REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

TK: Jak wznowić postępowanie w ZUS o przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur [przykład]

prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny
TK: Jak wznowić postępowanie z ZUS o zaległe świadczenia? Emeryci mają wsparcie tylko od Trybunału Konstytucyjnego. [Przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur] Pat
TK: Jak wznowić postępowanie z ZUS o zaległe świadczenia? Emeryci mają wsparcie tylko od Trybunału Konstytucyjnego. [Przeliczenie, podwyższenie i wyrównanie emerytur] Pat
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Wciąż nierozstrzygnięty jest los około 150 000 emerytów, których interesów broni wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Powinni mieć prawo do wznowienia postępowań w kierunku ponownego przeliczenia emerytur i otrzymania wyrównań. Nie wiadomo jak to zrobić. Trwają spory o to. Wciąż jest pat - emerycie wiedzą, że mają prawo do podwyżki emerytur i wyrównań. Ale nie wiedzą jak to zrobić - przepisy wymagają publikacji wyroku TK (zob. art. 145a kpa).

Dlaczego emeryci mają prawo do zwiększenia emerytury o 1000 zł - 12000 zł oraz wyrównanie 55 000 zł - 64 000 zł?

Bo obniżono im emerytury (po 65 roku życia i 60 roku życia) o pieniądze wypłacone w czasie, gdy korzystali z wcześniejszych emerytur.

REKLAMA

Autopromocja
Przykład 1

Jerzy Wilk przeszedł na wcześniejszą emeryturą w 2012 r. Prawie rok później wszedł w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, który wprowadził zasadę "Obniżymy ci emeryturę o pieniądze wypłacone w emeryturze wcześniejszej". Jan Wilk nie miał pojęcie decydując się na emeryturę wcześniejszą, że ZUS mu pomniejszy emeryturę zasadniczą (od 65 roku życia). Bo tego przepisu nie było w dacie podejmowania decyzji o skorzystaniu z wcześniejszej emerytury. Emeryt nie wiedział o konsekwencjach (nikt nie wiedział). I dlatego otrzymał 4 czerwca 2024 r. ochronę od sędziów TK na podstawie Konstytucji RP.

Polecamy także ten artykuł na Forsal.pl o zmniejszeniu liczby uprawnionych przez TK: https://forsal.pl/finanse/artykuly/9597712,trybunal-konstytucyjny-zmniejszyl-liczbe-emerytow-uprawnionych-do-podwyzki-emerytur-i-wyrownan.html

 

Co teraz po tych 10 latach powinni zrobić emeryci? Muszą wznowić postępowanie. Jak to zrobić?

I tu zaczynają się schody. Podstawą wznowienia postępowania administracyjnego po wyroku TK jest art. 145a kpa. Ale wymaga on publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw. Nie ma jej i prawdopodobnie nie będzie z uwagi na spór o TK.

Ważne
Wznowienie postępowania a wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. - art. 145a kpa

Art. 145a. § 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Art. 145a. § 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.

Przesłanką stosowania przepisu jest publikacja wyroku z 4 czerwca 2024 r. w Dzienniku Ustaw. Nie ma tej publikacji. Wszyscy wiemy o sporze politycznym wokół TK i brak tej publikacji jest elementem tego sporu. Dlatego emeryci nie mogą złożyć wniosku do ZUS na podstawie art. 145a kpa. Sędziowie więc apelują do ZUS, aby stosował także inne przepisy (w zastępstwie art. 145a kpa), które pozwalają na podwyższenie emerytur, ich przeliczenie oraz wypłatę wyrównań. Takim przepisem może być np. art. 155 kpa, którym ZUS może wdrożyć wyrok TK, jeżeli "przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony". I obie te przesłanki są spełnione w tej sprawie emerytów.

Na art. 155 kpa wskazywała np. Pani Mecenas Karolina Rzepecka w publikacjach serwisu prawo.pl.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W takim przepisie jak art. 155 kpa (jest ich więcej) nie ma zwrotu "wznowienie postępowania". Sędziowie TK twierdzą, że "wznowienie postępowania", o którym mówi Konstytucja, nie musi być ściśle rozumiane jako wznowienie postępowania na podstawie np. kodeksu postępowania administracyjnego. Nie musi to być przepis wprost zawierający zwrot "wznowienie postępowania". W uzasadnieniu w tej sprawie czytamy:

Ważne
Jak sędziowie TK rozumieją wznowienie postępowań w sprawie podwyżki emerytur, przeliczenia ich i wypłaty wyrównań

Cytat 5) Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35).

Dwa apele sędziów TK

Wyrok początkowo dotyczył około 160 000 - 200 000 emerytów. Mieli mieć podwyższone emerytury o średnio 1000 - 1200 zł i otrzymać wyrównanie około 55 000 - 64 000 zł (średnio). Jako rekompensata za obniżenie wartości emerytury powszechnej (po przekroczeniu 65 lat/mężczyźni i 60 lat/kobiety) o pieniądze wypłacone im w okresie pobierania wcześniejszych emerytur.

Jednocześnie sędziowie TK zaapelowali do Sejmu, rządu i ZUS o podjęcie takich działań, które pozwolą wykonać jego wyrok. Trzeba: 1) uchwalić nowe przepisy (to Sejm) i 2) stosować korzystnie dla emerytów, te które są (to ZUS).

Apel (taki status mają w mojej ocenie uwagi sędziów TK) został umieszczony w uzasadnieniu wyroku (świeżo opublikowane, Link do uzasadnienia). 

Apel ma następującą postać:

Ważne
Apel sędziów TK do ZUS (o liberalne podejście do postępowań o wznowienie) i do ustawodawcy (o uchwalenie odpowiednich przepisów)

Cytat 1): "Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania (ZUS - dopisek autora) powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego." 

Cytat 2): "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca (rząd i Sejm - dopisek autora) powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.

Przedstawiciele rządu jednak już pośrednio odpowiedzieli na ten apel w sposób negatywny - jego stanowisko w tym artykule: MRPiPS a wyrok TK o konieczności podwyżek emerytur tym, którym obniżono po 2013 r.  

Na końcu uzasadnienia wyroku sędziowie przypomnieli o prawie emerytów do wznowienia postępowania:

Ważne
Emeryci mają prawo do wznowienia postępowania i odzyskania swoich pieniędzy

Cytat 3) "Trzeba podkreślić, że do czasu wprowadzenia ujednoliconych przepisów pozwalających dochodzenie praw na zasadzie analogicznej do osób objętych wyrokiem o sygn. P 20/16 osoby zyskujące uprawnienia w następstwie niniejszego wyroku mogą, w ocenie Trybunału, występować z wnioskami o wznowienie postępowania na zasadach ogólnych".

O sposobach realizacji wskazówek TK w poniższym artykule - autorem specjalista-praktyk w zakresie odzyskiwania pieniędzy dla emerytów w związku z takimi sprawami jak orzeczenie TK z 4 czerwca 2024 r.:

Fragmenty uzasadnienia na podstawie, których oparto tezy zawarte w artykule

Link do uzasadnienia

Skutki wyroku:

O wznowieniu postępowania (część 1) - "Skutkiem niniejszego wyroku jest prawo wznowienia postępowania z mocy art. 190 ust. 4 Konstytucji. Przepis ten otwiera drogę do sanacji sytuacji prawnych, w których zastosowanie art. 25 ust. 1b u.e.r. wywołało konsekwencje zakwestionowane przez Trybunał. Będzie zatem stosował się do tych osób, które przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowały się skorzystać z tzw. wcześniejszej emerytury Jednocześnie Trybunał podkreślił, że niniejszy wyrok wpłynie wyłącznie na sytuację osób, które nie nabyły prawa do emerytury wynikającej z osiągnięcia wieku emerytalnego przed 1 stycznia 2013 r. Tylko w ich wypadku doszło bowiem do niekonstytucyjnego zastosowania skarżonej normy prawnej, co było związane z ich nieświadomością co do skutku podjętej decyzji. W pozostałych wypadkach zaś uposażeni mieli świadomość zmian oraz możliwość uniknięcia ich konsekwencji, co słusznie zauważył Sąd Najwyższy w uchwale o sygn. akt III UZP 5/19, i co przekłada się na brak stosowalności niniejszego wyroku w stosunku do tych osób."

Apel do ZUS (w ocenie autora artykułu) - "Z powszechnego charakteru wyroków Trybunału, o którym mowa w art. 190 ust. 1 Konstytucji i utraty mocy obowiązującej zaskarżonego przepisu (o czym stanowi art. 190 ust. 3 Konstytucji) wynika, że możliwość rozstrzygnięcia sprawy z pominięciem derogowanego przepisu odnosi się zasadniczo do wszystkich spraw, w których niekonstytucyjny przepis był podstawą orzeczenia o prawach osób uprawnionych, bez względu na to, kto i w jakim trybie zwrócił się do Trybunału z odpowiednim żądaniem. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie Trybunału, pojęcie „wznowienia postępowania”, o którym mowa w art. 190 ust. 4 Konstytucji ma szersze znaczenie niż pojęcie „wznowienia” w sensie technicznym, przewidziane w odpowiednich procedurach regulowanych w ustawach i obejmuje wszelkie instrumenty proceduralne stojące do dyspozycji stron, organów i sądów, wykorzystanie których umożliwia przywrócenie stanu konstytucyjności orzeczeń (zob. np. postanowienie z 14 kwietnia 2004 r., sygn. SK 32/01, OTK ZU nr 4/A/2004, poz. 35)."

Organ właściwy w zakresie wznowienia postępowania powinien z kolei dążyć do najszybszego i jak najpełniejszego wdrożenia intencji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, nie ograniczając się wyłącznie do postępowania wznowieniowego.

Apel do ustawodawcy (w ocenie autora artykułu) - "Należy przy tym wskazać, podobnie jak Trybunał w wyroku w sprawie o sygn. P 20/16, że „[w] celu zagwarantowania jednolitych zasad [zwrotu] świadczeń należnych uprawnionym ustawodawca powinien wprowadzić odpowiednie regulacje w tym zakresie”.

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Umowa o pracę bez formy pisemnej, uproszczone zatrudnianie cudzoziemców – jaką deregulację postulują przedsiębiorcy?

Konfederacja Lewiatan od lat przedstawia propozycje zmian, które mają zmniejszyć liczbę skomplikowanych regulacji. Odejście od obowiązku stosowania umowy pisemnej w przepisach prawa pracy czy też skrócenie czasu trwania procedur legalizujących pobyt i pracę cudzoziemców oraz uproszczenie wymogów przy zmianie warunków ich zatrudnienia – to tylko niektóre z postulatów deregulacyjnych.

Komunikat ZUS: Wysokość stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe 2025/2026

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że wysłał płatnikom zawiadomienia o wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe na rok składkowy 2025/2026.

Wolne 2 maja i 10 listopada 2025 r. dla wybranych pracowników. Jest zarządzenie premiera

Prezes Rady Ministrów wydał zarządzenie w sprawie czasu pracy i dni wolnych. Wiadomo już kto zgodnie z nowymi przepisami ma wolne 2 maja i 10 listopada 2025 r. Dwa dodatkowe dni wolne są jednak tylko dla niektórych pracowników.

Pierwsze trzynaste emerytury ZUS wypłaci 1 kwietnia. Jaka będzie wysokość dodatkowej emerytury?

1 kwietnia pierwsze trzynastki wpłyną na konta emerytów i rencistów. Nie każdy dostanie dodatkową trzynastą emeryturę w takiej samej kwocie. Kwota, która wpłynie na konta seniorów jest uzależniona od tego jak wysoka jest ich comiesięczna wypłata z ZUS, ponieważ trzynastka będzie opodatkowana i oskładkowana.

REKLAMA

BHP: Komu przysługuje obuwie ochronne?

Obuwie ochronne BHP – kto powinien je stosować i dlaczego jest niezbędne? Odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. W wielu branżach stanowi podstawowy środek ochrony indywidualnej, zabezpieczając pracowników przed poważnymi urazami. Dobrze dobrane buty nie tylko chronią stopy przed uderzeniami, przecięciami czy przebiciami, ale także zapewniają stabilność, wygodę i odporność na czynniki środowiskowe. W jakich zawodach obuwie ochronne jest konieczne i jakie zagrożenia może ograniczyć?

Czy dodatek motywacyjny będzie dla wszystkich pracowników? Obecne rozwiązania są krzywdzące

Związek Miast Polskich przyjął stanowisko w sprawie dofinansowania wynagrodzeń pracowników pomocy społecznej. Zdaniem samorządowców włączenie wszystkich pracowników realizujących zadania z zakresu szeroko rozumianej pomocy społecznej do programu dodatku motywacyjnego przełoży się na jakość świadczonych usług.

Obowiązkowe odpisy i dobrowolne zwiększenia na ZFŚS w 2025 r. Ile wynoszą i w jakim terminie je wpłacić?

Do 31 maja 2025 r. pracodawca tworzący zakładowy fundusz świadczeń socjalnych musi wpłacić na rachunek funduszu kwotę stanowiącą co najmniej 75 proc. równowartości dokonanych odpisów. Pozostałą kwotę dokonanych odpisów i zwiększeń należy przekazać na rachunek bankowy ZFŚS w terminie do 30 września 2025 r. Jaka jest wysokość odpisów i zwiększeń na ZFŚS w 2025 r.?

Komu przysługuje renta wdowia i w jakiej wysokości? ZUS zaprasza na dyżur telefoniczny

Od 1 lipca 2025 r. osoby owdowiałe będą mogły pobierać swoją emeryturę oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Alternatywnie będą mogły pobierać rentę rodzinną wraz z częścią swojej emerytury. Jak starać się o rentę wdowią odpowiedzą eksperci ZUS podczas dyżuru telefonicznego.

REKLAMA

Komunikat ZUS: Wdrożenie nowej metryki programu Płatnik

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o planowanym wdrożeniu nowej metryki 307 dla wersji 10.02.002 programu Płatnik.

Polacy żyją coraz dłużej - GUS opublikował tablicę średniego dalszego trwania życia. Czy ZUS przeliczy emerytury?

Nowa tablica średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn wskazuje, że Polacy żyją coraz dłużej. Czy warto składać wnioski o ponowne przeliczenie już otrzymywanej emerytury?

REKLAMA