REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy prawidłowe jest przyznanie świadczeń z zfśs na podstawie rozmowy z pracodawcą

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
Przyznanie świadczeń z zfśs na podstawie rozmowy z pracodawcą. /Fot. Fotolia
Przyznanie świadczeń z zfśs na podstawie rozmowy z pracodawcą. /Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy nie określają formy (ustna czy pisemna), w jakiej pracodawca jest zobowiązany weryfikować sytuację rodzinną, materialną i życiową pracowników ubiegających się o świadczenia z zfśs. Ustawodawca nie przesądził też o najwłaściwszym kryterium do oceny tej sytuacji. Pozostawił tę kwestię do dyspozycji pracodawcy i pracowników.

Posłuchaj audiokomentarza „Wszystko o tworzeniu zfśs” dostępnego w Bibliotece INFOR FK na www.inforfk.pl

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Decyzje o każdorazowym przyznaniu osobom uprawnionym pomocy z zakładowego funduszu socjalnego (dalej zfśs) należą do pracodawcy, przy czym swoboda ich podejmowania jest ograniczona uprawnieniami związków zawodowych. Ponadto świadczenia z zfśs powinny być przyznawane z uwzględnieniem sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu (art. 8 ustawy o zfśs). Na podstawie tego przepisu nie można przyznać każdemu pracownikowi prawa do świadczeń socjalnych w takiej samej wysokości.

Pracodawca ma zatem obowiązek indywidualnej analizy wniosków o pomoc z funduszu. Nie oznacza to jednak bezwzględnego zobowiązania pracodawcy do prowadzenia złożonej dokumentacji osobowej dla każdego pracownika w zakresie przyznawania świadczeń w postaci np. pisemnych zaświadczeń albo oświadczeń. W praktyce jednak takich dokumentów często żądają inspektorzy kontroli ZUS. Z uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 4 grudnia 2012 r. (sygn. akt III AUa 563/120) wynika, że obowiązek indywidualizacji świadczeń spełnił właściciel firmy, który wymagane prawem informacje zdobył w rozmowie z pracownikiem. Orzeczenie to jest wyjątkiem w coraz bardziej sformalizowanym systemie polskiego prawa, ale jednocześnie dopuszczalnym sposobem interpretacji przepisów o obowiązkach pracodawcy dotyczących prowadzenia działalności socjalnej.

Posłuchaj audiokomentarza „Opodatkowanie i oskładkowanie świadczeń z zfśs” dostępnego w Bibliotece INFOR FK na www.inforfk.pl

Zobacz również: Odmowa wypłaty zapomogi z ZFŚS

Dalszy ciąg materiału pod wideo

ZUS wymaga dokumentów, których nie nakazał gromadzić ustawodawca

REKLAMA

Artykuł 8 ust. 1 ustawy o zfśs jest bardzo ogólny i nie daje żadnych wskazówek interpretacyjnych co do formy pozyskiwania informacji o stanie majątkowym oraz sytuacji rodzinnej i życiowej osób uprawnionych do świadczeń z funduszu. Pracodawca przyznając pomoc socjalną musi jedynie uwzględnić trzy kryteria, tj.: sytuację życiową, rodzinną i materialną uprawnionych. Przepis nie nakazuje pracodawcy gromadzenia pisemnych oświadczeń pracowników o ich sytuacji albo dokumentowania jej zaświadczeniami (np. o dochodach pozostałych członków rodziny pracownika). Sądy przychylają się do stanowiska ZUS, zgodnie z którym nie można wymagać od pracodawcy wprowadzenia jednolitych reguł przyznawania takiej pomocy i wprowadzenia tych zasad do regulaminu zfśs.

W praktyce wiele informacji o sytuacji życiowej pracownika jest bowiem zawartych w jego aktach osobowych czy w zgłoszeniu do ubezpieczeń. Konsekwencją przyjęcia, jako dobrej praktyki, zasady jednolitości i przejrzystości jest też częste określanie przez pracodawcę jednolitych wzorów dokumentów albo zakresu informacji, na podstawie których gromadzi on informacje o sytuacji pracowników. Wadą takich wzorów i procedur jest to, że nie są one dostosowane do sytuacji nietypowych i szczególnych. Stąd pracodawcę obowiązuje pewna swoboda w pozyskiwaniu informacji o sytuacji osób uprawnionych do wsparcia z zfśs.

W tym zakresie pojawia się również problem dotyczący prawa pracodawcy do uzyskiwania informacji o pracowniku albo o członkach jego rodziny. Skoro jeszcze przed podpisaniem umowy o pracę w odniesieniu do osoby ubiegającej się o zatrudnienie Kodeks pracy (dalej k.p.) wprowadza ograniczenia w zakresie podawania danych osobowych (art. 221 k.p.), to należy przyjąć, że pracodawca nie ma bezwzględnej swobody w pozyskiwaniu każdej informacji od pracownika spoza sfery stosunku pracy.

Rozmowa z pracownikiem zamiast pisemnego oświadczenia

Mimo że art. 8 ustawy o zfśs nie nakazuje gromadzenia sformalizowanej dokumentacji zawierającej oświadczenia czy zaświadczenia przedłożone przez pracownika albo członków jego rodziny, inspektorzy kontroli ZUS wymagają tych dokumentów. Jeżeli pracodawca ich nie przedstawi, oznacza to – zdaniem kontrolujących – że nie ma dowodu na prawidłowość wypłaty świadczeń z zfśs. Tymczasem co innego wynika z powołanego wcześniej wyroku z 4 grudnia 2012 r. Sądu Apelacyjnego w Szczecinie (sygn. akt III AUa 563/12). Dopuszczalna jest bowiem sytuacja, kiedy wymagania wynikające z art. 8 ustawy o zfśs dotyczące ustalenia sytuacji socjalnej osoby uprawnionej spełni pracodawca, który wykaże, np. przy pomocy świadków, że przez rozmowę z pracownikiem rozpoznał czy zebrał opinię o sytuacji tej osoby i na podstawie tych rozmów przekazał mu świadczenia z zfśs.

Polecamy także serwis: Działalność socjalna

Przykład

W 2013 r. inspektorzy kontroli ZUS zakwestionowali przyznanie Janowi K. w 2011 r. świadczeń z zfśs o wartości 250 zł, ponieważ w dokumentacji dotyczącej pracownika nie było żadnego pisma stwierdzającego powód przyznania świadczenia. Dyrektor działu kadr złożył wniosek o przesłuchanie czterech pracowników, którzy potwierdzili, że w 2011 r. otrzymali informację o śmierci matki Jana K. i jego trudnej sytuacji bytowej. Informację tę przekazali dyrekcji firmy, która na tej podstawie przyznała świadczenie. Zgodnie z argumentacją zawartą w wyroku z 4 grudnia 2012 r. Sądu Apelacyjnego w Szczecinie (sygn. akt III AUa 563/12), pracodawca ma szansę wygrać spór przed sądem, gdyż zeznania świadków opisujące działania podjęte przez pracodawcę są równoważne z oświadczeniem Jana K. opisującym jego sytuację socjalną (wraz z załącznikiem w postaci kserokopii aktu zgonu matki).

Sąd Apelacyjny w Szczecinie uznał za prawidłowe zbieranie samodzielnie przez pracodawcę informacji o pracownikach na podstawie rozmów i znajomości z nimi, względnie z wiadomości przekazywanych przez ich bezpośrednich przełożonych. Właściwym sposobem na zdobycie informacji uzupełniających o sytuacji osób uprawnionych mogą być składane przez nich w dowolnej formie oświadczenia, przy czym możliwe jest również określenie przez pracodawcę wzoru lub tylko zakresu wymaganych danych. Należy przyjąć, że informacje o sytuacji danego pracownika mogą pochodzić także od innych osób, np. od współpracowników, którzy mają na co dzień kontakt z pracownikami. W orzeczeniu z 4 grudnia 2012 r. sąd stwierdził, że:

(...) w kontekście obowiązujących regulacji właściwym sposobem zdobycia informacji o sytuacji osób uprawnionych mogą być nawet ich oświadczenia anonimowe lub też dokonanie anonimowego rozpoznania (...).

Sąd nie sprecyzował jednak, czym są oświadczenia anonimowe. Trudno zatem stwierdzić, czy w świetle tego orzeczenia dopuszczalnym, według przepisów ustawy o zfśs, źródłem informacji o sytuacji pracownika jest anonimowy e-mail informujący o trudnych warunkach pracownika spowodowanych np. chorobą ojca, utratą pracy przez żonę czy przewlekłą chorobą dziecka.

W omawianej sprawie sąd I instancji uznał, że pracodawca nie wykazał, aby przyznanie bonów z zfśs było uzależnione od sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej pracowników z uwagi na brak szczegółowej dokumentacji dotyczącej sytuacji bytowej osób uprawnionych prowadzonej przez pracodawcę, w tym brak zobowiązania pracowników do składania oświadczeń o stanie majątkowym i dochodach. Tego rodzaju obowiązek nie wynika jednak z przepisów, które dopuszczają możliwość uzyskania wiedzy o sytuacji pracowników bez szczególnie sformalizowanych działań. Ustawodawca nie określił bowiem formy, w jakiej pracodawca jest zobligowany weryfikować sytuację rodzinną, materialną i życiową swoich pracowników, ani nie przesądził o najwłaściwszym dla tej oceny kryterium, pozostawiając to do rozstrzygnięcia pracodawcom i pracownikom.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

UWAGA!

Przepisy nie określają formy, w jakiej pracodawca jest zobowiązany weryfikować sytuację socjalną osób uprawnionych do świadczeń z zfśs.

Zeznanie świadków jako dowód indywidualizacji świadczenia

Dowodem na wykazanie, że pracodawca zindywidualizował świadczenia przyznane z zfśs poszczególnym pracownikom nie mając ich pisemnych oświadczeń albo zaświadczeń, mogą być zeznania świadków. W kontrolowanym podmiocie, dla którego wyrok wydał Sąd Apelacyjny w Szczecinie, procedura różnicowania przyznawanych świadczeń przebiegała w ten sposób, że prezes spółki w uzgodnieniu z przedstawicielem pracowników ustalał na dany rok wysokość świadczeń finansowanych z ogólnej puli zfśs, a ich wysokość dla poszczególnych beneficjentów była określana na podstawie progów dochodowych wskazanych w załącznikach do regulaminu funduszu. Ostatnim etapem była korekta kwot przyznawanych świadczeń, wynikająca z zebranych informacji o stanie rodzinnym i majątkowym pracowników. Na potwierdzenie ich sytuacji pracodawca otrzymywał od zatrudnionych oświadczenia w formie ustnej, a także dokumenty, które potwierdzały ich warunki życiowe. Świadkowie zeznający w sprawie potwierdzili, że dyrektor zbierał dane o stanie majątkowym i rodzinnym ich oraz innych pracowników, niejednokrotnie rozmawiał z pracownikami, otrzymywał dokumenty i odręczne informacje w tym zakresie. Sąd potwierdził skuteczność takiej formy zbierania informacji do prawidłowego przyznania świadczeń z zfśs.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Sposób na płace

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co się zmieni?

94% kandydatów do pracy przez brak widełek płacowych w ogłoszeniu rezygnuje z aplikowania, nawet jeśli oferta jest atrakcyjna dla rozwoju ich ścieżki kariery. Nadchodzi jawność wynagrodzeń. Co to oznacza? Czy podanie widełek płacowych w ogłoszeniach o pracę będzie obowiązkowe?

Lipiec 2025: jakie zmiany i ważne daty w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych?

Lipiec 2025 r. przyniósł ważne zmiany w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych. Zmiany mają wpływ na sytuację pracowników, pracodawców, osób z niepełnosprawnościami, przedsiębiorców, osób bezrobotnych, stażystów i dla wielu innych grup. Wchodzi w życie sporo nowych przepisów - jedne są bardziej niszowe - bo dotyczące np. zatrudnienia w służbach, a drugie mniej, odnoszące się do wielu osób. Przypominamy też jakie są ważne terminy kadrowo-płacowe, które powinny być dochowane w lipcu 2025 r.

REKLAMA

Czy certyfikacja ISO nadal ma sens?

Zarządzanie jakością, zarządzanie środowiskowe, systemy zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy czy czystości mikrobiologicznej – nowoczesne organizacje, szczególnie te, działające globalnie, porządkują wewnętrzne procesy własnymi procedurami. Czy w tej sytuacji certyfikacja ISO nadal ma sens? – Bez wątpienia. I to nie tylko po to, żeby zwiększyć konkurencyjność i wiarygodność w oczach kontrahentów – przekonuje Katarzyna Petrusiewicz, ekspert CWS Workwear.

Najbardziej szanowane zawody 2025. B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę

Jakie zawody są obecnie najbardziej szanowane przez społeczeństwo? Na końcu listy znajdują się posłowie, europosłowie, samorządowcy, influencerzy i youtuberzy. Zmienia się idealna wizja pracy - B2B, outsourcing i praca tymczasowa wypierają umowę o pracę.

REKLAMA