Świadczenia z tytułu wypadków przy pracy

Rodzaje świadczeń z tytułu wypadku przy pracy określa ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

Za wypadek przy pracy ustawa uznaje zdarzenie nagłe wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

W zakresie uprawnienia do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu uległ pracownik:

• w czasie podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań;
• podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,
• przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Czy można zakwestionować protokół powypadkowy >>

Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas m.in.:

• uprawiania sportu w trakcie zawodów i treningów przez osobę pobierającą stypendium sportowe,
• wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• pełnienia mandatu posła lub senatora, pobierającego uposażenie,
• odbywania szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy przez osobę pobierającą stypendium w okresie odbywania tego szkolenia, stażu, przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący,
• wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• współpracy przy wykonywaniu pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
• wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem lub współpracą przy prowadzeniu działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
• wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Ustawa rozróżnia też: wypadek śmiertelny (tj. wypadek, w którego wyniku nastąpiła śmierć w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku); ciężki wypadek (tj. wypadek, w którego wyniku nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub zniekształcenie ciała); zbiorowy wypadek (tj. wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby).

Uprawnieni

Osobami uprawnionymi do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego są zarówno osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo (m.in. pracownicy), jak również osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, które do tego ubezpieczenia przystąpiły (np. osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące).

Rodzaje świadczeń

Osoba poszkodowana w związku z wypadkiem przy pracy może liczyć na uzyskanie następujących świadczeń:

• zasiłku chorobowego (w wysokości 100% podstawy wymiaru; zasiłek przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu, od 1. dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy),
• świadczenia rehabilitacyjnego – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy w wysokości 100% podstawy wymiaru,
• zasiłku wyrównawczego – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
• jednorazowego odszkodowania – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
• jednorazowego odszkodowania – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
• renty z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
• renty szkoleniowej – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
• renty rodzinnej – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
• dodatku do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej,
• dodatku pielęgnacyjnego,
• pokrycia kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Jakie świadczenia za czas choroby przysługują pracownicy, która pobiera rentę z tytułu choroby zawodowej >>

Osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jak również duchownym, będącym płatnikami składek na własne ubezpieczenia, oraz członkom rodzin wszystkich ww. osób świadczenia nie przysługują w razie wystąpienia w dniu wypadku lub w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczeń z tytułu choroby zawodowej zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 zł do czasu spłaty całości zadłużenia.

Prawo do zasiłku chorobowego i wyrównawczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego ustalają i wypłacają płatnicy składek, jeżeli są zobowiązani do ustalania prawa do zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i ich wypłaty, tj. zgłaszający do tego ubezpieczenia powyżej 20 ubezpieczonych. Prawo do innych wskazanych wyżej świadczeń ustala i wypłaca ZUS.

Podstawa prawna:

• ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1332 ze zm.).