Strona główna » Kadry » Zbiorowe prawo pracy » Związki zawodowe » Porozumienia sierpniowe - 43 rocznica

Porozumienia sierpniowe - 43 rocznica

31 sierpnia 2023, 16:08

Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego

Porozumienia sierpniowe - 43 rocznica — ShutterStock

REKLAMA

Porozumienia sierpniowe - to już 43 rocznica od momentu ich podpisania. Dzisiaj, w dniu 31 sierpnia 2023 r. odbywają się uroczyste obchody, m.in. w Gdańsku czy w Szczecinie. 21 postulatów ogłoszonych przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy zostało spisanych na sklejce i ogłoszonych 17 sierpnia 1980 r. Ostateczny kształt nadali im przywódcy robotniczych protestów, m.in. Lech Wałęsa.

Czego dotyczyły postulaty?
Związki zawodowe
21 postulatów

Czego dotyczyły postulaty?

Postulaty dotyczyły zarówno kwestii socjalnych, pracowniczych jak i politycznych. Szczególnie ważne było powstanie samorządnych związków, które byłyby wolne i niezależne. Dzięki temu mogłyby wyrażać swoje żądania i korzystać z wolności słowa i bronić praw pracowniczych, tych indywidualnych jak i zbiorowych.

REKLAMA

Autopromocja

Kodeks pracy 2025. Praktyczny komentarz z przykładami

Wynagrodzenia 2025. Rozliczanie płac w praktyce. Przykłady

Związki zawodowe

Aktualnie obowiązująca ustawa o związkach zawodowych pochodzi z dnia 23 maja 1991 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 854). Oczywiście w międzyczasie była nowelizowana, ale niewątpliwie treść postulatów i wydarzenia na pomorzu przed Bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej, miały ogromny wpływ na jej kształt i bieg historii.

Aktualnie najważniejsze zasady w zakresie związków zawodowych to, że:

Związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych;
Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji;
Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe.

21 postulatów

W tym szczególnym czasie, warto przypomnieć 21 postulatów, które jak na tamte czasy były bardzo nowatorskie i odważne.

21 Postulatów Międzyzakładowego Komitetu strajkowego (Prezydium MKS tworzyli: Wałęsa, dwóch wiceprzewodniczących – Andrzej Kołodziej i Bogdan Lis – oraz Lech Bądkowski, Wojciech Gruszecki, Andrzej Gwiazda, Stefan Izdebski, Jerzy Kmiecik, Zdzisław Kobyliński, Henryka Krzywonos, Stefan Lewandowski, Alina Pieńkowska, Józef Przybylski, Jerzy Sikorski, Lech Sobieszek, Tadeusz Stanny, Anna Walentynowicz i Florian Wiśniewski). Treść postulatów:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1. Akceptacja niezależnych od partii i pracodawców wolnych związków zawodowych, wynikająca z ratyfikowanej przez PRL Konwencji nr 87 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej wolności związkowych.
2. Zagwarantowanie prawa do strajku oraz bezpieczeństwa strajkującym i osobom wspomagającym.
3. Przestrzegać zagwarantowaną w Konstytucji PRL wolność słowa, druku, publikacji, a tym samym nie represjonować niezależnych wydawnictw oraz udostępnić środki masowego przekazu dla przedstawicieli wszystkich wyznań.
4. a) przywrócić do poprzednich praw: – ludzi zwolnionych z pracy po strajkach w 1970 i 1976, – studentów wydalonych z uczelni za przekonania,
b) zwolnić wszystkich więźniów politycznych (w tym Edmunda Zadrożyńskiego, Jana Kozłowskiego, Marka Kozłowskiego),
c) znieść represje za przekonania.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

5. Podać w środkach masowego przekazu informację o utworzeniu Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego oraz publikować jego żądania.
6. Podjąć realne działania mające na celu wyprowadzenie kraju z sytuacji kryzysowej poprzez:
a) podawanie do publicznej wiadomości pełnej informacji o sytuacji społeczno-gospodarczej,
b) umożliwienie wszystkim środowiskom i warstwom społecznym uczestniczenie w dyskusji nad programem reform.
7. Wypłacić wszystkim pracownikom biorącym udział w strajku wynagrodzenie za okres strajku jak za urlop wypoczynkowy z funduszu CRZZ.
8. Podnieść wynagrodzenie zasadnicze każdego pracownika o 2000 zł na miesiąc jako rekompensatę dotychczasowego wzrostu cen.
9. Zagwarantować automatyczny wzrost płac równolegle do wzrostu cen i spadku wartości pieniądza.
10. Realizować pełne zaopatrzenie rynku wewnętrznego w artykuły żywnościowe, a eksportować tylko i wyłącznie nadwyżki.
11. Wprowadzić na mięso i przetwory kartki – bony żywnościowe (do czasu opanowania sytuacji na rynku).
12. Znieść ceny komercyjne i sprzedaż za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym.
13. Wprowadzić zasady doboru kadry kierowniczej na zasadach kwalifikacji, a nie przynależności partyjnej, oraz znieść przywileje MO, SB i aparatu partyjnego poprzez: zrównanie zasiłków rodzinnych, zlikwidowanie specjalnej sprzedaży itp.
14. Obniżyć wiek emerytalny dla kobiet do 50 lat, a dla mężczyzn do lat 55 lub [zaliczyć] przepracowanie w PRL 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn bez względu na wiek.
15. Zrównać renty i emerytury starego portfela do poziomu aktualnie wypłacanych.
16. Poprawić warunki pracy służby zdrowia, co zapewni pełną opiekę medyczną osobom pracującym.
17. Zapewnić odpowiednią liczbę miejsc w żłobkach i przedszkolach dla dzieci kobiet pracujących.
18. Wprowadzić urlop macierzyński płatny przez okres trzech lat na wychowanie dziecka.
19. Skrócić czas oczekiwania na mieszkanie.
20. Podnieść diety z 40 zł do 100 zł i dodatek za rozłąkę.
21. Wprowadzić wszystkie soboty wolne od pracy. Pracownikom w ruchu ciągłym i systemie 4-brygadowym brak wolnych sobót zrekompensować zwiększonym wymiarem urlopu wypoczynkowego lub innymi płatnymi dniami wolnymi od pracy.