REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ustalanie kapitału początkowego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Andrzej Szybkie
Andrzej Szybkie

REKLAMA

Kapitał początkowy jest elementem łączącym dotychczasowy system emerytalny z systemem zreformowanym opartym na środkach zgromadzonych na koncie emerytalnym w ZUS.

Kapitał początkowy ustala się na podstawie przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwanej dalej ustawą emerytalną, osobom objętym reformą emerytalną, czyli urodzonym po 31 grudnia 1948 r., które to osoby przed 1 stycznia 1999 r. posiadają okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące co najmniej 6 miesięcy i 1 dzień.

REKLAMA

Sposób ustalenia kapitału

Ustalenie kapitału polega na obliczeniu w specjalny sposób hipotetycznej emerytury na 1 stycznia 1999 r. na podstawie okresów składkowych i nieskładkowych przebytych przed tym dniem, którą ustala się na podstawie kwot obliczonych według okresów:

  • składkowych,
  • nieskładkowych oraz
  • tzw. kwoty socjalnej, będącej iloczynem 24% kwoty bazowej (stanowiącej 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z II kwartału 1998 r., wynoszącej 1220,89 zł), oraz współczynnika p – proporcjonalnego do wieku i stażu ubezpieczeniowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r.

Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed 1999 r.:

  • okresy składkowe, o których mowa w art. 6 ustawy emerytalnej,
  • okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5 ustawy emerytalnej, bez ograniczenia ich wymiaru,
  • pozostałe okresy nieskładkowe (wskazane w art. 7 pkt 1–4 i 6–12 ustawy emerytalnej, w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

REKLAMA

Następnie kwotę ww. emerytury hipotetycznej mnoży się przez liczbę 209 (określającą długość średniego przeciętnego trwania życia osoby w wieku 62 lat wyrażoną w miesiącach). Tak uzyskaną kwotę kapitału początkowego ewidencjonuje się na koncie ubezpieczonego w ZUS.

Kwota kapitału początkowego ma wpływ na wysokość emerytury liczonej zgodnie z kontem emerytalnym w ZUS. Emerytura dla osoby urodzonej po 31 grudnia 1948 r., która osiąga powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy obliczenia przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Podstawę obliczenia tej emerytury stanowi kwota składek na ubezpieczenie emerytalne, z uwzględnieniem waloryzacji składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wymiar kapitału dla osób posiadających okresy zagraniczne

REKLAMA

Kapitał początkowy ustalany jest na podstawie polskiego ustawodawstwa. Umowy międzynarodowe w dziedzinie ubezpieczeń społecznych nie zawierają specjalnych postanowień dotyczących w sposób wyraźny ustalania kapitału początkowego. Pośrednio jednak zawarcie takiej umowy z określonym państwem może mieć znaczenie do ustalania kapitału początkowego osobom posiadającym także okresy ubezpieczenia w takim państwie. Skutki takie wywiera także uczestnictwo Polski w Unii Europejskiej. W wyniku przystąpienia Polski do UE w Polsce obowiązuje rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71, dotyczące koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Rozporządzenie nr 1408/71 określa sposób ustalania prawa i obliczania wysokości emerytur i rent dla osób, które migrowały zarobkowo w obrębie Unii i z tego powodu mają w karierze zawodowej okresy ubezpieczenia przebyte w różnych państwach członkowskich. Rozporządzenie to przewiduje zasadę sumowania okresów do celów przyznania prawa do świadczeń, jak również proporcjonalne obliczanie świadczeń ustalonych za łączone okresy ubezpieczenia przebyte w różnych państwach. Emerytura lub renta liczona jest w sposób proporcjonalny, jeżeli do nabycia prawa do tego świadczenia konieczne było uwzględnienie okresów ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych w innych państwach członkowskich, bądź jeśli co prawda nie było takiej konieczności, jednak wyliczenie proporcjonalne świadczenia jest korzystniejsze dla osoby zainteresowanej.

Emeryturę lub rentę proporcjonalną (pro rata temporis) oblicza się dwuetapowo:

  • w pierwszej kolejności oblicza się kwotę teoretyczną świadczenia z tytułu okresów ubezpieczenia lub zamieszkania przebytych we wszystkich państwach członkowskich,
  • następnie instytucja ustalająca świadczenie na podstawie kwoty teoretycznej liczy kwotę rzeczywistą świadczenia proporcjonalnie do stosunku okresów przebytych w państwie, w którym ustalane jest świadczenie do sumy okresów przebytych we wszystkich państwach członkowskich.

Co do zasady każde państwo członkowskie zobowiązane jest więc do ponoszenia ciężaru finansowego świadczeń emerytalno-rentowych z tytułu okresów przebytych zgodnie z ustawodawstwem tego państwa.


W rozporządzeniu nr 1408/71 znajduje się jednak szczególna regulacja, zgodnie z którą instytucja państwa członkowskiego nie jest zobowiązana do przyznawania świadczeń z tytułu okresów spełnionych na podstawie stosowanego przez nią ustawodawstwa, które podlegają uwzględnieniu w momencie realizacji ryzyka, jeżeli:

  • długość tych okresów jest krótsza niż jeden rok oraz
  • przy uwzględnieniu jedynie tych okresów nie zostało nabyte prawo do świadczeń na podstawie tego ustawodawstwa.

Instytucja właściwa każdego z zainteresowanych państw członkowskich obowiązana jest uwzględnić te okresy do celów stosowania obliczenia teoretycznej kwoty emerytury lub renty.

Regulacja ta ma zastosowanie przy ustalaniu emerytur i rent przez ZUS na podstawie polskich przepisów prawnych. Jeśli zagraniczna instytucja ubezpieczeniowa potwierdzi, że z tytułu przebytego przez daną osobę okresu ubezpieczenia lub zamieszkania krótszego niż rok w tym państwie nie przysługuje żadne świadczenie, wówczas ZUS, ustalając emeryturę lub rentę tej osobie, uwzględnia taki okres w wymiarze polskiego świadczenia. ZUS przyporządkowuje ten okres do polskich okresów składkowych bądź nieskładkowych i zwiększa wymiar polskiej emerytury o wartość okresów zagranicznych. Dotyczy to jednak emerytury ustalanej na starych zasadach, których prawo i wysokość uzależnione są od długości okresów ubezpieczenia. Nie dotyczy to jednak nowej emerytury, dla której długość okresów ubezpieczenia nie odgrywa roli zarówno, gdy chodzi o nabywanie uprawnień, jak i wymiar emerytury, liczonej na podstawie środków zewidencjonowanych na koncie emerytalnym.

Podstawa prawna:

  • art. 48 rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (DzU UE L 97.28.1/1 ze zm.),
Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

REKLAMA

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

REKLAMA

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia przez GUS wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w pierwszym kwartale bieżącego roku. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

REKLAMA