REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

TK: Jak wznowić postępowanie w ZUS o przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur [przykład]

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
TK: Jak wznowić postępowanie z ZUS o zaległe świadczenia? Emeryci mają wsparcie tylko od Trybunału Konstytucyjnego. [Przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur] Pat
TK: Jak wznowić postępowanie z ZUS o zaległe świadczenia? Emeryci mają wsparcie tylko od Trybunału Konstytucyjnego. [Przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur] Pat
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wciąż nierozstrzygnięty jest los około 150 000 emerytów, których interesów broni wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Powinni mieć prawo do wznowienia postępowań w kierunku ponownego przeliczenia emerytur i otrzymania wyrównań. Nie wiadomo jak to zrobić. Trwają spory o to. Wciąż jest pat - emerycie wiedzą, że mają prawo do podwyżki emerytur i wyrównań. Ale nie wiedzą jak to zrobić - przepisy wymagają publikacji wyroku TK (zob. art. 145a kpa).

Dlaczego emeryci mają prawo do zwiększenia emerytury o 1000 zł - 12000 zł oraz wyrównanie 55 000 zł - 64 000 zł?

Bo obniżono im emerytury (po 65 roku życia i 60 roku życia) o pieniądze wypłacone w czasie, gdy korzystali z wcześniejszych emerytur.

REKLAMA

Autopromocja
Przykład 1

Jerzy Wilk przeszedł na wcześniejszą emeryturą w 2012 r. Prawie rok później wszedł w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, który wprowadził zasadę "Obniżymy ci emeryturę o pieniądze wypłacone w emeryturze wcześniejszej". Jan Wilk nie miał pojęcie decydując się na emeryturę wcześniejszą, że ZUS mu pomniejszy emeryturę zasadniczą (od 65 roku życia). Bo tego przepisu nie było w dacie podejmowania decyzji o skorzystaniu z wcześniejszej emerytury. Emeryt nie wiedział o konsekwencjach (nikt nie wiedział). I dlatego otrzymał 4 czerwca 2024 r. ochronę od sędziów TK na podstawie Konstytucji RP.

Polecamy także ten artykuł na Forsal.pl o zmniejszeniu liczby uprawnionych przez TK: https://forsal.pl/finanse/artykuly/9597712,trybunal-konstytucyjny-zmniejszyl-liczbe-emerytow-uprawnionych-do-podwyzki-emerytur-i-wyrownan.html

 

Co teraz po tych 10 latach powinni zrobić emeryci? Muszą wznowić postępowanie. Jak to zrobić?

I tu zaczynają się schody. Podstawą wznowienia postępowania administracyjnego po wyroku TK jest art. 145a kpa. Ale wymaga on publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw. Nie ma jej i prawdopodobnie nie będzie z uwagi na spór o TK.

Ważne
Wznowienie postępowania a wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. - art. 145a kpa

Art. 145a. § 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Art. 145a. § 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Przesłanką stosowania przepisu jest publikacja wyroku z 4 czerwca 2024 r. w Dzienniku Ustaw. Nie ma tej publikacji. Wszyscy wiemy o sporze politycznym wokół TK i brak tej publikacji jest elementem tego sporu. Dlatego emeryci nie mogą złożyć wniosku do ZUS na podstawie art. 145a kpa. Sędziowie więc apelują do ZUS, aby stosował także inne przepisy (w zastępstwie art. 145a kpa), które pozwalają na podwyższenie emerytur, ich przeliczenie oraz wypłatę wyrównań. Takim przepisem może być np. art. 155 kpa, którym ZUS może wdrożyć wyrok TK, jeżeli "przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony". I obie te przesłanki są spełnione w tej sprawie emerytów.

Na art. 155 kpa wskazywała np. Pani Mecenas Karolina Rzepecka w publikacjach serwisu prawo.pl.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W takim przepisie jak art. 155 kpa (jest ich więcej) nie ma zwrotu "wznowienie postępowania". Sędziowie TK twierdzą, że "wznowienie postępowania", o którym mówi Konstytucja, nie musi być ściśle rozumiane jako wznowienie postępowania na podstawie np. kodeksu postępowania administracyjnego. Nie musi to być przepis wprost zawierający zwrot "wznowienie postępowania". W uzasadnieniu w tej sprawie czytamy:

Ważne
Jak sędziowie TK rozumieją wznowienie postępowań w sprawie podwyżki emerytur, przeliczenia ich i wypłaty wyrównań

Cytat 5) Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35).

Dwa apele sędziów TK

REKLAMA

Wyrok początkowo dotyczył około 160 000 - 200 000 emerytów. Mieli mieć podwyższone emerytury o średnio 1000 - 1200 zł i otrzymać wyrównanie około 55 000 - 64 000 zł (średnio). Jako rekompensata za obniżenie wartości emerytury powszechnej (po przekroczeniu 65 lat/mężczyźni i 60 lat/kobiety) o pieniądze wypłacone im w okresie pobierania wcześniejszych emerytur.

Jednocześnie sędziowie TK zaapelowali do Sejmu, rządu i ZUS o podjęcie takich działań, które pozwolą wykonać jego wyrok. Trzeba: 1) uchwalić nowe przepisy (to Sejm) i 2) stosować korzystnie dla emerytów, te które są (to ZUS).

Apel (taki status mają w mojej ocenie uwagi sędziów TK) został umieszczony w uzasadnieniu wyroku (świeżo opublikowane, Link do uzasadnienia). 

Apel ma następującą postać:

Ważne
Apel sędziów TK do ZUS (o liberalne podejście do postępowań o wznowienie) i do ustawodawcy (o uchwalenie odpowiednich przepisów)

Cytat 1): "Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania (ZUS - dopisek autora) powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego." 

Cytat 2): "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca (rząd i Sejm - dopisek autora) powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.

Przedstawiciele rządu jednak już pośrednio odpowiedzieli na ten apel w sposób negatywny - jego stanowisko w tym artykule: MRPiPS a wyrok TK o konieczności podwyżek emerytur tym, którym obniżono po 2013 r.  

Na końcu uzasadnienia wyroku sędziowie przypomnieli o prawie emerytów do wznowienia postępowania:

Ważne
Emeryci mają prawo do wznowienia postępowania i odzyskania swoich pieniędzy

Cytat 3) "Trzeba podkreślić, że do czasu wprowadzenia ujednoliconych przepisów pozwalających dochodzenie praw na zasadzie analogicznej do osób objętych wyrokiem o sygn. P 20/16 osoby zyskujące uprawnienia w następstwie niniejszego wyroku mogą, w ocenie Trybunału, występować z wnioskami o wznowienie postępowania na zasadach ogólnych".

O sposobach realizacji wskazówek TK w poniższym artykule - autorem specjalista-praktyk w zakresie odzyskiwania pieniędzy dla emerytów w związku z takimi sprawami jak orzeczenie TK z 4 czerwca 2024 r.:

Fragmenty uzasadnienia na podstawie, których oparto tezy zawarte w artykule

Link do uzasadnienia

Skutki wyroku:

O wznowieniu postępowania (część 1) - "Skutkiem niniejszego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji. Przepis ten otwiera drogę do sanacji sytuacji prawnych, w których zastosowanie art. 25 ust. 1b u.e.r. wywołało konsekwencje zakwestionowane przez Trybunał. Będzie zatem stosował się do tych osób, które przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowały się skorzystać z tzw. wcześniejszej emerytury Jednocześnie Trybunał podkreślił, że niniejszy wyrok wpłynie wyłącznie na sytuację osób, które nie nabyły prawa do emerytury wynikającej z osiągnięcia wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013 r. Tylko w ich wypadku doszło bowiem do niekonstytucyjnego zastosowania skarżonej normy prawnej, co było związane z ich nieświadomością co do skutku podjętej decyzji. W pozostałych wypadkach zaś uposażeni mieli świadomość zmian oraz możliwość uniknięcia ich konsekwencji, co słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. akt III UZP 5/19, i co przekłada się na brak stosowalności niniejszego wyroku w stosunku do tych osób."

Apel do ZUS (w ocenie autora artykułu) - "Z powszechnego charakteru wyroków Trybunału, o którym mowa w art. 190 ust. 1 Konstytucji i utraty mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu (o czym stanowi art. 190 ust. 3 Konstytucji) wynika, że możliwość rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem derogowanego przepisu odnosi się zasadniczo do wszystkich spraw, w których niekonstytucyjny przepis był podstawą orzeczenia o prawach osób uprawnionych, bez względu na to, kto i w jakim trybie zwrócił się do Trybunału z odpowiednim żądaniem. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35)."

Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego.

Apel do ustawodawcy (w ocenie autora artykułu) - "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA