REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy i jaki ekwiwalent za urlop wypoczynkowy należy wypłacić pracownikowi

Aldona Salamon
Specjalista prawa pracy i zarządzania personelem; doświadczony praktyk z wieloletnim stażem pracy w dziale personalnym, zajmujący się na co dzień zagadnieniami związanymi z prawem pracy, wynagrodzeniami oraz prawem ubezpieczeń społecznych. Trener i wykładowca, m.in. w zakresie szkoleń i kursów z tematyki naliczania wynagrodzeń (od podstaw i dla zaawansowanych) oraz prawa ubezpieczeń społecznych.

REKLAMA

Ekwiwalent pieniężny za urlop przysługuje pracownikowi, z którym rozwiązywany jest stosunek pracy albo jeśli umowa o pracę wygasa. Pracodawca wypłaca ekwiwalent, jeśli przed rozwiązaniem (lub wygaśnięciem) stosunku pracy pracownik nie wykorzystał w całości lub w części przysługującego mu urlopu wypoczynkowego i nie nawiąże z tym samym pracodawcą kolejnej umowy o pracę.

Wypłata ekwiwalentu urlopowego jest obowiązkiem pracodawcy, jeśli spełnione zostaną określone przepisami warunki (nie jest to jednak obowiązek bezwzględny). Pracodawca nie musi wypłacać ekwiwalentu, jeżeli zawrze on kolejną umowę o pracę z tym samym pracownikiem, bezpośrednio po rozwiązaniu z nim (lub wygaśnięciu) poprzedniej, i obie strony postanowią o wykorzystaniu zaległego urlopu w czasie trwania kolejnego zatrudnienia.

REKLAMA

Autopromocja

Jak obliczyć ekwiwalent

Zasady obliczania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy zostały określone przez ministra pracy i polityki socjalnej w rozporządzeniu urlopowym. Na podstawie jego przepisów ekwiwalent ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego, z uwzględnieniem zmian przewidzianych w § 14–19 rozporządzenia.

Obliczając ekwiwalent za urlop wypoczynkowy, uwzględnia się wynagrodzenie oraz inne świadczenia ze stosunku pracy, z wyjątkiem:

  • jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie (są to składniki niemające charakteru powtarzającego się, wypłacane w różnych odstępach czasu),
  • wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
  • gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
  • wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
  • wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
  • kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  • ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
  • dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
  • nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
  • odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
  • wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy,
  • premii uznaniowych – według Sądu Najwyższego tzw. premia uznaniowa, która nie ma charakteru roszczeniowego, nie stanowi składnika wynagrodzenia za pracę i wobec tego nie mieści się w pojęciu wynagrodzenia urlopowego (wyrok z 20 lipca 2000 r., sygn. akt I PKN 17/00, OSNP 2002/3/77).

Przy obliczaniu ekwiwalentu uwzględnia się przede wszystkim:
  • wynagrodzenie za pracę,
  • wynagrodzenie normalne oraz dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,
  • dodatek za pracę w porze nocnej,
  • inne dodatki związane z pracą,
  • prowizje,
  • premie zadaniowe oraz premie regulaminowe o charakterze roszczeniowym.

Podstawa wymiaru

Obliczając ekwiwalent pieniężny za urlop, ustala się tzw. podstawę wymiaru ekwiwalentu. Sposób uwzględniania poszczególnych składników wynagrodzenia w tej podstawie jest uzależniony od charakteru tych składników. Inny jest dla składników przysługujących w stałej miesięcznej wysokości i inny w przypadku tzw. zmiennych składników wynagrodzenia. W zależności od charakteru składników podlegają one uwzględnieniu w podstawie wymiaru ekwiwalentu z zastosowaniem następujących zasad:

  • składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,
  • zmienne składniki wynagrodzenia, przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, uwzględnia się w przeciętnej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie trzech miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, przy czym jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu, wynagrodzenie przez niego uzyskane dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a następnie mnoży przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy – dopełnia się niepełny okres do pełnego,
  • składniki wynagrodzenia, przysługujące za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się w średniej wysokości z tego okresu, przy czym podobnie jak w przypadku składników za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, jeżeli pracownik nie przepracował pełnego okresu, wynagrodzenie przez niego uzyskane dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a następnie mnoży przez liczbę dni wynikających z obowiązku pracy.

Zasady obliczeń

Ustaloną podstawę wymiaru:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • dzieli się przez współczynnik do ekwiwalentu, który wynosi w 2011 r. w przypadku większości pracowników 21 i jest to przeciętna liczba dni roboczych w roku kalendarzowym, a następnie
  • kwotę ekwiwalentu za jeden dzień dzieli się przez liczbę godzin odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika (np. przez 8 – jeżeli dobowa norma czasu pracy obowiązująca pracownika to 8 godzin, przez 7 – jeżeli pracownik jest osobą niepełnosprawną o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a obowiązująca go dobowa norma czasu pracy to 7 godzin), a następnie
  • mnoży się tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika do ekwiwalentu obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.



PRZYKŁAD: Wysokość ekwiwalentu przy zmiennych składnikach wynagrodzenia

Pracownik działu sprzedaży zatrudniony na pół etatu, oprócz płacy zasadniczej określonej w stałej miesięcznej wysokości 1800 zł, otrzymuje prowizję. Pracownik nie otrzymuje składników za okresy dłuższe niż jeden miesiąc. 31 marca 2011 r. nastąpi rozwiązanie umowy. Pracownikowi należy wypłacić ekwiwalent pieniężny za 16 godzin niewykorzystanego urlopu. Podstawą do jego ustalenia są następujące dane za okres trzech miesięcy poprzedzających marzec:

Miesiąc / rok

Płaca
zasadni-
cza
(w zł)

Prowizja
w zł)

Uzupeł-
niające wynagro-
dzenie urlopowe
(w zł)

Liczba godzin nomi-
nalnych

Liczba dni nomi-
nalnych

Liczba godzin przepra-
cowanych

Liczba
dni przepra-
cowanych

02/2011

1800,00

1020,00

123,2

80

20

64

16

01/2011

1800,00

988,00

184,8

80

20

56

14

12/2010

1800,00

680,00

 

88

22

88

22

Ekwiwalent wyniesie zatem:

Wynagrodzenie zasadnicze w wysokości przysługującej w marcu

1800,00 zł

Suma prowizji z okresu grudzień 2010–luty 2011 r.

2688,00 zł

Liczba dni przepracowanych w okresie grudzień 2010–luty 2011 r.

52

Liczba dni nominalnych w okresie grudzień 2010–luty 2011 r.

62

Suma podstaw po dopełnieniu

3204,78 zł

Średnia ze składników zmiennych za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc

1068,26 zł

Podstawa do ekwiwalentu

2868,26 zł

Współczynnik do ekwiwalentu

10,5

Kwota za jeden dzień

273,17 zł

Kwota ekwiwalentu za godzinę urlopu

34,15 zł

Ekwiwalent za urlop

546,40 zł

Wyliczenia powyższe wynikają z następujących zasad:

  1. Pracownik ma prawo do jednego składnika wynagrodzenia, który został określony w stawce miesięcznej w stałej wysokości. Składnikiem tym jest wynagrodzenie zasadnicze 1800 zł i uwzględnia się go przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu. W podstawie wymiaru ekwiwalentu należy zatem uwzględnić wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 1800 zł.
  2. Ponadto w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu pracownikowi zostały wypłacone zmienne składniki wynagrodzenia (prowizja), przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc w łącznej wysokości 2688 zł (680 zł + 988 zł + 1020 zł). Ponieważ pracownik nie przepracował pełnego okresu trzech miesięcy (wystąpił urlop), to sumę tych zmiennych składników należy podzielić przez liczbę dni pracy, za które to wynagrodzenie przysługiwało, a następnie pomnożyć przez liczbę dni obowiązujących do przepracowania:
  • 2688 zł : 52 dni (liczba dni przepracowanych) = 51,69 zł x 62 dni (dni obowiązujące do przepracowania) = 3204,78 zł,
  • 3204,78 zł : 3 = 1068,26 zł (przeciętna wysokość zmiennych składników wynagrodzenia wypłaconych w okresie trzech miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu).

Ostateczna podstawa wymiaru ekwiwalentu to suma wynagrodzenia zasadniczego i średniej ze składników zmiennych: 2868,26 zł (1800 zł + 1068,26 zł). Z ustalonej podstawy należy wyliczyć kwotę ekwiwalentu:

2868,26 zł : 10,5 (współczynnik do ekwiwalentu pomniejszony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy) = 273,17 zł,

273,17 zł : 8 godz. (liczba godzin odpowiadająca dobowej normie czasu pracy pracownika) = 34,15 zł,

34,15 zł x 16 godz. niewykorzystanego urlopu = 546,40 zł (kwota ekwiwalentu za 16 godzin urlopu).

Podstawa prawna

  • Art. 154 § 1 i 2, art. 1551 § 1 pkt 1, art. 1553 § 1, art. 171 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 36, poz. 181.
  • § 14–19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop – Dz.U. nr 2, poz. 14; ost. zm. Dz.U. z 2009 r. nr 174, poz. 1353.
Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Urlop 50% płatny w 2025 roku – ile dni?

Pracownicy szukają informacji na temat urlopu, który jest 50% płatny. Jaki to rodzaj urlopu? Ile dni przysługuje w roku kalendarzowym? Czy można wykorzystać go na godziny? Czy niepełny etat pomniejsza wymiar zwolnienia od pracy?

Co napisać w SMSie o urlop na żądanie?

Wniosek o urlop na żądanie można wysłać na różne sposoby, np. SMSem. Co należy wpisać w takiej wiadomości, aby prawidłowo poprosić o urlop w trybie nagłym? Wiadomość powinna zawierać trzy najważniejsze elementy. Bardzo ważne jest również zachowanie terminu wysłania wniosku o urlop.

ZUS: Dofinansowanie na poprawę warunków pracy w 2025 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych z roku na rok przeznacza coraz większą pulę pieniędzy dla firm, które chcą poprawić warunki pracy. W 2025 r. ZUS przeznaczył na ten cel łącznie 140 mln zł. To o 20 mln zł więcej niż przed rokiem.

ZUS nie podważy podstawy wymiaru składek w pierwszym miesiącu działalności [Wyrok SN]

Zapadł ważny wyrok Sądu Najwyższego (II NSNc 267/24) wydany w efekcie złożenia skargi nadzwyczajnej przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw. ZUS nie podważy podstawy wymiaru składek w pierwszym miesiącu działalności.

REKLAMA

Zmiany w przepisach BHP dotyczących obuwia roboczego [Nowa norma]

Zmiany w przepisach BHP dotyczących obuwia roboczego. Z końcem 2024 roku weszła w życie nowa norma EN ISO 20345:2011 dla obuwia bezpiecznego. Zmiany dotyczą: wymagań antypoślizgowych, odporności na perforację, poziomów ochrony, wymagań specjalnych, zakresu testów, wodoodporności.

Jak krok po kroku zatrudnić cudzoziemców z Afryki? Czym charakteryzują się pracownicy z Nigerii, Kenii i Zimbabwe?

Pracownicy z Afryki mogą wypełnić w Polsce luki kadrowe. Sprawdzają się przede wszystkim w przemyśle, logistyce i budownictwie. Jak krok po kroku zatrudnić cudzoziemców z Afryki? Ile trwa cały proces? Czym charakteryzują się pracownicy z Nigerii, Kenii i Zimbabwe?

Dodatek za pracę w nocy w styczniu 2025 roku

Jaka jest wysokość dodatku za pracę w nocy w styczniu 2025 roku. Dodatek jest wyższy niż w grudniu 2024 roku za sprawą podwyżki minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jak liczy się wynagrodzenie za pracę w porze nocnej? W jakich godzinach jest pora nocna?

Po 10 latach masz 31 dni 100% płatnego urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Czy w 2025 r. będzie dla każdego dodatkowy urlop?

Aktualnie pracownikom przy 10 letnim stażu pracy przysługuje 26 dni urlopu. Jednak czy w KP nie powinny nastąpić zmiany w zakresie urlopu, jak proponuje wielu, np. po 10 latach masz 31 dni urlopu; po 15 latach – 35 dni; po 20 latach – 39 dni. Można zaczerpnąć ten pomysł z innych polskich ustaw. W niektórych zawodach pracownicy mają prawo do takich dodatkowych urlopów, które są uzależnione od stażu pracy, wieku czy pracy w szczególnych warunkach.

REKLAMA

Średnia krajowa 2025 [NETTO] Ile przeciętnie zarabiamy na rękę?

Ile wynosi przeciętne prognozowane wynagrodzenie w 2025 roku? W 2024 roku prognozowana średnia krajowa wynosiła 7824 zł brutto. Podwyżka średniej krajowej oznacza wyższe składki ZUS za pracowników delegowanych i przedsiębiorców. Ile prognozowana średnia krajowa 2025 wynosi netto?

Infolinia dotycząca renty wdowiej. Przed złożeniem wniosku warto zadzwonić pod numer +48 225 926 640

+48 225 926 640 – pod tym numerem Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego uruchomiła infolinię dotyczącą renty wdowiej. Infolinia jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-14.00.

REKLAMA