Składki ZUS za nianię od 1 stycznia 2018 r. - jak rozliczyć, kody ZUS

Od 1 stycznia 2018 r. obowiązują nowe zasady finansowania z budżetu państwa składek należnych za nianie. Zmiany dotyczą umów uaktywniających zawartych od początku tego roku. Wraz ze zmianami miały obowiązywać nowe kody ubezpieczeniowe. Jednak projekt rozporządzenia z 19 września 2017 r. zawierający dwa dodatkowe kody nie wszedł w życie, co oznacza, że nadal obowiązują tylko dwa dotychczasowe - 04 30 xx i 04 31 xx.

Niania pracująca na podstawie umowy uaktywniającej, sprawująca opiekę nad dzieckiem w wieku od 20 tygodnia, jest objęta obowiązkowymi:

• ubezpieczeniami: emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i zdrowotnym – jeżeli umowa o opiekę jest jej jedynym źródłem przychodu,
• tylko ubezpieczeniem zdrowotnym – w razie zbiegu z innymi tytułami np. umową o pracę z co najmniej minimalnym wynagrodzeniem. 

Ubezpieczenie chorobowe, tak jak przy umowie zleceniu, ma charakter dobrowolny. Jeśli niania do niego przystąpi na swój wniosek, sama ją finansuje poprzez potrącenie z wynagrodzenia, którego dokonuje płatnik składek.

Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach

W jakiej części budżet państwa finansuje składki ZUS za nianie

Za nianię, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz na zdrowotne, opłaca od 1 stycznia 2018 r.:

• ZUS - od podstawy stanowiącej kwotę nie wyższą niż 50% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• rodzic (płatnik składek) - od podstawy stanowiącej kwotę nadwyżki ponad kwotę stanowiącą 50% minimalnego wynagrodzenia.

Warto przypomnieć że ZUS opłaca składki finansowane z budżetu państwa pod warunkiem, że:

• niania została zgłoszona przez rodzica do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego,
• rodzice (rodzic samotnie wychowujący dziecko) są zatrudnieni, świadczą usługi na podstawie umowy cywilnoprawnej stanowiącej tytuł do ubezpieczeń społecznych, prowadzą pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą,  oraz
• dziecko nie jest umieszczone w żłobku, klubie dziecięcym a także nie zostało objęte opieką sprawowaną przez dziennego opiekuna.

Zgłoszenie niani i rozliczanie jej zarobków

Opiekunka, tak jak wszystkie osoby posiadające stosowny tytuł, podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń w ciągu 7 dni od dnia powstania obowiązku tych ubezpieczeń (tj. od dnia rozpoczęcia wykonywania umowy uaktywniającej), odpowiednio:

• do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego - na druku ZUS ZUA, lub
• do ubezpieczenia zdrowotnego (jeśli tylko jemu obowiązkowo podlega) - na druku ZUS ZZA.