REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy udział w posiedzeniu rady nadzorczej skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego

Alicja Kozłowska
specjalista z zakresu kadr i wynagrodzeń
Czy udział w posiedzeniu rady nadzorczej skutkuje utratą prawa do zasiłku chorobowego
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Jeden z naszych pracowników przebywał na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, a obecnie pobiera świadczenie rehabilitacyjne. Jednocześnie jest członkiem rady nadzorczej w naszej spółce i z tego tytułu podlega zgłoszeniu w ZUS. Funkcję tę pełni za zryczałtowanym wynagrodzeniem. W okresie niezdolności do pracy pracownik kilkukrotnie uczestniczył w posiedzeniach rady (zwoływane są tylko w razie potrzeby). Czy w związku z tym ZUS może pozbawić pracownika zasiłku i świadczenia rehabilitacyjnego?

RADA

Zasadniczo w tych okolicznościach ZUS nie powinien pozbawić pracownika zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Państwa pracownik nie podejmuje bowiem pracy zarobkowej (nie został z nim nawiązany stosunek pracy ani inny stanowiący podstawę wykonywania pracy), lecz w zależności od potrzeb pełni funkcję społeczną (nie jest to systematyczne). Ocena tych okoliczności jest jednak kwestią indywidualną w razie ewentualnej kontroli ZUS i żądania zwrotu zasiłku. Jeżeli jednak udział pracownika w posiedzeniach rady nadzorczej ma charakter sporadyczny, to otrzymywanie wynagrodzenia za udział w posiedzeniach rady w trakcie pobierania zasiłku i świadczenia rehabilitacyjnego nie powoduje utraty do nich prawa. Szczegóły w uzasadnieniu. 

REKLAMA

Autopromocja

UZASADNIENIE

Przesłanki pozbawiające prawa do zasiłku z FUS. Ubezpieczony, który w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia, traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia (art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Są to dwie odrębne przesłanki, z których spełnienie jednej powoduje utratę prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. W wyroku z 25 lutego 2014 r. (SK 18/13) Trybunał Konstytucyjny wskazał, że pracą zarobkową, o której mowa w powołanej wyżej regulacji ustawy zasiłkowej, jest każda aktywność ludzka, niezależnie od stosunku prawnego, w ramach której jest realizowana, skutkująca uzyskaniem dochodu. Ze względu na tę przesłankę nie ma znaczenia, czy konkretna praca jest podejmowana w celu zarobkowym, a więc czy osiągnięcie dochodu było głównym motywem jej podjęcia. W orzecznictwie dominuje stanowisko przypisujące zarobkowy charakter każdej działalności przynoszącej jakikolwiek dochód. Nie dotyczy to jedynie sporadycznych, incydentalnych i wymuszonych okolicznościami przejawów aktywności zawodowej. Natomiast w zakresie wykorzystywania zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia chodzi o takie działania, które są nieodpowiednie dla osoby chorej i mogą wydłużać okres pozostawania na zwolnieniu. Zaliczają się do tego również wszelkie działania utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję.

Przykład

Pracownik pobierający świadczenie rehabilitacyjne jednocześnie pełni funkcję prokurenta w spółce z o.o. za wynagrodzeniem. W okresie rehabilitacji w styczniu i lutym 2023 r. pracownik miał wyznaczone zabiegi fizjoterapeutyczne (pracownik choruje na RZS). W związku z posiedzeniami zarządu, na które zapraszano pracownika, nie stawił się on na 12 z 15 zaleconych zabiegów. Należy uznać, że w tej sytuacji zachowanie pracownika utrudnia jego leczenie. W razie kontroli ZUS może zakwestionować prawo pracownika do świadczenia rehabilitacyjnego i zażądać jego zwrotu za cały okres, na który zostało przyznane. 

Zatem mimo że udział Państwa pracownika w posiedzeniach rady nadzorczej ma charakter społeczny, przy ewentualnej kontroli ZUS analizie może zostać poddany również wpływ tego udziału na proces leczenia pracownika. Istotne będzie też to, czy pełnienie tej funkcji ma stały, systematyczny charakter. Jeżeli tak, to takie działania pracownika mogą zostać uznane za wykonywanie pracy zarobkowej ze skutkiem w postaci pozbawienia prawa do świadczeń. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 20 stycznia 2005 r. (I UK 154/04, OSNP 2005/19/307):

SN

Członek rady nadzorczej, któremu przyznano wynagrodzenie z tego tytułu, które co ważniejsze pobierał, a zwłaszcza członek rady nadzorczej delegowany do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych, pobierający z tego tytułu wynagrodzenie, świadczy więc "pracę zarobkową" w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1974 r. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r.

Zasiłek zamiast wynagrodzenia. Przyznanie prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy zastępuje utracony zarobek. Nie można przyjąć, że w takiej sytuacji czasowe pozbawienie pracownika możliwości uzyskiwania dochodów powoduje konieczność uzupełnienia przez niego otrzymywanego zasiłku (zasadniczo wynosi 80% podstawy wymiaru), poprzez podejmowanie pracy za wynagrodzeniem bez względu na jego wysokość. 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 25 sierpnia 2022 r. (III USK 522/21) podkreślił, że:

SN

Artykuł 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie wprowadza jakichkolwiek kryteriów jego zastosowania odnoszących się do poziomu uzyskiwanych przychodów (dochodów) ubezpieczonego, pobierającego zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy, które mogłyby wyłączać jego zastosowanie. Odmowa zastosowania tego przepisu pozostawiona jest zatem ocenie sądów rozpoznających konkretne sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Decydujące znaczenie ma bowiem kontekst sytuacyjny. 

Natomiast w wyroku z 28 kwietnia 2022 r. (II USKP 163/21) Sąd Najwyższy stwierdził, że organ rentowy (a także płatnik zasiłku będący m.in. pracodawcą) nie może pouczać ubezpieczonego o wszelkich możliwych do wyobrażenia sytuacjach, które mogłyby spowodować utratę prawa do zasiłku chorobowego. Ubezpieczony, który otrzymuje zwolnienie lekarskie z powodu niezdolności do pracy, ma świadomość, wynikającą z istoty tego zwolnienia, że w trakcie niezdolności do pracy nie powinien (i nie może) wykonywać działalności zarobkowej. Ze względu na oczywistość tej kwestii, nie powinno się w związku z tym wymagać specjalnego pouczenia.

Ważne

Przyznanie prawa do świadczeń z tytułu niezdolności do pracy zastępuje utracony zarobek, a więc pracownik powinien powstrzymać się w tym okresie od wykonywania każdej pracy zarobkowej. 

POWOŁANE ORZECZENIA SĄDÓW:

  • wyrok SN z 20 stycznia 2005 r. (I UK 154/04, OSNP 2005/19/307)
  • wyrok TK z 25 lutego 2014 r. (SK 18/13) 
  • wyrok SN z 28 kwietnia 2022 r. (II USKP 163/21)
  • postanowienie SN z 25 sierpnia 2022 r. (III USK 522/21)

Alicja Kozłowska
specjalista z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, praktyk z wieloletnim doświadczeniem

oprac. Wioleta Matela-Marszałek
Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
W tym zawodzie jest dyskryminacja ze względu na wiek. Będzie zmiana ustawy i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy

Podstawową zasadą wynikającą z KP jest zasada równości w zatrudnieniu i niedyskryminacji. Okazuje się, że w pewnych zawodach i przepisach jest więc jawna dyskryminacja ze względu na wiek. W związku z tym będzie zmiana ustawy co do konkretnego zawodu i dostosowanie do dyrektywy Rady 2000/78/WE z 27.11.2000 r. ustanawiającej ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy.

Czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły dla milionów Polaków? Mamy stanowisko rządu

W ostatnim czasie w mediach wrze sprawa potencjalnego urlopu dla dorosłych i wolnego dla dzieci w okresie jesiennym w szkołach. Wielu zastanawia się czy jesienią 2025 wejdzie nowy dodatkowy urlop i wolne od szkoły i czy dojdzie w związku z tym do zmiany organizacji roku szkolnego 2024/2025 oraz 2025/2026. Mamy w tej sprawie stanowisko rządu a konkretnie Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz opinie rozgoryczonych ale i zachwyconych rodziców, uczniów i nauczycieli.

Pracodawca wyśle Cię na urlop nie pytając o zdanie, nie możesz się sprzeciwić

Pracodawca może wysłać Cię na urlop nie pytając o zdanie. Zastanawiasz się jak to możliwe, skoro prawo pracy z założenia ma chronić pracownika. Okazuje się, że jest taka możliwość i nie będzie to naruszenie przepisów prawa pracy.

Waloryzacja emerytury 2025. Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025?

Ile komornik może zabrać z emerytury w 2025? To zależy kiedy i zależy do jakich świadczeń i długów emeryta, bo od 1 marca 2025 r. będzie to więcej, ale musi zostać pewne minimum, tzw. wolna kwota od potrąceń. Wszystko za sprawą marcowej waloryzacji emerytur i rent w 2025 r.

REKLAMA

Coraz większe bezrobocie w Polsce. W styczniu po raz kolejny wzrosła liczba osób zarejestrowanych w urzędach pracy

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że w styczniu 2025 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 5,4 proc. To więcej niż w grudniu 2024 r. Resort jednak zapewnia, że sytuacja na rynku pracy w pierwszym miesiącu 2025 r. była stabilna.

Boże Ciało 2025 – kiedy wypada? [DATA]

Kiedy jest Boże Ciało w tym roku? Data Bożego Ciała w 2025 roku wypada w środku czerwca. Ile dni wolnych można otrzymać? Czy trzeba brać urlop wypoczynkowy? Już teraz zaplanuj długi weekend czerwcowy.

Długie weekendy 2025 [KALENDARZ]

Teraz jest dobry czas na zaplanowanie długich weekendów w 2025 roku. 7 długich weekendów, które wypadają w tym roku, pozwala na dłuższy odpoczynek od pracy bez wykorzystywania urlopu wypoczynkowego lub z wykorzystaniem tylko jednego dnia urlopu. Kiedy wypadają w tym roku? Oto kalendarz długich weekendów 2025.

Rodzice najczęściej wybierają świadczenie Aktywnie w żłobku. Wsparcie z ZUS może wynieść nawet 1900 zł miesięcznie

ZUS od początku działania programu Aktywny Rodzic wypłacił ponad 1,1 mld zł. Program obejmuje trzy świadczenia "aktywnie w domu", "aktywni rodzice w pracy" i "aktywnie w żłobku". Rodzice najczęściej decydują się na wsparcie żłobkowe, na które ZUS do tej pory przekazał łącznie 688 mln zł.

REKLAMA

5 przykazań HR na 2025 rok

Co czeka działy HR w 2025 roku? Artykuł zawiera najważniejsze tematy, z którymi trzeba zmierzyć się w najbliższych miesiącach. Należą do nich: zmiany w komunikacji i digitalizacja procesów kadrowych, zaangażowanie więcej sztucznej inteligencji, wyrównywanie kompetencji cyfrowych pomiędzy pokoleniami, przygotowania do dyrektywy o równości płac. Oto 5 przykazań HR na 2025 rok.

Zwolnienia grupowe 2025 [który pracodawca może zwolnić, kogo i z jakich przyczyn, jaka odprawa]

Zwolnienia grupowe to specyficzny sposób rozwiązania umów o pracę z większą ilością pracowników. Do przeprowadzenia takich zwolnień mają prawo pracodawcy spełniający określone wymogi - muszą mieć odpowiednio wysoki poziom zatrudnienia, a zwolnienie musi mieć określone przyczyny i być przeprowadzone w określonym czasie. Także nie każdy pracownik może być objęty zwolnieniem grupowym.

REKLAMA