Zrównanie wieku emerytalnego w 2025? Mamy odpowiedź resortu pracy. Możliwe konfiguracje [60 lat dla kobiet i mężczyzn; 63 lata dla kobiet i mężczyzn; 65 lat dla kobiet mężczyzn; tak jak jest: 60 lat dla kobiet i 65 lat mężczyzn]
REKLAMA
REKLAMA
- Podwyższenie wieku emerytalnego dla kobiet, obniżenie wieku emerytalnego dla mężczyzn czy zrównanie?
- Straty finansowe mężczyzn przez wyższy wiek emerytalny. Ponad 33 razy większa strata mężczyzn od statystycznej straty kobiet
- Zrównanie wieku emerytalnego w 2025? Odpowiedź resortu pracy
- Czy w 2025 roku będzie podniesiony wiek emerytalny?
- Kiedy zrównanie wieku emerytalnego?
Podwyższenie wieku emerytalnego dla kobiet, obniżenie wieku emerytalnego dla mężczyzn czy zrównanie?
Do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, do przedstawicieli rządu, do ZUS-u, do KRUS-u trafiają liczne pomysły, petycje, konkretne propozycji regulacji i zmiany ubezpieczeniowych aktów prawnych. Przykładowe proponowane możliwości to zrównanie wieku emerytalnego w 2025 roku w Polsce, według takiej konfiguracji: 60 lat dla kobiet i mężczyzn; 63 lata dla kobiet i mężczyzn; 65 lat dla kobiet mężczyzn; a nawet niektórzy postulują o podwyższenie i zrównanie wieku emerytalnego, tj. 67 lat dla kobiet i 67 lat dla mężczyzn. Zdaje się się, że ta ostatnia propozycja nie spotka się z pozytywnym obiorem przez większość społeczeństwa. Argument? Emerytury i tak będą niskie, niezależnie od wypracowanego okresu składkowego czy nie składkowego. Z tym pomysłem szczególnie nie zgadzają się mężczyźni, którzy średnio żyją o kilka lat krócej niż kobiety. Dlaczego więc mają pracować jeszcze więcej. Sprawą zajmował się nawet sam Rzecznik Praw Obywatelskich, który jednak przez zróżnicowany powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) zarzucał, co ciekawe dyskryminację kobiet, a nie mężczyzn (którzy przecież dłużej pracują).
REKLAMA
W ostatnim czasie ogłoszono dokument tzw. Tablica średniego dalszego trwania życia 2025. Główny Urząd Statystyczny wskazał w komunikacie i w uzasadnieniu, że tablice są bazą i podstawą do przyznania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia do dnia 31 marca następnego roku kalendarzowego, a emerytura stanowi równowartość kwoty będącej wynikiem podzielenia podstawy - ustalonej w sposób, o którym mowa w art. 25 - przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 26 ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny. Tablice służą również do obliczenia wysokości hipotetycznej emerytury (art. 50 ust. 2 i ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – Dz. U. z 2023 r. poz. 1230, z późn. zm.). Szczegóły poniżej.
Straty finansowe mężczyzn przez wyższy wiek emerytalny. Ponad 33 razy większa strata mężczyzn od statystycznej straty kobiet
Jak w petycji do resortu pracy podniósł mężczyzna ubiegający się o zmiany w przepisach prawa: w raporcie tym wyliczono, że przeciętny mężczyzna ma wpłacać do systemu emerytalnego (ZUS) 463.171 zł składek emerytalnych i otrzymywać łącznie tylko 266.607 zł wypłat emerytalnych, co oznacza stratę w wysokości 196.567 zł. Tymczasem przeciętna kobieta ma wpłacać do systemu emerytalnego (ZUS) 326.721 i otrzymywać łącznie 320.900 zł wypłat emerytalnych, co oznacza stratę w wysokości zaledwie 5.821 zł. Zatem statystyczna strata finansowa mężczyzn jest ponad 33 razy większa od statystycznej straty kobiet (średnia strata kobiet to zaledwie niecałe 3% straty mężczyzn). Poniżej zamieszczam fragment przytoczonego opracowania. Obywatel z rozgoryczeniem podnosi:
"Nie jestem w stanie wyobrazić sobie sytuacji, że gdyby to kobiety były tak dyskryminowane w zakresie uprawnień emerytalnych jak obecnie traktowani są mężczyźni (tym bardziej gdyby miały żyć o 8 lat krócej niż mężczyźni), to ktokolwiek twierdziłby, że nie ma potrzeby zrównania praw kobiet i mężczyzn. Należy również zauważyć, że z praktycznego puntu widzenia aktualne przepisy najbardziej dyskryminują tych mężczyzn, którzy z różnych powodów samotnie wychowują dzieci, ale również tych mężczyzn, którzy (tak jak ja) przebywali na bezpłatnym urlopie wychowawczym w celu sprawowania osobistej opieki na jednym z moich dzieci.".
Czy ma rację? Każdy może to indywidualnie ocenić.
Zrównanie wieku emerytalnego w 2025? Odpowiedź resortu pracy
Na jedną z petycji obywatela w zakresie wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn w Polsce odpowiedział resort pracy. Departament Ubezpieczeń Społecznych, jako jednostka Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie z dnia 09 grudnia 2024 r. wypowiedział się co do zrównania wieku emerytalnego i ewentualnych prac w tym zakresie. Petycja dotyczyła dokładnie rzecz ujmując: wyeliminowania dyskryminacji mężczyzn w zakresie uprawnień emerytalnych. Co podniósł resort pracy.
- Oczywiście w pierwszej mierze odniesiono się do ustawy zasadniczej. Wskazano, że to Konstytucja RP w art. 67 deklaruje prawo obywateli do zabezpieczenia społecznego m.in. „po osiągnięciu wieku emerytalnego”. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa. Oznacza to, że prawo do zabezpieczenia społecznego realizowane jest wyłącznie w zakresie wyznaczonym w tych niejako „wykonawczych” ustawach.
- Dalej podkreślono, że skoro mamy różnorodność ustawodawczą [przez co wydaje się, że autor miał na myśli różnego rodzaju pragmatyki zawodowe, które określają wcześniejszą emeryturę, emeryturę pomostową, czy ogólnie zróżnicowany wiek emerytalny], to formy zabezpieczenia, a co za tym idzie również rodzaje świadczeń i warunki nabywania do nich prawa, a także sposób finansowania, mogą być zróżnicowane.
- Dla niniejszych rozważań trzeba wskazać, że podstawowym aktem prawnym określającym powszechny wiek emerytalny jest ustawa z dnia 17grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631, dalej jako; ustawa).
- Już 71 lat temu (bo w 1954 r.) postanowiono, że w Polsce wiek emerytalny będzie wynosił 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Oczywiście po drodze były nie małe zawirowania i zmiany w tym zakresie, ale aktualnie jest tak, jak postanowiono wówczas.
- Oczywiście w Polsce obowiązuje hierarchia aktów prawnych. Wyżej wskazana ustawa czy też inne ustawy ubezpieczeniowe muszą być zgodne z Konstytucją RP, m.in. w zakresie owego wieku emerytalnego. I jak stanowczo podkreśla resort pracy, tak jest! Zróżnicowany wiek emerytalny, w tym wyższy dla mężczyzn, jest zgodny z prawem. Jakie są na to argumenty?
Zróżnicowany w Polsce wiek emerytalny jest zgodny z Konstytucją RP potwierdza to:
- wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 lipca 2010 r. /sygn. akt K 63/07/);
- regulacje Międzynarodowej Organizacji Pracy, tj. Zalecenie nr 67 z 1944 r. dotyczące zabezpieczenia dochodu;
- Konwencja nr 102 z 1952 r. dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego;
- Konwencja nr 128 z 1967 r. dotycząca świadczeń w razie inwalidztwa, na starość i w razie śmierci żywiciela rodziny);
- akty Wspólnoty Europejskiej: Dyrektywa nr 79/7/EWG z dnia 19grudnia 1978 r. w sprawie stopniowej realizacji zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zabezpieczenia społecznego;
- Dyrektywa nr 2006/54 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy).
Można różnicować wiek emerytalny w Polsce
Trybunał Konstytucyjny w dniu 15 lipca 2010 r. orzekł, że art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie, w jakim przewiduje, że ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku emerytalnego wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn, jest zgodny z art. 32 i art. 33 Konstytucji RP. W prawie międzynarodowym przyjęto, że świadczenia emerytalne powinny przysługiwać osobom, które ukończyły 65 lat, ale w ustalonych przypadkach wiek emerytalny może być podwyższony lub obniżony w sprawie stopniowej realizacji zasady równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zabezpieczenia społecznego dopuszcza utrzymanie przez państwa członkowskie zróżnicowanego wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn w ustawowych systemach emerytalnych, jeśli zachodzą ku temu uzasadnione przesłanki społeczne. Dyrektywa nr 2006/54 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równości szans oraz równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie zatrudnienia i pracy dotyczy systemów zabezpieczenia społecznego nieobjętych Dyrektywą nr 79/7/EWG, a więc systemów uzupełniających i dodatkowych, nakazuje wprowadzenie w nich jednakowego wieku emerytalnego. Nie dotyczy to jednak systemu powszechnego, co potwierdza Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. orzeczenie w sprawie C-559/07 - Grecja).
Czy w 2025 roku będzie podniesiony wiek emerytalny?
Resort pracy odpowiadając na petycję podkreśla wprost w piśmie z grudnia 2024 r.: "Mając jednak na uwadze przedstawiony wyżej stan, w szczególności, że zróżnicowany wiek emerytalny kobiet i mężczyzn nie został zakwestionowany przez Trybunał Konstytucyjny, nie jest również sprzeczny z dokumentami prawa międzynarodowego, uprzejmie informuję, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie prowadzi się prac w kierunku realizacji zgłoszonego przez Pana postulatu zrównania wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn.".
Kiedy zrównanie wieku emerytalnego?
Nie wiadomo kiedy i czy dojdzie w ogóle do zrównania wieku emerytalnego w Polsce. Aktualny stan prawny, czyli zróżnicowany wiek emerytalny, zatem wyższy dla mężczyzn i niższy dla kobiet jest zgodny z prawem międzynarodowym oraz prawem Unii Europejskiej. Pozostaje więc czekać na konkretne projekty i regulacje prawne.
Ustawa z dnia 17grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631)
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat