REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dyskryminacja kandydata na pracownika w świetle przepisów UE

Agnieszka Zwolińska

REKLAMA

Prawo unijne ustanawia obowiązek zakazu dyskryminacji już na etapie rekrutacji. Nie przewiduje jednak terminów, w których dyskryminowany kandydat ma prawo żądać odszkodowania od niedoszłego pracodawcy.

Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu stanowi fundamentalną zasadę prawa Unii. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawierają dyrektywy unijne – dyrektywa Rady 2000/43/WE, wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne, dyrektywa Rady 2000/78/WE, ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy, dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy.

REKLAMA

Autopromocja

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Zasada równego traktowania w zatrudnieniu dotyczy nie tylko pracowników, ale również osób ubiegających się o zatrudnienie. Prawodawca unijny, definiując kluczowe dla zakazu dyskryminacji pojęcia, posłużył się sformułowaniem „osoba”, a nie „pracownik”. Przykładowo, zgodnie z art. 2 ust. 2 dyrektywy Rady 2000/78/WE, dyskryminacja bezpośrednia występuje, gdy osobę traktuje się mniej przychylnie niż traktowano lub traktowano by inną osobę w porównywalnej sytuacji z jakiejkolwiek przyczyny wymienionej w art. 1 dyrektywy (tj. ze względu na religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną).

Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu oraz reguły polityki antydyskryminacyjnej >>

Cel ww. dyrektyw w prawie polskim realizują przepisy rozdziału II a Kodeksu pracy. Zakaz dyskryminacji obejmuje również etap nawiązywania stosunku pracy (art. 183a–183d k.p.). Wyraźnie wskazuje na to art. 183b § 1 pkt 1 k.p., zgodnie z którym za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się odmowę nawiązania stosunku pracy z przyczyn uznanych za dyskryminujące. Oznacza to dla pracodawcy, że już na etapie decydowania o tym, kogo zatrudnić, może on naruszyć zasadę równego traktowania i w związku z tym naruszeniem może zostać zobowiązany do zapłaty odszkodowania osobie dyskryminowanej. Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę – art. 183d k.p. (w 2010 r. minimalne wynagrodzenie za pracę kształtuje się na poziomie 1317 zł brutto).

Skutki dyskryminacji kandydata

Warto zwrócić uwagę na to, że dyskryminowany kandydat na pracownika ma jedynie prawo do odszkodowania, nie ma natomiast roszczenia o nawiązanie z nim stosunku pracy. Przepisy Kodeksu pracy nie określają również górnej granicy odszkodowania. Wynika to ze stanowiska przyjętego przez Trybunał Sprawiedliwości UE. Trybunał w jednym z wyroków stwierdził, że ustalenie górnej granicy odszkodowania może wykluczać skuteczne wyrównanie straty (wyrok z 2 sierpnia 1993 r. w sprawie M.H. Marshall v Southampton and South-West Hampshire Area Health Authority, C-271/91).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Terminy na dochodzenie odszkodowania

Ze względu na ryzyko pociągnięcia pracodawcy do odpowiedzialności wskazane byłoby, aby przez okres, w jakim kandydat na pracownika może skierować roszczenie o odszkodowanie w związku z naruszeniem zakazu dyskryminacji, pracodawca zachował dokumentację z procesu rekrutacji.

Prawo unijne nie reguluje kwestii proceduralnych, w tym terminów dochodzenia roszczeń przez dyskryminowane osoby. Trybunał Sprawiedliwości UE stanowisko to potwierdził ostatnio w wyroku z 8 lipca 2010 r. w sprawie Susanne Bulicke przeciwko Deutsche Büro Service GmbH (C-246/09).

REKLAMA

Stan faktyczny sprawy przedstawiał się następująco. Pani Bulicke odpowiedziała 16 listopada 2007 r. na ogłoszenie o wolnym stanowisku, opublikowane przez Deutsche Büro (miała wówczas 41 lat). W ogłoszeniu wskazano m.in., że poszukiwany jest kandydat do młodego zespołu, mający pomiędzy 18 a 35 lat. 19 listopada 2007 r. poinformowano ją o odrzuceniu jej kandydatury, wskazując, że wszystkie stanowiska zostały już wcześniej obsadzone. Okazało się jednak, że dwie osoby w wieku 20 i 22 lat zostały zatrudnione 19 listopada 2007 r. Ponadto Deutsche Büro opublikowało podobne ogłoszenia o pracę 22 listopada 2007 r. oraz w dniach 19 kwietnia, 3 września i 10 września 2008 r. Wszystkie te ogłoszenia zawierały zwroty „młoda ekipa” i „między 18 a 35 lat”. Pani Bulicke wniosła powództwo o naprawienie szkody i zadośćuczynienie za krzywdy poniesione przez nią w wyniku dyskryminacji. Sąd I instancji oddalił jej żądania ze względu na to, że nie odwołała się ona do Deutsche Büro w terminie 2 miesięcy od otrzymania odmowy zatrudnienia (termin ten wynikał z regulacji krajowych). Sąd II instancji rozpatrujący odwołanie pani Bulicke zapytał Trybunał Sprawiedliwości UE, czy przyjęty w prawie niemieckim termin jest zgodny z zasadą równoważności i skuteczności.

Trybunał, powołując się na art. 9 dyrektywy Rady 2000/78/WE, stwierdził, że określenie terminów wszczęcia postępowania w sprawie naruszenia zakazu dyskryminacji wynikającego z tej dyrektywy nie jest uregulowane w prawie Unii. Uznał, że krajowe przepisy procesowe, na podstawie których osoba dyskryminowana ze względu na wiek powinna – w celu uzyskania naprawienia szkody majątkowej oraz niemajątkowej – skierować do pracodawcy odwołanie w terminie 2 miesięcy, są zgodne z prawem Unii, pod warunkiem że:

  • termin ten nie jest mniej korzystny niż termin dotyczący podobnych środków istniejących w prawie krajowym w dziedzinie prawa pracy (zasada równoważności),
  • ustalenie momentu rozpoczęcia biegu tego terminu nie czyni wykonywania praw przyznanych przez dyrektywę niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym (zasada skuteczności).

Trybunał wskazał, że zbadanie, czy oba ww. warunki zostały spełnione w konkretnej sprawie, należy do sądu krajowego.

Staż pracy a dyskryminacja ze względu na wiek >>

Jeżeli chodzi o prawo polskie, to ustawodawca polski nie wprowadził żadnych terminów zawitych dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu naruszenia zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu ani szczególnych zasad przedawnienia tych roszczeń. W związku z tym należy stosować ogólne zasady przedawnienia roszczeń. Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne (art. 291 § 1 k.p.). Roszczenia kandydata na pracownika nie są roszczeniami ze stosunku pracy, wobec czego uzasadnione jest sięgnięcie do regulacji Kodeksu cywilnego – art. 4421 k.c. w zw. z art. 300 k.p.

Podstawa prawna:

  • art. 183a–183d Kodeksu pracy,
  • dyrektywa Rady 2000/43/WE z 29 czerwca 2000 r. wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania osób bez względu na pochodzenie rasowe lub etniczne (DzUrz UE L 180 z 19.07.2000 r., s. 22–26),
  • dyrektywa Rady 2000/78/WE z 27 listopada 2000 r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy (DzUrz UE L 303 z 2.12.2000 r., s. 16–22),
  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/54/WE z 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania kobiet i mężczyzn w dziedzinie zatrudnienia i pracy – wersja przeredagowana (DzUrz UE L 204 z 26.07.2006 r., s. 23–36).
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik (dla premii 2000 zł) chce z zasiłku chorobowego wcześniej wrócić do pracy. Co na to kodeks pracy? [Przykład]

Luką w przepisach kodeksu pracy jest brak uregulowania wprost takiej sytuacji: Pracownik ma jeszcze kilka dni zwolnienia lekarskie, ale uważa że jest już zdrowy. I chce wrócić do pracy. Dlaczego? Bo np. straci 2000 zł premii wynikowej za miesiąc albo kwartał. Pracownik chce więc wrócić do pracy wcześniej (niż wynika ze zwolnienia lekarskiego) i „załapać się” na premię. Deklaruje rezygnację z części zasiłku chorobowego. Co wtedy ma zrobić pracodawca?

Płaca minimalna. Ile będzie wynosić najniższa krajowa w 2025?

Płaca minimalna. Ile będzie wynosić najniższa krajowa w 2025? Znamy stawki, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. 

Uczestnik PPK w wieku 60+ może przenieść środki z rachunku PPK na lokatę [Przykłady]

Alternatywą dla ratalnej wypłaty środków z rachunku PPK przez uczestnika, który osiągnął 60. rok życia, jest przeniesienie środków na rachunek terminowej lokaty. Również takie rozwiązanie umożliwia skorzystanie z oszczędności z PPK bez zapłaty podatku od zysków kapitałowych.

Uwaga! Minimalne wynagrodzenie w 2025 r. jeszcze wyższe. Niespodziewanie zmienił się projekt rozporządzenia

4666 zł - tyle wyniesie minimalne wynagrodzenie w 2025 r. Jest to więcej niż proponowano na posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego. Minimalna stawka godzinowa wzrośnie w przyszłym roku do 30,50 zł. 

REKLAMA

Spawacze, monterzy, ślusarze, elektrycy i spedytorzy to najbardziej poszukiwani pracownicy jesienią 2024 roku

Rekrutacje ruszają jesienią 2024 roku. Jakich pracowników poszukują pracodawcy? Okazuje się, że najbardziej poszukiwani są spawacze, monterzy, ślusarze, elektrycy i spedytorzy, elektromonterzy, specjaliści ds. automatyzacji procesów. Potrzeba również pracowników handlu i logistyki magazynowej.

Projekt ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Przedsiębiorcy krytycznie: wprowadźmy proste zasady!

Trwają prace nad projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Ustawa ma wdrożyć do polskiego prawa unijną dyrektywę w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej. Zdaniem Konfederacji Lewiatan projekt ustawy jest słaby legislacyjnie.

62 dni w roku kalendarzowym – z tylu dni płatnej opieki nad zdrowym dzieckiem, mogą skorzystać rodzice. W jakich okolicznościach, w jaki sposób i na jakich warunkach, rodzic może uzyskać zwolnienie od pracy na opiekę nad zdrowym dzieckiem?

Choć, być może, nie wszyscy mają tego świadomość – rodzice mają prawo do uzyskania zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia lub za czas którego przysługiwać im będzie prawo do zasiłku opiekuńczego, w celu sprawowania opieki nie tylko nad chorym, ale również nad zdrowym dzieckiem. Ile dni zwolnienia od pracy, w jakich okolicznościach, w jaki sposób i na jakich warunkach, mogą uzyskać rodzice, w celu osobistego sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem?

ZUS: Świadczenie wychowawcze dla ukraińskich dzieci. Na ile dzieci wypłacono 800 plus?

W 2022 r. ZUS wypłacił świadczenie wychowawcze dla ponad 514 tys. ukraińskich dzieci. W bieżącym roku 800 plus nadal jest wypłacane dla dzieci ukraińskich uchodźców. Ile jest uprawnionych do tego świadczenia?

REKLAMA

Zostań ekspertem PFRON. Nabór osób do oceny merytorycznej wniosków

PFRON zaprasza do zgłaszania się na ekspertów do oceny merytorycznej wniosków w konkursach o zlecenie realizacji zadań. Nabór na ekspertów ma charakter ciągły.

W 2025 roku co 5 pracownik będzie z pokolenia Z

W 2025 roku co 5 pracownik będzie z pokolenia Z. Jak Zetki wpływają na rynek pracy? Co zmienia się dzięki nim w firmach? Wypowiadają się sami pracownicy z pokolenia Z oraz ich pracodawcy.

REKLAMA