Zachowanie terminów przy zatrudnianiu nowego pracownika

Stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy, a jeżeli terminu tego nie określono – w dniu zawarcia umowy (art. 26 k.p.). Pracodawca z nowo zatrudnionym pracownikiem zawiera umowę o pracę w formie pisemnej. Jeżeli jednak umowa ta nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków (art. 29 § 2 k.p.). Jest to jeden z najważniejszych terminów należących do obowiązków pracodawcy, którego niedopełnienie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, zagrożone karą grzywny (art. 281 pkt 2 k.p.).

Przykład

15 września br. upłynął termin, na jaki została zawarta z pracownikiem umowa o pracę na czas określony. Nie została podpisana nowa umowa, ale pracownik po tym terminie został dopuszczony do pracy i nadal pracuje. W takim przypadku należy przyjąć domniemanie, że nastąpiło zawarcie nowej umowy, a co za tym idzie, powinno być niezwłocznie potwierdzone przez pracodawcę na piśmie.

Nabór na wolne stanowiska urzędnicze >>

Ochrona zdrowia i bhp

Osoby przyjmowanie do pracy podlegają obowiązkowi poddania się wstępnym badaniom lekarskim. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 k.p.). W związku z powyższym skierowanie na wstępne badania lekarskie powinno zostać wystawione w taki sposób, aby pracownik miał możliwość dostarczenia stosownego orzeczenia lekarskiego przed przystąpieniem do pracy. Posiadanie przez pracownika zaświadczenia stwierdzającego uprawnienia do wykonywania zawodu nie jest równoznaczne z posiadaniem orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do wykonywania pracy na danym stanowisku (wyrok NSA z 7 listopada 2002 r., II SA 3358/01). W przypadku gdy pracownik posiada wyniki badań lekarskich przeprowadzonych u poprzedniego pracodawcy, to należy również skierować go na wstępne badania lekarskie w ww. terminie.

Ustalenie istnienia stosunku pracy >>

Poza wstępnymi badaniami lekarskimi pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikowi przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Przeszkolenia tego należy dokonać przed dopuszczeniem pracownika do pracy (art. 237³ § 2 k.p.).

Warunki zatrudnienia

Pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy uzyskuje pisemne potwierdzenie zapoznania się przez niego z:

• treścią regulaminu pracy,
• treścią obwieszczenia o systemie i rozkładzie czasu pracy oraz o przyjętych okresach rozliczeniowych,
• przepisami i zasadami dotyczącymi bhp,
• zakresem informacji objętych tajemnicą określoną w ustawach obowiązujących dla umówionego z pracownikiem rodzaju pracy.

Ponadto pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o:

• obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy,
• częstotliwości wypłat wynagrodzenia za pracę,
• wymiarze przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego,
• obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• układzie zbiorowym pracy, którym pracownik jest objęty.

W przypadku pracodawcy, u którego nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy, dodatkowo należy, również w ciągu 7 dni od zawarcia umowy, poinformować pracownika o:

• porze nocnej,
• miejscu, terminie i czasie wypłaty wynagrodzenia,
• przyjętym sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy,
• sposobie usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Termin nawiązania umowy o pracę >>

Pisemna informacja o warunkach zatrudnienia powinna mieć zindywidualizowany charakter, a zatem należy ją sporządzać dla każdego pracownika oddzielnie. Oznacza to, że przekazanie tych informacji do ogółu pracowników czy przedstawiciela pracowników nie czyni zadość obowiązkowi nałożonemu przepisami na pracodawcę. Ustawodawca dopuścił jednak możliwość przekazania powyższych informacji przez pisemne wskazanie odpowiednich przepisów prawa. Brak spełnienia obowiązku przekazania informacji przez pracodawcę nie stanowi wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

Dokumentacja pracownicza

Pracodawca od momentu podpisania umowy o pracę powinien założyć i prowadzić dla pracownika akta osobowe, składające się z 3 części i obejmujące:

• część A – dokumenty zgromadzone w związku z ubieganiem się o zatrudnienie,
• część B – dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia pracownika,
• część C – dokumenty związane z ustaniem zatrudnienia.

Natomiast z pierwszym dniem wykonywania pracy przez pracownika pracodawca ma obowiązek założyć kartę ewidencji czasu pracy w zakresie obejmującym:

• pracę w poszczególnych dobach,
• pracę w niedziele, święta i w porze nocnej,
• pracę w godzinach nadliczbowych,
• pracę w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy,
• dyżury,
• urlopy,
• zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności.

Ponadto przy wypłacie pierwszego wynagrodzenia pracodawca ma obowiązek utworzenia dla pracownika imiennej karty (listy) wpłacanego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą.

Świadczenie pracy bez umowy >>

W momencie przekazania pracownikowi odzieży i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, a także w momencie wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za używanie własnej odzieży i obuwia oraz ich pranie i konserwację powstaje obowiązek założenia karty ewidencji.

Zawiadomienie komornika o zatrudnieniu dłużnika

Jeżeli świadectwo pracy dostarczone przez pracownika zawiera wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę, pracodawca zawiadamia o zatrudnieniu właściwego komornika prowadzącego postępowanie egzekucyjne oraz pracodawcę, który wydał świadectwo (art. 884 § 3 k.p.c.). Zawiadomienie to powinno być wysłane w takim terminie, aby możliwe było zachowanie ciągłości egzekucji. W praktyce oznacza to, że powinno się go dokonać niezwłocznie po zatrudnieniu pracownika, w szczególności przed wypłatą pierwszego wynagrodzenia.

Podstawa prawna:

• art. 26, 29, 229, 237³ Kodeksu pracy,
• § 6 ust. 2 pkt 2 lit. b rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.).

Orzecznictwo:

• wyrok NSA w Warszawie z 7 listopada 2002 r. (II SA 3358/01, Pr. Pracy 2003/3/38).