Jak przeprowadzić likwidację stanowiska pracy

Likwidacja stanowiska pracy jest uznawana za przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy o pracę. Z likwidacją stanowiska pracy wiąże się założenie, że – po rozwiązaniu z pracownikiem stosunku pracy – na danym stanowisku nie będzie zatrudniona inna osoba. Obowiązki, które były przypisane do zlikwidowanego stanowiska, nie są wykonywane przez nikogo innego albo zostają przejęte lub rozłożone między innych pracowników. Ewidentną korzyścią dla pracodawcy wynikającą z takiego rozwiązania stosunku pracy jest możliwość powierzenia obowiązków zwolnionego pracownika innej osobie na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz outsourcingu zadań na podmioty zewnętrzne.

Tryb zwolnień

Likwidacja stanowisk pracy może obejmować zarówno małe zakłady pracy, jak i te zatrudniające powyżej 20 pracowników. W pierwszym przypadku do zwolnień stosuje się Kodeks pracy, w drugim – przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (zwanej dalej ustawą).

Jeśli do rozwiązania stosunku pracy stosuje się przepisy Kodeksu pracy, wówczas pracodawca powinien zachować okres wypowiedzenia odpowiedni do czasu zatrudnienia pracownika (art. 36 § 1 k.p.). Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem powinno nastąpić na piśmie (art. 30 § 3 k.p.) oraz – w przypadku umowy zawartej na czas nieokreślony – zawierać określenie przyczyny uzasadniającej to wypowiedzenie (art. 30 § 4 k.p.). O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy (art. 38 § 1 k.p.). Ostateczna decyzja w sprawie wypowiedzenia może zapaść dopiero po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w terminie.

Odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia >>

Likwidacja stanowisk pracy może być jedną z przyczyn uzasadniających zwolnienia grupowe. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje określoną przez ustawę liczbę pracowników (art. 1 ust. 1). Przeprowadzający zwolnienia grupowe zobligowany jest skorzystać z procedury konsultacyjno-informacyjnej z zakładowymi organizacjami związkowymi, a jeśli takie nie działają u pracodawcy – z przedstawicielami pracowników.

Przepisy ustawy są także właściwe do dokonania zwolnień indywidualnych, w ramach których liczba pracowników przeznaczonych do zwolnienia nie osiąga progów ilościowych zwolnienia grupowego. Następuje to wówczas, gdy u podstaw redukcji leżą wyłącznie przyczyny niedotyczące pracowników, a pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników (art. 10 ust. 1 ustawy).

Ograniczenia dla pracodawcy

Likwidacja stanowisk pracy ma przynieść pracodawcy wymierne korzyści finansowe. Korzyści te odczuwalne są zazwyczaj dopiero po dłuższym czasie. W momencie rozwiązania stosunku pracy, zatrudniający co najmniej 20 pracowników muszą liczyć się z koniecznością wypłaty jednorazowego świadczenia – odprawy pieniężnej (art. 8 ustawy). Na odprawę mogą liczyć zarówno pracownicy zredukowani w ramach zwolnień grupowych, jak i indywidualnych.