REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy w 2024 roku korzystniej będzie wziąć zwolnienie z powodu działania siły wyższej, urlop na żądanie a może urlop opiekuńczy?

W 2023 roku wydłużył się katalog urlopów i zwolnień, z których pracownik ma prawo skorzystać w razie nagłej potrzeby; warto jednak pamiętać, że mają one różne tryby co do wynagrodzenia czy zaliczania do stażu pracy
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Każde z tych rozwiązań jest do dyspozycji pracownika gdy musi pilnie – lub w miarę pilnie, np. z wyprzedzeniem co najmniej jednodniowym – skorzystać z przerwy w świadczeniu pracy, by zająć się pilnymi sprawami rodzinnymi. Na początku roku arsenał służących do tego dostępnych narzędzi jest teraz dość szeroki, można więc wybierać. Oceniając najkorzystniejsze rozwiązanie warto jednak mieć na względzie choćby: czy i jak za takie wolne jest płacone i jak np. wpływa ono na staż pracy.

W 2023 roku pojawiły się w kodeksie pracy nowe urlopy i dni wolne. Jednym z nich jest zwolnienie z pracy z powodu działania siły wyższej. Ponieważ do tej pory w przypadkach losowych pracownicy sięgali najczęściej po tak zwany urlop na żądanie, pojawia się często pytanie, która z możliwości jest lepsza?

REKLAMA

Autopromocja

Różnica polega na tym, że urlop na żądanie jest częścią całego urlopu jaki przysługuje za każdy rok pracy – tak zwanego urlopu wypoczynkowego, natomiast nowe zwolnienie nie uszczupla wymiaru urlopu – to dni wolne dodane ekstra do prawa pracy.

Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej: jak korzystać

Nowym zwolnieniem od pracy jest zwolnienie z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Można z niego skorzystać jeżeli natychmiastowa obecność pracownika jest niezbędna.

Zwolnienie przysługuje w wymiarze 2 dni albo 16 godzin – o sposobie wykorzystania zwolnienia w danym roku kalendarzowym decyduje pracownik w pierwszym wniosku złożonym w danym roku.

Jeżeli pracownik pracuje w niepełnym wymiarze czasu pracy, zwolnienie w wymiarze godzinowym ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika (np. pracując na pół etatu pracownik będzie mógł skorzystać z 8 godzin zwolnienia od pracy). Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracodawca jest obowiązany udzielić zwolnienia od pracy, jeżeli pracownik zgłosił wniosek najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. W okresie tego zwolnienia od pracy pracownikowi przysługuje prawo do połowy wynagrodzenia.

Jeżeli dla pracownika dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin, zwolnienie od pracy udzielane godzinowo obejmuje tyle godzin, ile pracownik przepracowałby zgodnie z normą przez dwa dni.

Urlop na żądanie 2024: w czym jest lepszy od zwolnienia

REKLAMA

Starym rozwiązaniem, którego nowe nie zastąpiło jest urlop na żądanie. Nie różni się on niczym poza każdą inną częścią urlopu wypoczynkowego poza samym trybem udzielania. Co ważne, za każdy taki dzień należy się wynagrodzenie w pełnej wysokości – i to wyliczane na takich samych zasadach jak każdy inny dzień urlopu wypoczynkowego.

Zgodnie z kodeksem pracy pracownik może wykorzystać cztery dni urlopu na swój wniosek, który pracodawca uwzględnia (tzw. „urlop na żądanie”).

O urlop na żądanie można wystąpić nawet tego samego dnia, którego on dotyczy, ale przed rozpoczęciem dniówki – pracodawca w zasadzie musi go udzielić, poza wyjątkowymi okolicznościami takimi samymi jak np. odwołanie z urlopu czy odmowa urlopu ustalonego wcześniej w planie urlopów.

Do tej pory więc gdy zadziałała siła wyższa, pracownicy ratowali się biorąc urlop na żądanie. Co ważne nie ma potrzeby uzasadniania dlaczego występuje się o dzień urlopu w takim trybie.

Z praktycznego punktu widzenia jest to rozwiązanie lepsze ze względu na sposób wynagradzania, ale jeśli ma się już wykorzystany w całości urlop wypoczynkowy – wolne z powodu działania siły wyższej nie ma alternatywy gdyż jest jedynym (poza urlopem bezpłatnym) sposobem na wyjście z losowej sytuacji.

Urlop opiekuńczy, urlop bezpłatny i inne możliwości

Na urlopie na żądanie oraz prawie do zwolnienia z powodu działania siły wyższej nie wyczerpują się możliwości wzięcia wolnego w razie potrzeby opieki nad bliskimi. Trzeba pamiętać, że od 23 kwietnia 2023 r. nową instytucją prawa pracy jest urlop opiekuńczy. Jednak zgodnie z kodeksem pracy o wolne tej kategorii trzeba zawnioskować co najmniej jeden dzień wcześniej – i to jest największa wada tego zwolnienia

Urlop opiekuńczy przysługuje w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. Za członka rodziny uważa się syna, córkę, matkę, ojca lub małżonka.

Z tego tytułu pracownik może skorzystać z pięciu dni urlopu. Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Urlopu udziela pracodawca na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Wniosek należy złożyć nie później niż 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu. To wada w stosunku do rozwiązania takiego jak urlop na żądanie czy zwolnienia z powodu działania siły wyższej. Z urlopu opiekuńczego jednak taż można skorzystać więcej niż jeden raz – prawo pracy nie stanowi, że trzeba pięć dni tego urlopu wykorzystać w całości, jednorazowo.

Ponadto okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Zwłaszcza pod koniec roku mogą zdarzyć się sytuacje, iż pracownik ma już wykorzystane pule i urlopu na żądanie i zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej. Na dodatek także wykorzystał już w całości urlop wypoczynkowy. Co zrobić w takiej sytuacji?

Za zgodą pracodawcy można wystąpić o dzień czy dwa urlopu bezpłatnego.
Jest to urlop podczas którego ulegają zawieszeniu prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Pracownik nie świadczy pracy a pracodawca nie płaci wynagrodzenia. Jest udzielany na pisemny wniosek pracownika.

Trzeba jednak dodatkowo wiedzieć, że co do zasady okres udzielonego urlopu bezpłatnego nie jest wliczany do okresów pracy, od których zależą uprawnienia pracownicze.

Warto ponadto pamiętać, że kodeks pracy przewiduje w związku z takimi okolicznościami długi katalog zwolnień od pracy, które potocznie określa się je jako  tzw. urlop okolicznościowy.
Zwolnienia te są udzielane ze względu na szczególne okoliczności: w celu załatwienia spraw osobistych i rodzinnych albo w celu wykonywania obowiązków społecznych lub obywatelskich.

W przypadku każdego z tych zwolnień różnie regulowane są kwestie wynagrodzenia za taki dzień wolny oraz wliczania lub nie do stażu pracy.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Umowa o pracę bez formy pisemnej, uproszczone zatrudnianie cudzoziemców – jaką deregulację postulują przedsiębiorcy?

Konfederacja Lewiatan od lat przedstawia propozycje zmian, które mają zmniejszyć liczbę skomplikowanych regulacji. Odejście od obowiązku stosowania umowy pisemnej w przepisach prawa pracy czy też skrócenie czasu trwania procedur legalizujących pobyt i pracę cudzoziemców oraz uproszczenie wymogów przy zmianie warunków ich zatrudnienia – to tylko niektóre z postulatów deregulacyjnych.

Komunikat ZUS: Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe 2025/2026

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że wysłał płatnikom zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na rok składkowy 2025/2026.

Wolne 2 maja i 10 listopada 2025 r. dla wybranych pracowników. Jest zarządzenie premiera

Prezes Rady Ministrów wydał zarządzenie w sprawie czasu pracy i dni wolnych. Wiadomo już kto zgodnie z nowymi przepisami ma wolne 2 maja i 10 listopada 2025 r. Dwa dodatkowe dni wolne są jednak tylko dla niektórych pracowników.

Pierwsze trzynaste emerytury ZUS wypłaci 1 kwietnia. Jaka będzie wysokość dodatkowej emerytury?

1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów. Nie każdy dostanie dodatkową trzynastą emeryturę w takiej samej kwocie. Kwota, która wpłynie na konta seniorów jest uzależniona od tego jak wysoka jest ich comiesięczna wypłata z ZUS, ponieważ trzynastka będzie opodatkowana i oskładkowana.

REKLAMA

BHP: Komu przysługuje obuwie ochronne?

Obuwie ochronne BHP – kto powinien je stosować i dlaczego jest niezbędne? Odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. W wielu branżach stanowi podstawowy środek ochrony indywidualnej, zabezpieczając pracowników przed poważnymi urazami. Dobrze dobrane buty nie tylko chronią stopy przed uderzeniami, przecięciami czy przebiciami, ale także zapewniają stabilność, wygodę i odporność na czynniki środowiskowe. W jakich zawodach obuwie ochronne jest konieczne i jakie zagrożenia może ograniczyć?

Czy dodatek motywacyjny będzie dla wszystkich pracowników? Obecne rozwiązania są krzywdzące

Związek Miast Polskich przyjął stanowisko w sprawie dofinansowania wynagrodzeń pracowników pomocy społecznej. Zdaniem samorządowców włączenie wszystkich pracowników realizujących zadania z zakresu szeroko rozumianej pomocy społecznej do programu dodatku motywacyjnego przełoży się na jakość świadczonych usług.

Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS w 2025 r. Ile wynoszą i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

REKLAMA

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA