Koszty sądowe w sprawach pracowniczych

Wniesienie powództwa do sądu pracy wiąże się z ponoszeniem kosztów. Dlatego też pracodawcy powinni ocenić opłacalność takiego postępowania. Powinni brać także pod uwagę, że w razie wygrania przez pracownika sporu przed sądem, pozwany pracodawca będzie zobowiązany do zapłaty nie tylko dochodzonego przez pracownika świadczenia, ale także kosztów sądowych związanych ze sprawą.

Pracownicy zwolnieni od opłat

Pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych (art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – zwanej dalej ustawą).

Właściwość sądu pracy >>

Wyjątek stanowią sprawy z zakresu prawa pracy, w których pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30 zł wyłącznie od:

• apelacji,
• zażalenia,
• skargi kasacyjnej,
• skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (art. 35 ust. 1 ustawy).

Poza tym pracownik i pracodawca uiszczają opłatę podstawową od wymienionych wyżej pism, a także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.

W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową. A zatem, gdy pracownik dochodzi swoich roszczeń z zakresu prawa pracy, a wartość sporu nie przekracza 50 000 zł, to jest on zwolniony od opłacania wszelkich kosztów sądowych, poza wskazanymi powyżej wyjątkami.

Natomiast gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa tę kwotę, wówczas pracownik jest zobowiązany do ponoszenia opłat na zasadach ogólnych. Oznacza to, że w takich sprawach pracownicy będą zobowiązani do wniesienia opłaty stosunkowej zależnej od wartości przedmiotu sporu, czyli zwykle od wysokości dochodzonej przez nich kwoty. Opłata ta zgodnie z art. 13 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wynosi 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł.

Jakie koszty ponosi pracodawca

Trzeba podkreślić, że zwolnienie od kosztów sądowych w sprawach z zakresu prawa pracy ma zastosowanie tylko do pracownika i to wówczas, gdy jest on powodem dochodzącym swoich roszczeń. Natomiast gdy powodem w takich sprawach jest pracodawca dochodzący od pracownika np. odszkodowania za zniszczone mienie lub za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 61¹ k.p.), to wtedy obie strony zobowiązane są do ponoszenia kosztów sądowych na zasadach ogólnych. Tak więc gdy powodem jest pracodawca, to pracownik i pracodawca będą zmuszeni ponosić koszty sądowe związane ze sprawą. Będą oni także zobowiązani do ponoszenia wydatków w toku procesu (np. związanych z opinią biegłych). Pracodawca w szczególności będzie musiał opłacić opłatę od pozwu w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu.