REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jedno świadczenie pielęgnacyjne na jedną rodzinę - niekonstytucyjność

Subskrybuj nas na Youtube
Jedno świadczenie pielęgnacyjne na jedną rodzinę - niekonstytucyjność. / fot. Fotolia
Jedno świadczenie pielęgnacyjne na jedną rodzinę - niekonstytucyjność. / fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny stwierdził niekonstytucyjność regulacji traktującej o uniemożliwieniu przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi rezygnującemu z pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem w sytuacji, gdy drugi z rodziców ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie.

Świadczenie pielęgnacyjne na niepełnosprawne dziecko - wyrok

Uniemożliwienie przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi, który zrezygnował z pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy drugi z rodziców ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie, jest niezgodne z konstytucją.

REKLAMA

Autopromocja

18 listopada 2014 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną R. W. dotyczącą prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego na dziecko.

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach, w brzmieniu obowiązującym do 13 października 2011 r., w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi (opiekunowi faktycznemu), który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki, o której mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, nad niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy drugi z rodziców (opiekunów faktycznych) ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie, jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji.

W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Zróżnicowanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego niezgodne z konstytucją - wyrok TK

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jedno świadczenie pielęgnacyjne na jedną rodzinę?

Zaskarżony przepis dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Jest to świadczenie, do którego ma prawo rodzic albo opiekun faktyczny, który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby sprawować osobistą opiekę nad osobą niepełnosprawną legitymującą się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność. Nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest uzależnione od spełnienia licznych warunków, zarówno przez osobę ubiegającą się o świadczenie, jak i przez osobę wymagającą opieki, określonych przede wszystkim w art. 17 ust. 1, ust. 1a i ust. 5 zakwestionowanej ustawy. W szczególności osoba wymagająca opieki musi być zaliczona do najwyższego, to jest „znacznego”, stopnia niepełnosprawności, a osoba rezygnująca z zatrudnienia nie może mieć prawa do świadczeń zastępujących dochody (np. emerytury lub renty).

Polecamy Komplet: INFORLEX.PL Księgowość i Kadry + Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń + INFORorganizer - abonament 12 miesięcy

Świadczenie pielęgnacyjne, na gruncie zaskarżonych przepisów – obowiązujących w czasie, gdy skarżący ubiegał się o nie − było uzależnione od kryterium dochodowego; obecnie przysługuje bez względu na wysokość dochodu rodziny.

Porozmawiaj o tym na FORUM

REKLAMA

Ustawa o świadczeniach rodzinnych w art. 17 ust. 5 przewiduje szereg wyłączeń możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. W szczególności punkt 4 tego przepisu, zaskarżony w niniejszej sprawie, stanowi, że świadczenie to nie przysługuje, jeżeli inna osoba w tej rodzinie ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (bądź do dodatku do zasiłku rodzinnego) na to lub inne dziecko niepełnosprawne. Przepisem tym ustawodawca wprowadził zasadę, że na jedną rodzinę może przypadać tylko jedno prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, bez względu na liczbę niepełnosprawnych dzieci lub osób dorosłych wymagających opieki oraz liczby osób opiekujących się nimi, spełniających pozytywne przesłanki nabycia tego świadczenia.

Skarżącemu, w którego rodzinie wychowuje się 3 dzieci z najgłębszymi dysfunkcjami, odmówiono prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o które się ubiegał rezygnując z pracy zarobkowej, aby opiekować się niepełnosprawnym synem, tylko dlatego, że jego żona wcześniej uzyskała to świadczenie z tytułu opieki nad ich innym niepełnosprawnym dzieckiem.

Niezgodność z zasadami konstytucyjnymi

W skardze zarzucono, że zaskarżony przepis jest niezgodny z następującymi postanowieniami konstytucji: art. 2 (zasadą sprawiedliwości), art. 18 (zasadą ochrony rodziny), art. 32 ust. 1 (zasadą równości) i art. 71 ust. 1 (prawem rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej do szczególnej opieki państwa). Rzecznik Praw Obywatelskich, który przystąpił do sprawy, wskazał jako dodatkowy wzorzec kontroli art. 69 konstytucji (obowiązek władz publicznych udzielania osobom niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczeniu egzystencji). Skarżący argumentował, że sytuacja rodzin wychowujących kilkoro dzieci niepełnosprawnych jest pod każdym względem trudniejsza od sytuacji rodzin, w których wychowuje się tylko jedno takie dziecko, wobec czego te pierwsze rodziny powinny korzystać z większego wsparcia państwa. W szczególności chodzi o to, żeby możliwie była w takiej sytuacji rezygnacja z pracy zarobkowej obojga rodziców (opiekunów), gdyż jedna osoba nie jest w stanie fizycznie i psychicznie podołać równoczesnej opiece nad dwojgiem lub trojgiem ciężko niepełnosprawnych dzieci (innych osób).

Wyższe świadczenie pielęgnacyjne od 2015 r.

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny uznał, że zaskarżone rozwiązanie jest niezgodne z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji. Stanowi on, że rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Rodziny wychowujące dzieci niepełnosprawne, zwłaszcza więcej niż jedno takie dziecko, znajdują się niewątpliwie w trudnej sytuacji społecznej, a z reguły także – w trudnej sytuacji materialnej. Z mocy art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji rodziny takie mają prawo do szczególnej, to jest ponadstandardowej, pomocy, która przysługuje wszystkim rodzinom, także tym, które są w stanie radzić sobie same. Istotnym instrumentem tej szczególnej pomocy dla rodzin znajdujących się w takiej sytuacji społecznej z powodu znacznej niepełnosprawności niektórych jej członków jest świadczenie pielęgnacyjne. Podmiotem uprawnionym do niego jest członek rodziny – ojciec, matka, opiekun faktyczny, lecz jego beneficjentem jest cała rodzina. Świadczenie to ma być częściową rekompensatą dochodu utraconego z powodu rezygnacji z pracy zarobkowej. Jest ono przy tym, co bardzo ważne, powiązane z kontynuowaniem ubezpieczenia społecznego − emerytalnego i rentowego – na koszt publiczny (ze środków publicznych opłacane są składki na ubezpieczenie opiekuna).

Trybunał Konstytucyjny uznał, że w ekstremalnie trudnej sytuacji rodziny wychowującej więcej niż jedno dziecko niepełnosprawne, rezygnacja z pracy jednego rodzica (opiekuna) często może się okazać niewystarczająca, gdyż opiekun ten nie jest w stanie sprawować efektywnie opieki równocześnie nad dwojgiem, czy trojgiem niepełnosprawnych dzieci. Dlatego prawo powinno w takiej sytuacji stworzyć możliwość rezygnacji z pracy także drugiemu rodzicowi , umożliwiając mu uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Należy dodać, że brak takiej możliwości może zmusić rodziców do oddania wszystkich lub niektórych niepełnosprawnych dzieci do publicznego zakładu opiekuńczego, gdzie koszt opieki nad nimi jest nieporównanie wyższy od kosztu świadczeń pielęgnacyjnych dla dwojga rodziców (opiekunów), a opieka nigdy nie będzie tak dobra jak w normalnej rodzinie.

Nie bez znaczenia dla ogólnego społecznego rachunku kosztów i zysków jest to, że osoba rezygnująca z pracy zawodowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny zwalnia miejsce pracy, które może zająć bezrobotny, na którym nie ciążą tak trudne obowiązki rodzinne.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżony przepis jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Liszcz.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2014 r. (SK 7/11)

Źródło: trybunal.gov.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

REKLAMA

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądlądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszytskich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

Raz w roku 14 dni z rzędu urlopu wypoczynkowego? Czy to obowiązek pracownika?

Czy pracownik musi raz w roku kalendarzowym wykorzystać 14 dni urlopu wypoczynkowego z rzędu? Zgodnie z art. 162 Kodeksu pracy na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

REKLAMA

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł: nowe przepisy już w mocy. Poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Nie do 5 000 zł a do 46 000 zł. Aż 9. krotnie poszła w górę wysokość grzywny za wykroczenia przeciwko przepisom ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Kto zyska a kto straci i dlaczego tak się stało? Ustawodawca reaguje na bieżącą sytuację na rynku pracy. Tym samym znowelizowano najistotniejszą ustawą w obszarze ubezpieczeń społecznych jaką jest ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 350, dalej jako: ustawa). Zatem za co można nałożyć taką grzywnę?

Sprawdź, którym liderem jesteś: kontroler, terapeuta, mesjasz, eko-lider [Zarządzanie]

Dr Simon Western wyróżnia 4 typy liderów w firmach: terapeuta, mesjasz, kontroler i eko-lider. Który typ przywództwa został uszyty na miarę naszych czasów? Sprawdź, którym typem lidera jesteś.

REKLAMA