieniu nauczycielowi spokojnego leczenia, w celu uzyskania poprawy zdrowia bez obawy o dalszą egzystencję materialną. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z 9 września 2010, sygn. II PK 54/10 
3. Przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny na jego wniosek (lub wypowiedzenie mu stosunku pracy) po rozpoczęciu urlopu dla poratowania zdrowia jest sprzeczne z celem urlopu i uzasadnia żądanie uznania tego przeniesienia za bezskuteczne.” Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 20 kwietnia 2001, sygn. I PKN 377/00.